Στα σχεδόν 6,2 δισ. ευρώ αθροίζονται οι πόροι που θα διατεθούν εντός του έτους για την ενίσχυση των επενδύσεων μέσω των ενεργών χρηματοδοτικών εργαλείων της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάκαμψης και του Αναπτυξιακού Νόμου.
Η συντριπτική πλειονότητα αυτών των ενισχύσεων αφορά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με εξαίρεση τα αναμενόμενα καθεστώτα του Αναπτυξιακού Νόμου, που μέσω φορολογικών απαλλαγών στηρίζει και επενδυτικά σχέδια μεγάλων επιχειρήσεων. Σε κάθε περίπτωση, στην αιχμή του δόρατος βρίσκεται η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ), η οποία με τα υφιστάμενα και υπό σύσταση χρηματοδοτικά εργαλεία, που χορηγούν δάνεια με επιδότηση επιτοκίου και δάνεια με εγγύηση που ανέρχεται στο 80%, θα ρίξει ρευστότητα στην αγορά ύψους άνω των 4,7 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι για τη χορήγηση αυτής της ρευστότητας τη μεγαλύτερη συμβολή έχουν οι εμπορικές και οι συνεταιριστικές τράπεζες οι οποίες θα συνεπενδύσουν με την ΕΑΤ, μοχλεύοντας αρκετά περισσότερα κεφάλαια. Συγκεκριμένα, για τη δημιουργία κάθε χρηματοδοτικού εργαλείου, η ΕΑΤ εισφέρει το 40% των πόρων και το υπόλοιπο 60% αποτελεί συμμετοχή των τραπεζών.
Εκτός από την ΕΑΤ που αξιοποιεί κονδύλια του ΕΣΠΑ και του τραπεζικού συστήματος, αναμένονται ή και βρίσκονται σε εξέλιξη προγράμματα επιχορήγησης του ΕΣΠΑ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ύψους 650 εκατ. ευρώ.
Διευκρινίζουμε ότι σε αυτά δεν περιλαμβάνονται οι δύο εμβληματικές δράσεις «Πράσινη Μετάβαση ΜμΕ» και «Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΜμΕ» συνολικού προϋπολογισμού ενός 1 δισ. ευρώ, που προκηρύχθηκαν τον περασμένο χρόνο.
Με τη μορφή των επιχορηγήσεων θα διατεθούν αποκλειστικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και περίπου 550 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Υπογραμμίζεται ότι στο εν λόγω ποσό δεν περιλαμβάνονται τα δάνεια του Ταμείου.
Στα παραπάνω ποσά θα πρέπει να προστεθούν επιπλέον 450 εκατ. ευρώ, που «έρχονται» με την προκήρυξη τριών καθεστώτων του Αναπτυξιακού Νόμου 4887/2022.
Η ρευστότητα της ΕΑΤ
Όπως προαναφέρθηκε, η ΕΑΤ αποτελεί αυτή τη στιγμή την «ατμομηχανή της ρευστότητας», καθώς, πέραν των υφιστάμενων χρηματοδοτικών εργαλείων, έχει προετοιμάσει την ενεργοποίηση νέων χρηματοδοτικών μέσων, από τα οποία θα χορηγηθούν δάνεια εκτιμώμενου ύψους 2,5 δισ. ευρώ.
Πρόσφατες άλλωστε είναι οι ανακοινώσεις του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκου Παπαθανάση και του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΕΑΤ Γιώργου Ζαββού για τα προγράμματα του Ταμείου Επιχειρηματικότητας ΙΙΙ (ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ).
Ειδικότερα, στο πλαίσιο ενεργοποίησης του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, θα συσταθεί Ταμείο Εγγυήσεων που θα προβλέπει και επιδότηση επιτοκίου. Μέσω αυτού του χρηματοδοτικού εργαλείου εκτιμάται ότι θα χορηγηθούν δάνεια συνολικού ύψους 1,792 δισ. ευρώ.
Από το ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ θα δημιουργηθεί Ταμείο Δανείων με επιδότηση επιτοκίου, από το οποίο θα χορηγηθούν δάνεια συνολικού ύψους 450 εκατ. ευρώ.
Ταμείο Εγγυοδοσίας θα συσταθεί και για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων που θα επενδύσουν στις περιοχές που εντάσσονται στη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση (περιοχές απολιγνιτοποίησης) και θα χορηγηθούν δάνεια συνολικού ύψους 156 εκατ. ευρώ, ενώ για τις ίδιες περιοχές θα υπάρξει και Ταμείο Δανείων με επιδότηση επιτοκίου, από το οποίο θα δοθούν δάνεια 74 εκατ. ευρώ. Επιπρόσθετα από την ΕΑΤ θα συσταθεί και Ταμείο για την κατοχύρωση (Patent Fund), από το οποίο εκτιμάται ότι θα χορηγηθούν δάνεια συνολικού ύψους 41 εκατ. ευρώ.
Πέραν όμως των παραπάνω αυτή τη στιγμή είναι ενεργά τα εξής προγράμματα της ΕΑΤ:
- Πράσινα Συγχρηματοδοτούμενα Δάνεια (Green Co- Financing Loans) Το πρόγραμμα Πράσινα Συγχρηματοδοτούμενα Δάνεια παρέχει ευνοϊκούς όρους σε δάνεια επενδυτικού σκοπού προς ΜμΕ, με διετή μερική επιδότηση επιτοκίου και άτοκο το 40% του κεφαλαίου, για την υλοποίηση επενδυτικών έργων πράσινης μετάβασης. Ενισχύονται επενδυτικά έργα στους τομείς της Πράσινης Κινητικότητας, Εξοικονόμησης Ενέργειας/Ενεργειακής Αναβάθμισης και Παραγωγής Ενέργειας μέσω Ανανεώσιμων Πηγών.
Ο αρχικός διαθέσιμος προϋπολογισμός του Ταμείου ανέρχεται στα 200 εκατ. ευρώ και, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των τραπεζικών ιδρυμάτων κατά 60% σε κάθε χορήγηση, θα κινητοποιηθούν πρόσθετα κεφάλαια 300 εκατ. ευρώ, διαμορφώνοντας συνολικό χαρτοφυλάκιο δανείων ύψους έως 500 εκατ. ευρώ.
Το Ταμείο καταβάλλει για κάθε δάνειο το 40% του κεφαλαίου άτοκα, ενώ το υπόλοιπο 60% χορηγείται μέσω του πιστωτικού ιδρύματος. Επιπρόσθετα, το Ταμείο επιδοτεί τμήμα του επιτοκίου που εφαρμόζει το πιστωτικό ίδρυμα στα κεφάλαιά του (3%) για τα δύο πρώτα έτη του δανείου (από την πρώτη εκταμίευση). Το ύψος του δανείου μπορεί να κυμανθεί από 80.000 έως 8 εκατ. ευρώ. Η διάρκεια του δανείου μπορεί να είναι από δύο έως δέκα έτη, με δυνατότητα λήψης περιόδου χάριτος κεφαλαί- ου έως 24 μήνες.
- Δάνεια Ψηφιακής Αναβάθμισης (Digitalization Co- Financing Loans) Το πρόγραμμα Δάνεια Ψηφιακής Αναβάθμισης δημιουργήθηκε για να παρέχει ευνοϊκούς όρους σε δάνεια επενδυτικού σκοπού προς ΜμΕ, με διετή μερική επιδότηση επιτοκίου και άτοκο το 40% του κεφαλαίου, που θα αναλάβουν την υλοποίηση επενδυτικών έργων ψηφιοποίησης και ψηφιακής αναβάθμισης των εργασιών τους. Ο αρχικός προϋπολογισμός του Ταμείου ανέρχεται στα 100 εκατ. ευρώ και συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των πιστωτικών ιδρυμάτων κατά 60% σε κάθε χορήγηση θα κινητοποιηθούν πρόσθετα κεφάλαια 150 εκατ. ευρώ, διαμορφώνοντας συνολικό χαρτοφυλάκιο δανείων ύψους έως 250 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα προβλέπει την επιδότηση τόκων για δύο έτη με επιπλέον κεφάλαια ύψους 9 εκατ. ευρώ. Το ύψος του δανείου ανέρχεται από 25 χιλ. έως 1 εκατ. ευρώ και η διάρκειά του μπορεί να είναι από δύο έως δέκα έτη, με δυνατότητα λήψης περιόδου χάριτος κεφαλαίου έως 24 μήνες.
- Δάνεια Ρευστότητας Επιχειρήσεων (Liquidity Co- Financing Loans) Το πρόγραμμα Δάνεια Ρευστότητας Επιχειρήσεων δημιουργήθηκε για να παρέχει ευνοϊκούς όρους σε δάνεια κεφαλαίου κίνησης προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με άτοκο το 40% του κεφαλαίου και δυνατότητα διετούς μερικής επιδότησης επιτοκίου. Το ύψος του δανείου ανέρχεται από 10.000. έως 1,5 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, το Ταμείο καταβάλλει για κάθε δάνειο το 40% του κεφαλαίου άτοκα, ενώ το υπόλοιπο 60% χορηγείται μέσω του πιστωτικού ιδρύματος. Επιπρόσθετα, υπάρχει η δυνατότητα μερικής επιδότησης του επιτοκίου που εφαρμόζει το πιστωτικό ίδρυμα στα κεφάλαιά του (3%) για τα δύο πρώτα έτη του δανείου. Η διάρκεια του δανείου επίσης μπορεί να είναι από δύο έως δέκα έτη, με δυνατότητα λήψης περιόδου χάριτος κεφαλαίου έως 24 μήνες.
- Ταμείο Μικρών Δανείων Αγροτικής Επιχειρηματικότητας Το Ταμείο Μικρών Δανείων Αγροτικής Επιχειρηματικότητας δημιουργήθηκε για να παρέχει συγχρηματοδοτούμενα δάνεια επενδυτικού χαρακτήρα ή κεφαλαίου κίνησης μέσω των συνεργαζόμενων τραπεζών, προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον αγροτικό και μεταποιητικό κλάδο. Το ανώτατο ποσό δανείου είναι οι 25.000 ευρώ, με ελάχιστο τις 3.000 ευρώ – και το 50% αυτού είναι άτοκο. Το συνολικό ύψος των δανείων που θα χορηγηθεί υπολογίζεται στα 100 εκατ. ευρώ. Η διάρκεια των δανείων κυμαίνεται από 24 έως 60 μήνες (συμπεριλαμβανομένης περιόδου χάριτος έως 24 μήνες).
- Ταμείο Εγγυοδοσίας Καινοτομίας Το Ταμείο Εγγυοδοσίας Καινοτομίας είναι το πρώτο χρηματοδοτικό εργαλείο που έχει στόχο να στηρίξει τις καινοτόμες νεοσύστατες και υφιστάμενες πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) και την παροχή εγγύησης σε δάνειο και επιχορήγησης σε ποσοστό 20% του δανειακού κεφαλαίου. Το ανώτερο ποσό δανείου είναι οι 400.000 ευρώ, με ελάχιστο τα 25.000 ευρώ. Η διάρκειά του ορίζεται έως και δέκα έτη και συμπεριλαμβάνεται τυχόν περίοδος χάριτος από ένα έως τρία έτη. Συνολικά, τα πιστωτικά ιδρύματα θα διαθέσουν 140,7 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των καινοτόμων επιχειρήσεων.
- Επιχειρηματική Χρηματοδότηση Το πρόγραμμα παρέχει δάνεια επενδυτικού σκοπού ύψους από 25.000 έως 1,5 εκατ. ευρώ και το 40% είναι άτομο. Η διάρκεια αποπληρωμής τους ορίζεται από πέντε έως δέκα έτη, με δυνατότητα περιόδου χάριτος έως 36 μήνες. Τα δάνεια αφορούν τόσο ανεξάρτητα όσο και επενδυτικά σχέδια που εντάχθηκαν σε προγράμματα κρατικής ενίσχυσης και δεν έχουν υλοποιηθεί. Συνολικά, στο πλαίσιο του συγκεκριμένου Ταμείου θα διατεθούν 375 εκατ. ευρώ.
- Ταμείο Εγγυοδοσίας Δανείων Επιχειρήσεων Παραγωγής Οπτικοακουστικών Έργων Το Ταμείο Εγγυοδοσίας Δανείων Επιχειρήσεων Παραγωγής Οπτικοακουστικών Έργων παρέχει εγγύηση 80% σε δάνεια μέσω των συνεργαζόμενων τραπεζών, προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο παραγωγής οπτικοακουστικών έργων. Μέσω του συγκεκριμένου Ταμείου θα χορηγηθούν δάνεια συνολικού ύψους 62,5 εκατ. ευρώ. Το ποσό δανείου, είτε αυτό είναι επενδυτικού σκοπού είτε κεφάλαιο κίνησης, μπορεί να κυμανθεί από 25.000 έως 900.000 ευρώ. Η μέγιστη διάρκεια για τα δάνεια επενδυτικού σκοπού είναι τα δέκα έτη, και τα πέντε έτη για αυτά του κεφαλαίου κίνησης (συμπεριλαμβανομένης τυχόν περιόδου χάριτος).
