Αυστηρά μέτρα πρόληψης της απάτης με νεοσύστατες επιχειρήσεις που οι υπεύθυνοί τους εξαφανίζονται με τις εισπράξεις χωρίς να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ φόρου στο Δημόσιο και που συνήθως χρησιμοποιούν αλλοδαπούς «μπροστινούς» – «αυτοφωράκηδες» περιλαμβάνει το ν/σχ του ΥΠΕΘΟΟ για την αναμόρφωση του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών.
Στο ίδιο νομοσχέδιο αναμένεται να ενταχθούν αργότερα και ρυθμίσεις εκλογίκευσης ορισμένων προστίμων για φορολογικές παραβάσεις, καθώς υπάρχει πλήθος αιτημάτων προς αυτή την κατεύθυνση από εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου. Μια πολύ πιθανή αλλαγή είναι η μείωση του προστίμου των 100 ευρώ για εκπρόθεσμη υποβολή ή μη υποβολή δηλώσεων πληροφοριακού χαρακτήρα ή για ελλιπή υποβολή δήλωσης από την οποία δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής φόρου.
Με το νέο νομοσχέδιο προβλέπονται επίσης, όπως ήδη έχει αποκαλύψει η «Ν», η απαλλαγή περίπου 1.000.000 μισθωτών και συνταξιούχων από την υποχρεωτική συμπλήρωση και υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, η απαλλαγή των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων από την υποχρέωση να προσκομίζουν τα φορολογικά τους βιβλία στην εφορία για έλεγχο, η θέσπιση ανωτάτων ορίων χρόνου ολοκλήρωσης των φορολογικών ελέγχων και η αυτόματη αποδέσμευση φορολογικής ενημερότητας όταν πληρώνονται χρέη προς δήμους ή άλλους φορείς του Δημοσίου.
Πρόκειται για τη διαδικασία του «Ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου» η οποία θα εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις νεοσύστατων κυρίως – εποχικών ή μη επιχειρήσεων που συνήθως χρησιμοποιούν αλλοδαπούς «μπροστινούς» –ονομαζόμενους αλλιώς και ως «αυτοφωράκηδες»– και για τις οποίες εκτιμάται ότι υπάρχει πρόθεση εξαπάτησης του Δημοσίου, με τη μη πληρωμή των φόρων εισοδήματος και ΦΠΑ που οφείλουν για τις εισπράξεις τους.
Συγκεκριμένα, θα διενεργείται έκτακτος επιτόπιος φορολογικός έλεγχος και θα πραγματοποιείται καταλογισμός ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος, για την τρέχουσα φορολογική περίοδο, πολύ πριν δηλαδή την υποβολή των σχετικών δηλώσεων. Π.χ. μια εποχική τουριστική επιχείρηση, η οποία υπέβαλε κανονικά στο τέλος Ιουλίου τη δήλωση ΦΠΑ, για το τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου, αλλά άφησε απλήρωτο τον φόρο που προέκυψε από τη δήλωση αυτή για ένα εύλογο διάστημα θα θεωρείται ύποπτη για αθέτηση των πληρωμών της.
Στην επιχείρηση αυτή θα εισέρχεται συνεργείο φοροελεγκτών τον μήνα Αύγουστο και θα προσδιορίζει και θα καταλογίζει επιτόπου τον ΦΠΑ που αναλογεί στις εισπράξεις που έχει πραγματοποιήσει η επιχείρηση από την αρχή του μήνα αυτού μέχρι και την ημερομηνία και την ώρα εισόδου του συνεργείου ελέγχου. Ο προσδιορισμός των εισπράξεων θα γίνεται επιτόπου με καταμέτρηση της συνολικής αξίας των τιμολογίων και των αποδείξεων που θα έχει εκδώσει η επιχείρηση από την 1η Αυγούστου μέχρι εκείνη τη στιγμή του έκτακτου αυτού ελέγχου. Επί της αξίας αυτής θα βεβαιώνεται ο αναλογών ΦΠΑ με πράξη ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου.
Ταυτόχρονα, για την πρόληψη της φυγής των υπευθύνων της επιχείρησης θα λαμβάνονται πρόσθετα προληπτικά μέτρα που θα προβλέπουν άρση του τραπεζικού απορρήτου και δέσμευση του υπολοίπου των τραπεζικών λογαριασμών της, προκειμένου να διασφαλιστεί η είσπραξη των οφειλόμενων ποσών (και των ληξιπρόθεσμων της προηγούμενης φορολογικής περιόδου και των προσδιορισθέντων με την πράξη του ενδιάμεσου προσδιορισμού).
Χ. Θεοχάρης στη «Ν»: Ενισχύεται η φορολογική δικαιοσύνη
«Ένας από τους στόχους που έχουμε θέσει είναι η διαφάνεια και η ενίσχυση της φορολογικής δικαιοσύνης. Στο πλαίσιο αυτό, κατόπιν πρότασης της ΑΑΔΕ, προχωράμε στη θέσπιση δυνατότητας ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου, στις περιπτώσεις που συντρέχει συνδυασμός κριτηρίων από τα οποία προκύπτει άμεσος και επικείμενος κίνδυνος φοροδιαφυγής», δηλώνει στη «Ν» ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χάρης Θεοχάρης, και εξηγεί:
«Μιλάμε κατά κύριο λόγο για εποχικές νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις, ή όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις ότι ο φορολογούμενος σκοπεύει να εγκαταλείψει τη χώρα. Μέχρι σήμερα υπήρχε σε ισχύ σχετική διάταξη, η οποία όμως πρακτικά δεν εφαρμόστηκε παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις.
Η πράξη προσδιορισμού φόρου συνοδεύεται από εντολή ελέγχου, με βάση την οποία εκδίδεται διορθωτικός προσδιορισμός φόρου εντός ενός (1) έτους από την έκδοση της πράξης ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου. Κατά παρέκκλιση του άρθρου 73, ο φορολογούμενος δύναται να προσφύγει κατά πράξης ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου απευθείας ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, χωρίς να απαιτείται η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής. Ο φορολογούμενος είτε καταβάλλει εφάπαξ τη φορολογική οφειλή που ορίζεται από τον ενδιάμεσο προσδιορισμό φόρου, είτε εξασφαλίζει την καταβολή αυτής, παρέχοντας εγγύηση ή αποδεχόμενος την εγγραφή βάρους επί της περιουσίας του υπέρ της Φορολογικής Διοίκησης για το συνολικό ποσό της φορολογικής οφειλής. Η εγγύηση και η εγγραφή βάρους διατηρούνται μέχρι την πλήρη εξόφληση της φορολογικής οφειλής».
Αλλάζουν οι έλεγχοι
Οι υπόλοιπες διατάξεις του φορολογικού νομοσχεδίου, που παρουσίασαν ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κ. Χατζηδάκης, ο υφυπουργός Χάρης Θεοχάρης και ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής, είναι οι ακόλουθες:
- Αλλαγές στους κανόνες διενέργειας των φορολογικών ελέγχων. Θεσπίζεται ανώτατο χρονικό όριο διάρκειας για κάθε φορολογικό έλεγχο. Η διάρκεια του ελέγχου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1 έτος. Το όριο αυτό μπορεί να παραταθεί για 1 εξάμηνο σε ειδικές περιπτώσεις που αυτό κρίνεται αναγκαίο και περαιτέρω για άλλο 1 εξάμηνο σε εξαιρετικά έκτακτες περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με ανωτέρα βία. Επίσης αυξάνεται από 5 σε 10 εργάσιμες ημέρες το χρονικό περιθώριο που θα παρέχεται στους φορολογούμενους για την παροχή πληροφοριών και στοιχείων και την προσκόμιση παραστατικών και εγγράφων στη Φορολογική Διοίκηση, σε περίπτωση διενέργειας φορολογικού ελέγχου.
Επιπλέον, αποσαφηνίζονται οι έννοιες του «πλήρους» και του «μερικού» – επιτόπιου ή εξ αποστάσεως- φορολογικού ελέγχου και προβλέπεται ότι η φορολογική αρχή δεν μπορεί να διενεργήσει επανέλεγχο στον φορολογούμενο για την ίδια φορολογική χρήση και τα ίδια φορολογικά αντικείμενα, εφόσον δεν έχουν περιέλθει στη διάθεσή της νέα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η φορολογητέα ύλη που προσδιορίστηκε από τον αρχικό έλεγχο υπολείπεται της πραγματικής. Κάθε έλεγχος δηλαδή θα είναι οριστικός, θα κλείνει οριστικά την υπόθεση, υπό την επιφύλαξη μόνο της διαπίστωσης νέων στοιχείων μέχρι τη λήξη της προθεσμίας παραγραφής. - Αλλάζουν οι προϋποθέσεις παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων. Η παραγραφή υποθέσεων φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ και λοιπών φόρων επέρχεται εφόσον δεν έχει εκδοθεί αλλά δεν έχει κοινοποιηθεί στον φορολογούμενο η οριστική πράξη προσδιορισμού φόρου. Η πράξη αυτή πρέπει να έχει κοινοποιηθεί στον φορολογούμενο πριν από τη λήξη της περιόδου παραγραφής.
- Κατάργηση της υποχρέωσης προσκόμισης βιβλίων σε περίπτωση φορολογικού ελέγχου.
- Οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που τηρούν απλογραφικά βιβλία θα απαλλάσσονται από την υποχρέωση να προσκομίζουν τα βιβλία τους στην αρμόδια φοροελεγκτική υπηρεσία, σε περίπτωση ελέγχου. Για τους φορολογούμενους αυτούς ως «βιβλία» θα νοούνται πλέον τα ηλεκτρονικά βιβλία που τηρούνται στην πλατφόρμα myData. Η υποχρέωση προσκόμισης των παραστατικών (τιμολογίων, αποδείξεων κ.λπ.) θα εξακολουθεί να ισχύει και γι’ αυτές τις επιχειρήσεις.
- Αυτοματοποίηση σύνταξης και υποβολής φορολογικής δήλωσης για μισθωτούς και συνταξιούχους. Η δυνατότητα αυτή θα ισχύσει φέτος μόνο για περίπου 1.000.000 μισθωτούς και συνταξιούχους χωρίς εισοδήματα από άλλες πηγές παρά μόνο από τόκους καταθέσεων. Επίσης προβλέπεται ότι:
- Η επικοινωνία του φορολογούμενου με τις φοροελεγκτικές και φοροεισπρακτικές υπηρεσίες θα γίνεται πλέον αποκλειστικά με ψηφιακά μέσα.
- Όλα τα αρχεία των υπηρεσιών της ΑΑΔΕ που τηρούνται σε έγχαρτη μορφή θα ψηφιοποιηθούν.
- Η άρση δέσμευσης φορολογικής ενημερότητας για χρέη προς τους ΟΤΑ ή άλλους φορείς του Δημοσίου θα γίνεται αυτόματα κατόπιν διαλειτουργικότητας των υπηρεσιών των ΟΤΑ ή των άλλων υπηρεσιών των ΟΤΑ ή των άλλων τρίτων με την ΑΑΔΕ. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση π.χ. που ο φορολογούμενος πληρώσει μια οφειλή από πρόστιμο στον δήμο του, θα ενημερώνεται αυτόματα η ΔΟΥ και θα εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας.
- Μονιμοποιείται η απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος των αγροτών του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ και των αλιέων με σκάφη μήκους μέχρι 12 μέτρα.
- Η εξόφληση του φόρου εισοδήματος για τα εισοδήματα του 2023 μπορεί να γίνει σε 8 μηνιαίες δόσεις, από Ιούλιο 2024 έως Φεβρουάριο 2025.
- Απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ του 2024 οι ιδιοκτήτες ακινήτων στις περιοχές της Κρήτης που επλήγησαν από τους σεισμούς της 24ης Ιουλίου και της 27ης Σεπτεμβρίου 2021.
