Έμφαση στα νέα χρέη δίνει το ΚΕΑΟ, έτσι ώστε να βελτιωθεί η αποδοτικότητα των εισπράξεων και να περιοριστεί η αύξηση της συνολικής οφειλής προς την Κοινωνική Ασφάλιση.
Όμως, κυρίως λόγω των πρόσθετων τελών που επιβάλλονται, στο τέλος του 2023 το συνολικό χρέος που έχει συσσωρευτεί στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών ανήλθε στα 47,55 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 385.065.320 ευρώ μέσα σε ένα τρίμηνο, αλλά και κατά 1,88 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2022. Σύμφωνα με την δ’ τριμηνιαία έκθεση του ΚΕΑΟ, η σημαντική αύξηση του χρέους έχει ως αιτία κυρίως τα πρόσθετα τέλη, που επιβάλλονται επί βεβαιωμένων οφειλών, τα οποία μέσα σε τρεις μήνες αυξήθηκαν κατά 403.433.965 ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι κύριες οφειλές όχι μόνο δεν αυξήθηκαν, αλλά αντίθετα υποχώρησαν το δ’ τρίμηνο της προηγούμενης χρονιάς, κατά 18.368.644 ευρώ.
Το ΚΕΑΟ το 2023 πρόσθεσε στο μητρώο οφειλετών άλλες 218.317 περιπτώσεις, ανεξάρτητα εάν πρόκειται για νέους ή παλαιούς οφειλέτες, που δημιούργησαν εκ νέου χρέη προς τα ασφαλιστικά Ταμεία. Άλλωστε, μόνο στους μη μισθωτούς, το 40% δεν καταβάλλει ούτε τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές, με συνέπεια να προστίθενται διαρκώς νέες περιπτώσεις φυσικών ή νομικών προσώπων που έχουν δημιουργήσει χρέος προς το ΚΕΑΟ. Η διαδικασία άσκησης πίεσης προς τους οφειλέτες συνεχίστηκε για άλλο ένα τρίμηνο, καθώς από τον Οκτώβριο έως και τον Δεκέμβριο του 2023 εστάλησαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες άλλα 29.884 ατομικά ειδοποιητήρια, που δίνουν χρονικό περιθώριο 20 ημερών ώστε να αποπληρωθεί το σύνολο της οφειλής ή να τεθεί υπό καθεστώς ρύθμισης, με την ταυτόχρονη καταβολή των ανάλογων μηνιαίων δόσεων, ανά περίπτωση. Σε διαφορετική περίπτωση, ενεργοποιούνται τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται πια από τις υπηρεσίες του ΚΕΑΟ στο σκέλος της κεντρικής παρακολούθησης και του εντοπισμού εκείνων των περιπτώσεων όπου επιδεικνύεται έντονη παραβατικότητα, μέσω της συστηματικής δημιουργίας οφειλών. Η ανυπαρξία περιουσιακών στοιχείων από την πλευρά του οφειλέτη είναι ένα πρόσθετο δεδομένο, που οδηγεί τις υπηρεσίες του Φορέα στο να εντείνουν εκεί τις πιέσεις τους για να περιοριστεί το συνολικό χρέος.
Αναλύοντας περαιτέρω τα συνολικά ετήσια στοιχεία της Έκθεσης, προκύπτει ότι για την αύξηση 1,88 δισ. ευρώ του χρέους, από τα 45,67 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022, στα 47,55 δισ. ευρώ έναν χρόνο αργότερα, η ευθύνη βαραίνει τα πρόσθετα τέλη. Όπως προκύπτει, το α’ τρίμηνο 2023 αυξήθηκαν τα πρόσθετα τέλη κατά 393.480.207 εκατ. ευρώ, το β’ τρίμηνο κατά 403.933.251 ευρώ, το γ’ τρίμηνο κατά 394.616.146 ευρώ. Αν σε αυτά προστεθεί και το ποσό αύξησης του δ’ τριμήνου (403.433.965 ευρώ), τότε προκύπτει ότι το 2023 αυξήθηκε το χρέος που έχει συσσωρευτεί στο ΚΕΑΟ, μόνο από τα πρόσθετα τέλη, κατά 1,59 δισ. ευρώ. Ουσιαστικά, το 84,5% της συνολικής ετήσιας αύξησης προκύπτει μόνο από τα πρόσθετα τέλη και όχι από την κύρια οφειλή. Συνεπώς, μπορεί η επιβολή πρόσθετων τελών επί βεβαιωμένων χρεών από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών να θεωρείται μοχλός πίεσης για φυσικά και νομικά πρόσωπα, ώστε να τακτοποιήσουν την οφειλή τους και να μη δημιουργήσουν μεγαλύτερη, όμως έχει ως αποτέλεσμα να διογκώνει υπέρμετρα το συνολικό χρέος προς την Κοινωνική Ασφάλιση από έτος σε έτος και έτσι να κάνει πιο δύσκολη την τελική αποπληρωμή του.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΚΕΑΟ πάντως φαίνεται ότι για άλλη μια χρονιά «έφεραν» σημαντικά έσοδα στον ΕΦΚΑ, αφού το 2023 κατάφεραν να έχουν έσοδα από εξόφληση χρεών ή από ένταξή τους σε ρύθμιση και καταβολή των μηνιαίων δόσεων ύψους 1,7 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό είναι οριακά χαμηλότερο από το 1,71 δισ. ευρώ που είχε καταγραφεί το 2022 και αποτελεί τη δεύτερη καλύτερη επίδοση του ΚΕΑΟ από το 2013 που βρίσκεται σε λειτουργία. Σε σχέση με τον στόχο που είχε τεθεί και ήταν στο 1,57 δισ. ευρώ, το ΚΕΑΟ κατάφερε να εισπράξει 130 εκατ. ευρώ περισσότερα.
2.641 μεγαλοοφειλέτες χρωστούν άνω του 1 εκατ. ευρώ έκαστος
Από τα υπόλοιπα στοιχεία που παραθέτει η έκθεση του ΚΕΑΟ προκύπτουν τα εξής:
- Ανέρχονται σε 2.267.625 τα μητρώα οφειλετών που έχει καταγράψει το ΚΕΑΟ.
- Το 75,49% των μητρώων οφειλετών (1.711.819 φυσικά ή νομικά πρόσωπα) έχουν χρέη έως 15.000 ευρώ έκαστο, που συνολικά ανέρχονται σε 6,74 δισ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, με δεδομένο ότι υπάρχει σε ισχύ μόνο η πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων, καθίσταται δύσκολη η αποπληρωμή τους.
- Αν προστεθούν και τα 303.984 μητρώα με οφειλές από 15.001 ευρώ έως 30.000 ευρώ, τότε προ- κύπτει ότι το 88,89% αυτών ή 2.015.803 μητρώα από φυσικά ή νομικά πρόσωπα έχουν καταγεγραμμένα χρέη μέχρι 30.000 ευρώ έκαστο. Η συνολική οφειλή σε αυτή την περίπτωση φτάνει στα 12,9 δισ. ευρώ.
- Το 14,05% του τρέχοντος υπολοίπου χρέους, δηλαδή 6,68 δισ. ευρώ, έχει συσσωρευτεί σε 95.057 μητρώα οφειλετών, που έχουν καταγεγραμμένες οφειλές από 50.000 έως 100.000 ευρώ το καθένα.
- Παραμένει ο κύριος όγκος χρέους 11,2 δισ. ευρώ ή 23,67% του συνόλου να έχει συσσωρευτεί σε μόλις 2.641 μεγαλοοφειλέτες (0,12% του συνόλου), που ο καθένας χρωστάει από 1 εκατ. ευρώ και άνω.
- Σε επίπεδο παλαιότητας οφειλής, διαπιστώνεται ότι το 65,95% ή 31,36 δισ. ευρώ αφορούν χρέη που δημιουργήθηκαν το 2009 και παλαιότερα, δηλαδή προ οικονομικής κρίσης και μνημονίων. Τα χρέη αυτά έχουν εντοπιστεί σε 641.555 μητρώα οφειλετών.
- Υπάρχουν άλλα 1.626.070 μητρώα οφειλετών (ποσοστό 71,7%) που συσσώρευσαν άλλα 16,19 δισ. ευρώ (ποσοστό 34,05% του συνόλου) από το 2010 και μετά.
