Αύξηση του ΑΕΠ κατά 325 εκατ. ευρώ σε μία τριετία, περιορισμό του παράνομου εμπορίου, ενίσχυση της απασχόλησης κατά 11,3 χιλιάδες θέσεις εργασίας αλλά και μείωση της λιανικής τιμής πώλησης κατά 10,7% αναμένεται να επιφέρει η σταδιακή μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα αλκοολούχα ποτά. Σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ με τίτλο «Οικονομικές επιδράσεις από τη μείωση του ΕΦΚ στα αλκοολούχα ποτά» η προσαρμογή που προτείνει είναι η μείωση του ΕΦΚ σε βάθος τριετίας στα 1.800 ευρώ ανά 100 λίτρα αιθυλικής αλκοόλης από 2.550 ευρώ που ισχύει σήμερα.
Η μείωση του ΕΦΚ, με βάση τη μελέτη, αναμένεται να :
- Ενισχύει την υγιή επιχειρηματικότητα, ενισχύοντας την καταγεγραμμένη κατανάλωση και όχι την επέκταση της κατανάλωσης με μετακύλιση της προς το τυποποιημένο προϊόν και τον παράλληλο περιορισμό του παράνομου εμπορίου
- οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας κατά 325 εκατ. ευρώ την περίοδο 2024-2026, ενώ η απασχόληση θα είναι ενισχυμένη κατά 11,3 χιλ. επιπλέον θέσεις, συγκρινόμενα τα μεγέθη αυτά με το σενάριο διατήρησης του ΕΦΚ στο υφιστάμενο επίπεδο.
- συμβάλλει στη μείωση της λιανικής τιμής αλκοολούχων, με ενδυνάμωση των καταναλωτών και του ανταγωνισμού. Ειδικότερα, με τη μείωση στα 1.800 ευρώ, και ανάλογα με τις υποθέσεις, εκτιμάται ότι προκύπτουν θετικά αποτελέσματα στην οικονομία, καθώς θα προκύψει μείωση τιμής στα κανάλια λιανικής πώλησης και ενίσχυση του περιθωρίου κέρδους των επιχειρήσεων στα κανάλια επιτόπιας κατανάλωσης ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων και τις θέσεις απασχόλησης. Και στις δύο περιπτώσεις, αναμένεται να στηριχθεί η απασχόληση του κλάδου, με όφελος για τα δημόσια ταμεία.
- ενισχύσει τα κίνητρα για ενσωμάτωση κατανάλωσης στα νόμιμα κανάλια σε όλα τα στάδια της επιτόπιας κατανάλωσης, και στον τουριστικό τομέα και στην εστίαση κατά 3,9%-4% περίπου για τα έτη 2024- 2026.
- εξορθολογήσει το φορολογικό πλαίσιο, τοποθετώντας την Ελλάδα πλησιέστερα σε χώρες που έχουν αντίστοιχο τουριστικό προϊόν, όπως η Πορτογαλία και η Ιταλία.
- οδηγήσει σε μείωση της λιανικής τιμής πώλησης μιας τυπικής φιάλης αλκοολούχου ποτού κατά 10,7% μεταξύ 2023-2026
- έχει θετικό αποτέλεσμα κατά 8 εκατ. ευρώ στο τελικό δημοσιονομικό ισοζύγιο καθώς οι απώλειες εσόδων από ΕΦΚ κατά 93 εκατ. ευρώ στο τέλος της περιόδου αντισταθμίζονται από τα αυξημένα έσοδα από ΦΠΑ κατά 59 εκατ. ευρώ, τα επιπλέον έσοδα από τον φόρο στα κέρδη των επιχειρήσεων κατά 11 εκατ. ευρώ και τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, λόγω επέκτασης της απασχόλησης κατά 31 εκατ. ευρώ.
- απελευθερώσει κεφάλαια των επιχειρήσεων για παραγωγικές επενδύσεις, καινοτομία και την πρόσληψη εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού
- αύξηση της εγχώριας παραγωγής, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και τις θέσεις απασχόλησης.
Όπως εκτιμάται, η προσαρμογή του ΕΦΚ δεν αναμένεται να οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της πραγματικής κατανάλωσης, αλλά αντίθετα εκτιμάται ότι θα βοηθήσει στη μετακίνηση ποσοτήτων από τα παράνομα προς τα νόμιμα αλκοολούχα ποτά. «Η νόμιμη κατανάλωση είναι ελεγχόμενη και ασφαλής, ενώ παράλληλα τονώνει τα φορολογικά έσοδα και ενδυναμώνει το νόμιμο τμήμα της αγοράς, στηρίζοντας τον κλάδο και δημιουργώντας ένα εύρωστο επιχειρηματικό περιβάλλον μεσοπρόθεσμα» επισημαίνεται στη μελέτη του ΙΟΒΕ.
Ο κλάδος παραγωγής και εμπορίας αλκοολούχων ποτών αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου κλαδικού οικοσυστήματος, το οποίο το 2022 συνεισέφερε 2,1 δισ. ευρώ στο ελληνικό ΑΕΠ και υποστήριξε 72,7 χιλιάδες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Η ύφεση της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με την ασκούμενη φορολογική πολιτική στα αλκοολούχα ποτά (αύξηση συντελεστών ΕΦΚ και ΦΠΑ), οδήγησαν την προηγούμενη δεκαετία σε συρρίκνωση της αγοράς αλκοολούχων ποτών, η οποία βρέθηκε το 2022 στο 63% του επιπέδου που είχε καταγραφεί το 2009 (4,5 εκατ. 9λιτρα κιβώτια το 2022 έναντι 8,0 εκατ. 9λιτρων κιβωτίων το 2009), εν μέρει λόγω και της υποκατάστασης τμήματος της νόμιμης αγοράς από παράνομα αλκοολούχα ποτά.
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο συντελεστή ΕΦΚ αλκοολούχων ποτών ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ-27 (σε μονάδες ισοδυναμίας αγοραστικής δύναμης) και υπερδιπλάσιο από τον μέσο όρο γειτονικών και τουριστικά ανταγωνιστικών χωρών.
«Η υψηλή φορολόγηση έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην εγχώρια αγορά, αυξάνοντας τα κίνητρα παράνομου εμπορίου, όσο και στο τουριστικό προϊόν, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητά του. Οι φόροι μπορεί να αντιπροσωπεύουν πάνω από το ήμισυ (55,1%) της τελικής λιανικής τιμής ενός αλκοολούχου ποτού» τονίζεται στη μελέτη.
Όπως επισημαίνεται οι συνολικές απώλειες φορολογικών εσόδων από το παράνομο εμπόριο αλκοολούχων ποτών ανέρχονται σε περίπου 70 εκατ. ευρώ (μη καταβολή ΕΦΚ και ΦΠΑ), χωρίς να υπολογίζονται οι απώλειες από το προϊόν των διήμερων αποσταγματοποιών.
Αναφορικά με το προϊόν απόσταξης των διήμερων αποσταγματοποιών (χύμα τσίπουρο), οι απώλειες από ΕΦΚ εκτιμώνται σε έως και 90 εκατ. ευρώ, καθώς στο συγκεκριμένο προϊόν, αξιοποιώντας το χαμηλό καθεστώς φορολόγησης, διοχετεύονται στην αγορά πολλαπλάσιες ποσότητες (είτε χωρίς να δηλώνονται, είτε από παράνομα αποστακτήρια) για εμπορική χρήση.
«Συνεπώς, ο περιορισμός του παράνομου εμπορίου αλκοολούχων ποτών, με αναπροσαρμογή του φορολογικού πλαισίου και συντονισμένους ελέγχους στην αγορά, εκτιμάται ότι θα αποφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη στα φορολογικά έσοδα, στη δημόσια υγεία, στη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων και στην απασχόληση, ενδυναμώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας των υγιών επιχειρήσεων του κλάδου».
Ενδεικτικά, στη μελέτη εκτιμήθηκε ότι μια ενδεχόμενη μείωση του παράνομου εμπορίου κατά 20% θα οδηγούσε σε περίπου 30 εκατ. ευρώ επιπλέον φορολογικά έσοδα από ΕΦΚ και ΦΠΑ ετησίως. Τα τελευταία έτη οι έλεγχοι της ΑΑΔΕ αναδεικνύουν το πρόβλημα, καθώς το 2022 κατασχέθηκαν 108 χιλ. λίτρα αλκοολούχων ποτών.
