Σημαντικές εκπτώσεις φόρου και φοροαπαλλαγές δικαιούνται και φέτος εκατομμύρια φορολογούμενοι, στις φορολογικές δηλώσεις, βάσει των διατάξεων του ισχύοντος Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
Φέτος, για πρώτη φορά, ορισμένοι κωδικοί της φορολογικής δήλωσης που απαιτείται να έχουν συμπληρωθεί για την κατοχύρωση φοροεκπτώσεων και φοροαπαλλαγών θα είναι ήδη προσυμπληρωμένοι από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για λογαριασμό των φορολογουμένων.
Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις οι φορολογούμενοι θα μπορούν, αν θέλουν, να παρέμβουν και να μεταβάλουν τα προσυμπληρωμένα στοιχεία εφόσον κρίνουν ότι τους συμφέρει να το πράξουν, για να κατοχυρώσουν ακόμη μεγαλύτερη μείωση φόρου.
Οι κωδικοί του βασικού εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης, που πρέπει φέτος να εντοπίσουν και να ελέγξουν αν είναι προσυμπληρωμένοι ή να τροποποιήσουν ή να συμπληρώσουν εξαρχής οι ίδιοι οι φορολογούμενοι, για να εξασφαλίσουν εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές, είναι οι εξής:
1) Κωδικοί 013-014 του πίνακα 2: Μείωση τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% για συνταξιούχους άνω των 65 ετών. Για τους συνταξιούχους, οι οποίοι εντός του 2023 ήταν άνω των 65 ετών, δηλαδή γι’ αυτούς που γεννήθηκαν μέχρι και την 31η-12-1958, προβλέπεται μείωση κατά 30% του συνολικού τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματός τους το οποίο προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης (για τη χρήση κατοικιών, Ι.Χ. αυτοκινήτων κ.λπ.).
Προκειμένου οι εν λόγω συνταξιούχοι να κατοχυρώσουν το δικαίωμα της σημαντικής αυτής έκπτωσης, η οποία μπορεί να μειώσει τις τελικές επιβαρύνσεις τους από τον φόρο εισοδήματος, θα πρέπει να είναι προσυμπληρωμένοι από την ΑΑΔΕ οι κωδικοί 013-014 του πίνακα 2 του Ε1.
Εάν δεν έχουν προσυμπληρωθεί, θα πρέπει να τους συμπληρώσουν οι ίδιοι.
2) Κωδικοί 001-002, 005-006 και 009-010 του πίνακα 3: Μείωση φόρου εισοδήματος κατά 200 ευρώ για τους έχοντες αναπηρία 67% και άνω. Πρόσθετη μείωση φόρου ποσού 200 ευρώ προβλέπεται για τον φορολογούμενο και τα εξαρτώμενα μέλη της οικογενείας του εφόσον είναι:
α) πρόσωπα με τουλάχιστον 67% αναπηρία βάσει γνωμάτευσης του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ή της Ανώτατης του Στρατού Υγειονομικής Υπηρεσίας (ΑΣΥΕ) για την πιστοποίηση αναπηρίας. Δεν λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία,
β) ανάπηροι αξιωματικοί και οπλίτες οι οποίοι έχουν αποστρατευτεί,
γ) θύματα πολέμου ή τρομοκρατικών ενεργειών που δικαιούνται να λαμβάνουν σύνταξη από πολεμική αιτία,
δ) πρόσωπα που δικαιούνται σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ως ανάπηροι ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφυλίου πολέμου.
Για να κατοχυρώσει μια οικογένεια με ανάπηρο των παραπάνω κατηγοριών το δικαίωμα έκπτωσης φόρου 200 ευρώ, ο υπόχρεος υποβολής της δήλωσης θα πρέπει:
- να συμπληρώσει την ένδειξη «Ναι» στον κωδικό 001 του πίνακα 3 στην 1η σελίδα του Ε1 εφόσον είναι ανάπηρος ο ίδιος,
- να συμπληρώσει την ένδειξη «Ναι» στον κωδικό 002 του ιδίου πίνακα εφόσον είναι ανάπηρη η σύζυγος του υπόχρεου και υποβάλουν από κοινού τη δήλωση.
Εάν ένα ή περισσότερα από τα τέκνα της οικογένειας έχουν αναπηρία 67% και άνω, τότε ο υπόχρεος θα πρέπει να αναγράψει τον αριθμό τους στον κωδικό 005 του πίνακα 3 και να συμπληρώσει Χ πάνω στην ένδειξη «Ναι» στον κωδικό 009, ακριβώς από κάτω.
Αν τα ανάπηρα μέλη της οικογένειας έχουν συγγένεια με τη σύζυγο και υποβάλλεται κοινή δήλωση θα πρέπει να αναγραφεί ο αριθμός των μελών αυτών στον κωδικό 006 και να συμπληρωθεί «Χ» πάνω στην ένδειξη «Ναι» στον κωδικό 010.
3) Κωδικοί 125-126 του πίνακα 4Δ2: Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα ενοίκια. Τα ποσά των οφειλόμενων ενοικίων τα οποία δεν κατάφερε να εισπράξει εντός του 2023 φορολογούμενος-ιδιοκτήτης εκμισθούμενων ακινήτων δεν θα συνυπολογιστούν στο συνολικό φορολογητέο εισόδημά του και δεν θα επιβαρυνθούν με φόρο εισοδήματος, εφόσον:
α) μέχρι την προθεσμία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, έχει εκδοθεί διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων και έχει προσκομιστεί πριν από την υποβολή της δήλωσης το κατά περίπτωση ευκρινές αντίγραφο αυτών στη ΔΥΟ.
Δηλαδή ο ιδιοκτήτης θα πρέπει, πριν από την υποβολή της δήλωσης, να προσκομίσει ή να αποστείλει ηλεκτρονικά στην αρμόδια ΔΟΥ ευκρινή φωτοαντίγραφα των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων ή ασκηθεισών αγωγών που κατά περίπτωση υπάρχουν.
Ειδικά για την περίπτωση που ο μισθωτής έχει πτωχεύσει, αρκεί η προσκόμιση ή αποστολή αντιγράφου του πίνακα αναγγελίας χρεών στον οποίο εμφανίζεται η απαίτηση του εκμισθωτή.
β) δηλωθούν ξεχωριστά στο έντυπο Ε2 και στο έντυπο Ε1. Συγκεκριμένα, στο Ε2 τα ανείσπρακτα ενοίκια πρέπει να δηλωθούν στη στήλη 16 της πρώτης σελίδας, και στο Ε1 πρέπει να αναγραφούν στους κωδικούς 125-126 του πίνακα 4Δ2.
4) Κωδικοί 781-782 του πίνακα 6: Ποσά που δεν θεωρούνται εισοδήματα και καλύπτουν προστιθέμενη διαφορά εισοδήματος λόγω τεκμηρίων. Στους κωδικούς 781-782 αναγράφονται, μεταξύ άλλων, έσοδα από πωλήσεις ακινήτων (αφαιρουμένων των δαπανών κτήσης των ακινήτων), έσοδα από πωλήσεις άλλων περιουσιακών στοιχείων, εφάπαξ παροχές ασφαλιστικών ταμείων, χρηματικές αποζημιώσεις για ηθική βλάβη, έσοδα από δάνεια, κληρονομιές, δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών, κέρδη από λαχεία, «ΠΡΟΠΟ», «Λόττο», «Τζόκερ», «Πάμε Στοίχημα», οι προνοιακές παροχές που χορήγησε ο ΟΠΕΚΑ σε άτομα με αναπηρίες κ.λπ.
5) Κωδικοί 049-050 του πίνακα 7: Δαπάνες για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών. Κάθε φορολογούμενος ηλικίας κάτω των 70 ετών, που δεν υπάγεται σε ορισμένες ειδικές κατηγορίες για τις οποίες ισχύουν εξαιρέσεις θα πρέπει να ελέγξει εάν η ΑΑΔΕ έχει προσυμπληρώσει στον κωδικό 049 του πίνακα 7 της φορολογικής δήλωσης το συνολικό ποσό των δαπανών για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που εξόφλησε το 2023 μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής.
Εάν δεν έχει προσυμπληρωθεί ο συγκεκριμένος κωδικός, τότε πρέπει να τον συμπληρώσει ο ίδιος ο φορολογούμενος.
Οι συνολικές δαπάνες που θα έχουν προσυμπληρωθεί ή θα χρειαστεί να δηλώσει ο φορολογούμενος θα πρέπει να καλύπτουν τουλάχιστον το 30% του συνολικού πραγματικού εισοδήματος που απέκτησε το 2023 από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματικές-αγροτικές δραστηριότητες και εκμετάλλευση ακινήτων.
Ειδικά οι δαπάνες που κατέβαλε ο φορολογούμενος για αμοιβές σε ιατρούς, οδοντίατρους, ορθοδοντικούς, οστεοπαθητικούς, χειροπράκτες, οφθαλμίατρους, χειροποδιστές και ποδολόγους υπολογίζονται εις διπλούν, στο 200% της αξίας τους.
Στον κωδικό 050 πρέπει να συμπληρωθεί ποσό δαπανών αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών για τη σύζυγο, εφόσον υποβάλλει από κοινού τη δήλωση με τον σύζυγο.
Σε κάθε περίπτωση, αν οι δαπάνες που θα αναγραφούν στον κωδικό 049 ή 050 δεν καλύπτουν το 30% του ετησίου ατομικού εισοδήματος από μισθούς, συντάξεις, ακίνητα και επιχειρηματικές δραστηριότητες, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί να καταβάλει επιπλέον φόρο 22% επί της «ακάλυπτης» διαφοράς.
Το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης μειώνεται στο 20% για όσους φορολογούμενους εξόφλησαν με ηλεκτρονικά μέσα κατά τη διάρκεια του 2023 δαπάνες για ενοίκια, τοκοχρεωλυτικές δόσεις δανείων, φόρο εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ συνολικού ύψους τουλάχιστον 60% του ετησίου πραγματικού ατομικού εισοδήματος από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματικές-αγροτικές δραστηριότητες και εκμετάλλευση ακινήτων.
Στην περίπτωση που έχουν κατασχεθεί οι τραπεζικοί λογαριασμοί του φορολογούμενου, το όριο των δαπανών που πρέπει να έχει εξοφλήσει με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής εντός του φορολογικού έτους 2023 περιορίζεται στις 5.000 ευρώ, ανεξαρτήτως του ύψους του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος.
Σε κάθε περίπτωση που απαιτείται τροποποίηση των ήδη προσυμπληρωμένων ποσών ή εξαρχής συμπλήρωση των κωδικών 049-050 και προς διευκόλυνση του υπολογισμού του συνολικού ύψους του απαιτούμενου ποσού δαπανών από όσους φορολογούμενους υποχρεούνται να έχουν εξοφλήσει τις συγκεκριμένες δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, η Φορολογική Διοίκηση θα έχει «φορτώσει» στο σύστημα TAXISnet αρχείο με πληροφορίες για τις ηλεκτρονικά εξοφληθείσες δαπάνες κάθε φορολογούμενου ανά τράπεζα.
Κάθε φορολογούμενος που πρόκειται να συμπληρώσει τους κωδικούς 049-050 πρέπει προηγουμένως να αναζητήσει τις πληροφορίες που τον αφορούν, «κλικάροντας» πάνω στη λέξη «Εδώ» που βρίσκεται στη φράση «Πατήστε ΕΔΩ για στοιχεία δαπανών», στην παράγραφο 1 του πίνακα 7, δίπλα από τους κωδικούς 049-050. Εφόσον «κλικάρει» πάνω στη λέξη αυτή, θα εμφανιστεί αναλυτικός πληροφοριακός πίνακας που θα αναγράφει, για κάθε τράπεζα, τι ποσό δαπανών εξόφλησε με κάρτες ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα (e-banking κ.λπ.).
Ο φορολογούμενος θα πρέπει να αθροίσει τα ποσά ανά τράπεζα και να αναγράψει το σύνολό τους στον κωδικό 049 ή 050 κατά περίπτωση.
Μπορεί επίσης να προσθέσει στο άθροισμα που θα μεταφέρει στους κωδικούς αυτούς και τυχόν επιπλέον ποσά για τα οποία δεν έχει ενημερωθεί η ΑΑΔΕ από τις τράπεζες.
6) Κωδικοί 059-060 του πίνακα 7: Έκπτωση χρηματικών δωρεών. Το ποσό του φόρου εισοδήματος που προκύπτει από τη φορολογική κλίμακα μειώνεται κατά το 10% των χρηματικών δωρεών προς το Δημόσιο, προς φορείς του Δημοσίου (νοσοκομεία, πανεπιστημιακά ιδρύματα, γηροκομεία κ.λπ.), προς ιερούς ναούς, ιερές μονές, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και λοιπούς μη δημοσίους φορείς που λειτουργούν για κοινωφελείς σκοπούς (ιδρύματα, κληροδοτήματα κ.λπ.), εφόσον οι δωρεές αυτές υπερβαίνουν στη διάρκεια του προηγούμενου έτους τα 100 ευρώ. Το συνολικό ποσό των δωρεών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος.
7) Πίνακας 8: Πρόσθετες εκπτώσεις φόρου λόγω τέκνων. Οι φορολογούμενοι που απέκτησαν το 2023 εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις καθώς και όσοι άσκησαν κατά τη διάρκεια του 2023 αγροτικές δραστηριότητες ως κατ’ επάγγελμα αγρότες δικαιούνται ετήσια έκπτωση φόρου.
Η έκπτωση αυτή μπορεί να φθάσει μέχρι τα 777 ευρώ για κάθε άγαμο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, μέχρι τα 810 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 1 εξαρτώμενο τέκνο, μέχρι τα 900 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 2 εξαρτώμενα τέκνα και μέχρι τα 1.120 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 3 εξαρτώμενα τέκνα. Για κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν των τριών, ισχύει επιπλέον έκπτωση φόρου 220 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, όσοι μισθωτοί, συνταξιούχοι και κατ’ επάγγελμα αγρότες βαρύνονται με τέκνα δικαιούνται προσαυξημένης έκπτωσης φόρου. Για να την κατοχυρώσουν θα πρέπει τα στοιχεία των τέκνων τους είτε να είναι προσυμπληρωμένα είτε να τα συμπληρώσουν οι ίδιοι στον πίνακα 8, στην τελευταία σελίδα του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης.
Δωδεκάλογος εξαιρέσεων από e-δαπάνες
ΟΙ 12 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ φορολογουμένων που απαλλάσσονται από την υποχρέωση κάλυψης ποσοστού 20%-30% του ετήσιου εισοδήματος με δαπάνες εξοφληθείσες ηλεκτρονικά είναι οι παρακάτω:
1. Συνταξιούχοι ηλικίας 70 ετών και άνω.
2. Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
3. Φορολογούμενοι που βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
4. Φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
5. Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή, με την επιφύλαξη της προηγούμενης παραγράφου.
6. Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων.
7. Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
8. Οι φορολογούμενοι που δεν έχουν εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ.
9. Οι φορολογούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματός τους, η οποία φορολογείται με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των μισθωτών και των συνταξιούχων.
10. Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης.
11. Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
12. Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας.
