Eispraxis με αυτόματες κατασχέσεις από την ΑΑΔΕ – Στο μικροσκόπιο 4 εκατ. οφειλέτες

© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

Στην ταχύτερη είσπραξη των απλήρωτων φόρων, μέσω της αυτοματοποίησης των διαδικασιών διενέργειας κατασχέσεων σε καταθέσεις, εισοδήματα και περιουσίες ασυνεπών φοροοφειλετών, αποσκοπεί η έναρξη της πλήρους λειτουργίας του νέου πληροφοριακού συστήματος ΕISPRAXIS που προγραμματίζει εντός του 2024 η ΑΑΔΕ.

Η πλήρης λειτουργία του συστήματος αυτού έχει πάρει πλήθος αναβολών. Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του προέβλεπε ότι θα λειτουργούσε πλήρως στο δεύτερο εξάμηνο του 2022. Τώρα πλέον η πλήρης λειτουργία του προγραμματίζεται για τον Ιούνιο του 2024. Το σύστημα περιλαμβάνει ένα «πακέτο» ηλεκτρονικών εφαρμογών που στοχεύουν στην παρακολούθηση και τον έλεγχο των οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης. Οι εφαρμογές αυτές έχουν αρχίσει σταδιακά να ενεργοποιούνται στα Ελεγκτικά Κέντρα και τα Κέντρα Βεβαίωσης και Είσπραξης, ενώ έως τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους θα έχουν εγκατασταθεί και θα έχουν τεθεί σε λειτουργία και στις ΔΟΥ όλης της χώρας.

Το σύστημα EISPRAXIS θα παρακολουθεί τα οικονομικά και φορολογικά προφίλ περίπου 4 εκατομμυρίων οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης. Δηλαδή θα λαμβάνει και θα επεξεργάζεται πληροφορίες όχι μόνο για τα χρέη των φορολογουμένων, αλλά και για την εισοδηματική και περιουσιακή τους κατάσταση. Τα στοιχεία που χρειάζεται θα τα αντλεί από όλα τα υπόλοιπα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ, δηλαδή το Taxis, το Icis, το Elenxis, καθώς και από τρίτους (Κτηματολόγιο, πιστωτικά ιδρύματα, συμβολαιογράφοι, Χρηματιστήριο, «Εργάνη», ΓΕΜΗ κ.ά.). Επιπλέον, θα ανταλλάσσει στοιχεία και πληροφορίες με κράτη-μέλη της Ε.Ε. Αν και ακόμη δεν έχει γίνει η πλήρης διασύνδεση με όλους τους φορείς, η διαλειτουργικότητα των συστημάτων θα ξεκινήσει σταδιακά.

Για παράδειγμα, αυτό το διάστημα πραγματοποιείται διασύνδεση με πιστωτικά ιδρύματα, συμβολαιογράφους, ενώ στο τέλος του έτους θα «μπει» και το ΓΕΜΗ στο νέο σύστημα. Οι χειριστές του συστήματος δεν θα ελέγχουν μόνο τα στοιχεία των οφειλετών, αλλά θα παρακολουθούν και όλους όσοι εμπλέκονται σε κάθε υπόθεση οφειλής, όπως είναι οι συνυπόχρεοι, οι εγγυητές, οι νόμιμοι εκπρόσωποι (με αποτύπωση της περιόδου εκπροσώπησης), οι συσχετιζόμενες επιχειρήσεις (όμιλοι, απορροφήσεις, συγχωνεύσεις).

Με βάση τα παραπάνω θα αξιολογείται η οικονομική δυνατότητα του κάθε οφειλέτη για την αποπληρωμή του χρέους του και θα αποστέλλονται ηλεκτρονικά μηνύματα με ειδοποιήσεις για την τακτοποίηση των εκκρεμοτήτων καθώς και προειδοποιήσεις για τη λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης (κατασχέσεων σε καταθέσεις, εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία), κυρίως προς τους ασυνεπείς οφειλέτες που είναι δικαιούχοι υψηλών εισοδημάτων και κάτοχοι μεγάλων περιουσιών.

Στις περιπτώσεις επιστροφών φόρου το σύστημα θα διενεργεί αυτόματους συμψηφισμούς με χρέη των δικαιούχων των επιστροφών. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των οφειλετών το σύστημα θα προχωράει αυτόματα σε κατασχέσεις υπολοίπων τραπεζικών λογαριασμών, εισοδημάτων, κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων και σε δεύτερη φάση σε πλειστηριασμούς περιουσιακών στοιχείων.

Οι 9 δράσεις του συστήματος

Με το νέο πληροφοριακό σύστημα EISPRAXIS της ΑΑΔΕ θα πραγματοποιούνται οι ακόλουθες δράσεις:

• Επιλογές υποθέσεων ληξιπρόθεσμων οφειλών μέσω της εφαρμογής κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου με σκοπό την προτεραιοποίηση των πλέον εισπράξιμων ληξιπρόθεσμων οφειλών της φορολογικής διοίκησης.
• Παρακολούθηση της πορείας και του είδους των οφειλών, καθώς και των ενεργειών για την είσπραξή τους.
• Δημιουργία βάσης δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για την εικόνα του οφειλέτη και των οφειλών και λοιπών συνδεδεμένων στοιχείων ώστε να είναι δυνατή η υλοποίηση συμψηφισμών και ρυθμίσεων, η αποστολή ορθών ειδοποιήσεων και η λήψη κατάλληλων μέτρων.
• Εφαρμογή αυτοματοποιημένης διαδικασίας επιστροφών και συμψηφισμών από διάφορες πηγές (φορολογικά χρέη, ασφαλιστικά χρέη, τελωνεία, παρακράτηση μέσω φορολογικής ενημερότητας και βεβαίωσης οφειλής) και σύνδεση όλων των τρόπων εξόφλησης στον ίδιο τίτλο πληρωμής.
• Παρακολούθηση της τήρησης των ρυθμίσεων οφειλών, στις οποίες έχουν υπαχθεί οι φορολογούμενοι.
• Αυτόματη ενημέρωση των φορολογουμένων για τις βεβαιωμένες οφειλές τους, την τήρηση ή μη των ρυθμίσεών τους, καθώς και για τις ηλεκτρονικές επιδόσεις και κοινοποιήσεις μέτρων αναγκαστικής είσπραξης.
• Ταξινόμηση υποθέσεων οφειλών βάσει συνόλου ιδιοτήτων (ονοματεπώνυμο οφειλέτη, ποσό οφειλής, χρονικό διάστημα καθυστέρησης υπόθεσης, ημερομηνία τελευταίας ενέργειας κ.λπ.).
• Εφαρμογή κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου και λήψη μέτρων αναγκαστικής είσπραξης με βάση τη συμπεριφορά του οφειλέτη και τις ειδοποιήσεις και υπενθυμίσεις για τα προτεινόμενα μέτρα.
• Παρακολούθηση της απόδοσης των μέτρων είσπραξης και διαδικασία χαρακτηρισμού των οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης.

Απώλειες ρυθμίσεων για τους αμελείς

Στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Σχεδίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για το 2024, αλλά και του προγραμματισμού για την πλήρη λειτουργία του νέου συστήματος EISPRAXIS, αναμένεται να υλοποιηθούν και άλλες δράσεις ψηφιοποίησης και αυτοματοποίησης διαδικασιών, όπως η λειτουργία εφαρμογής μέσω της οποίας θα γίνεται αυτόματα η απώλεια των ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής χρεών προς τη Φορολογική Διοίκηση για τις περιπτώσεις των οφειλετών που δεν πληρώνουν δύο συνεχόμενες μηνιαίες δόσεις ή δεν πληρώνουν ή δεν τακτοποιούν άμεσα σε δόσεις νέες οφειλές τους ή δεν υποβάλλουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ για τις οποίες είναι υπόχρεοι. Επιπλέον, για κάθε φορολογούμενο με ατακτοποίητες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση που θέλει να πωλήσει ακίνητό του, η λήψη της αναγκαίας βεβαίωσης οφειλής, μέσω της οποίας παρακρατείται το σύνολο ή μέρος του τιμήματος πώλησης προκειμένου να εξοφληθούν οι οφειλές, θα γίνεται ψηφιακά από τους συμβολαιογράφους, μέσω της ιστοσελίδας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προγραμματίζονται και οι ακόλουθες δράσεις για τη βελτίωση των σχέσεων των φοροεισπρακτικών υπηρεσιών με τους φορολογούμενους:

1. Αυτοματοποιημένος κεντρικός έλεγχος προϋποθέσεων τήρησης των ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής ή απώλειας των ρυθμίσεων που δεν τηρούνται. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η απώλεια του δικαιώματος του φορολογούμενου να εξοφλεί έως και σε εικοσιτέσσερεις (24) ή σαράντα οκτώ (48) μηνιαίες δόσεις τις οφειλές του προς τη Φορολογική Διοίκηση, βάσει της πάγιας ρύθμισης της υποπαραγράφου Α2 του ν. 4152/2013 επέρχεται εφόσον αυτός:
   α) δεν καταβάλει εμπρόθεσμα μία δόση της ρύθμισης πέραν της μίας φοράς,
   β) καθυστερήσει την καταβολή της τελευταίας δόσης της ρύθμισης για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός μηνός,
   γ) δεν υποβάλλει -καθ’ όλο το διάστημα της ρύθμισης καταβολής των οφειλών του και μέχρι την εξόφλησή τους- τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και του φόρου προστιθέμενης αξίας, για τις οποίες είναι υπόχρεος,
   δ) δεν είναι ενήμερος στις οφειλές του από την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση και μετά. Ο έλεγχος των προϋποθέσεων αυτών δεν γίνεται σήμερα άμεσα και αυτόματα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν περιπτώσεις οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης, οι οποίοι εξακολουθούν να βρίσκονται κανονικά εντός των ρυθμίσεων στις οποίες έχουν υπαχθεί παρά το γεγονός ότι έχουν αρχίσει να πληρούν μία ή περισσότερες από τις παραπάνω προϋποθέσεις απώλειας των ρυθμίσεών τους.

Απώλεια ρυθμίσεων για τους αμελείς

Στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Σχεδίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για το 2024, αλλά και του προγραμματισμού για την πλήρη λειτουργία του νέου συστήματος EISPRAXIS, αναμένεται να υλοποιηθούν και άλλες δράσεις ψηφιοποίησης και αυτοματοποίησης διαδικασιών, όπως η λειτουργία εφαρμογής μέσω της οποίας θα γίνεται αυτόματα η απώλεια των ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής χρεών προς τη Φορολογική Διοίκηση για τις περιπτώσεις των οφειλετών που δεν πληρώνουν δύο συνεχόμενες μηνιαίες δόσεις ή δεν πληρώνουν ή δεν τακτοποιούν άμεσα σε δόσεις νέες οφειλές τους ή δεν υποβάλλουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ για τις οποίες είναι υπόχρεοι.

Επιπλέον, για κάθε φορολογούμενο με ατακτοποίητες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση που θέλει να πωλήσει ακίνητό του, η λήψη της αναγκαίας βεβαίωσης οφειλής, μέσω της οποίας παρακρατείται το σύνολο ή μέρος του τιμήματος πώλησης προκειμένου να εξοφληθούν οι οφειλές, θα γίνεται ψηφιακά από τους συμβολαιογράφους, μέσω της ιστοσελίδας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προγραμματίζονται και οι ακόλουθες δράσεις για τη βελτίωση των σχέσεων των φοροεισπρακτικών υπηρεσιών με τους φορολογούμενους:

1. Αυτοματοποιημένος κεντρικός έλεγχος προϋποθέσεων τήρησης των ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής ή απώλειας των ρυθμίσεων που δεν τηρούνται. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η απώλεια του δικαιώματος του φορολογούμενου να εξοφλεί έως και σε εικοσιτέσσερεις (24) ή σαράντα οκτώ (48) μηνιαίες δόσεις τις οφειλές του προς τη Φορολογική Διοίκηση, βάσει της πάγιας ρύθμισης της υποπαραγράφου Α2 του ν. 4152/2013 επέρχεται εφόσον αυτός:
α) δεν καταβάλει εμπρόθεσμα μία δόση της ρύθμισης πέραν της μίας φοράς,
β) καθυστερήσει την καταβολή της τελευταίας δόσης της ρύθμισης για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός μηνός,
γ) δεν υποβάλλει -καθ’ όλο το διάστημα της ρύθμισης καταβολής των οφειλών του και μέχρι την εξόφλησή τους- τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και του φόρου προστιθέμενης αξίας, για τις οποίες είναι υπόχρεος,
δ) δεν είναι ενήμερος στις οφειλές του από την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση και μετά. Ο έλεγχος των προϋποθέσεων αυτών δεν γίνεται σήμερα άμεσα και αυτόματα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν περιπτώσεις οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης, οι οποίοι εξακολουθούν να βρίσκονται κανονικά εντός των ρυθμίσεων στις οποίες έχουν υπαχθεί παρά το γεγονός ότι έχουν αρχίσει να πληρούν μία ή περισσότερες από τις παραπάνω προϋποθέσεις απώλειας των ρυθμίσεών τους.

Δηλαδή, η απώλεια των ρυθμίσεων δεν επέρχεται αυτόματα και άμεσα από το πληροφοριακό σύστημα ΤΑΧΙSnet της ΑΑΔΕ σε ορισμένες περιπτώσεις συνδρομής μίας ή περισσοτέρων από τις παραπάνω προϋποθέσεις. Π.χ. σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης πληρωμής μιας νέας οφειλής του φορολογούμενου και μετατροπής της σε ληξιπρόθεσμη ατακτοποίητη οφειλή, η απώλεια των ήδη υπαρχουσών ρυθμίσεων των παλαιότερων οφειλών δεν επέρχεται άμεσα, αλλά με καθυστέρηση.

Στο νέο σχέδιο δράσεων που εκπόνησε η ΑΑΔΕ για το 2024 προβλέπεται ότι το αργότερο έως το τέλος Ιουνίου του τρέχοντος έτους, ο έλεγχος των προϋποθέσεων τήρησης ή μη τήρησης των ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής θα γίνεται πλέον κεντρικά και θα είναι αυτοματοποιημένος, ώστε σε περίπτωση που πληρούται έστω και μία προϋπόθεση απώλειας μιας ρύθμισης, η απώλεια αυτή να επέρχεται άμεσα.

2. Ψηφιοποίηση της βεβαίωσης οφειλής. Σήμερα, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, σε κάθε περίπτωση φορολογούμενου με ατακτοποίητες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση ο οποίος θέλει να προχωρήσει σε πώληση ενός ακινήτου του, η προβλεπόμενη χορήγηση της βεβαίωσης οφειλής, μέσω της οποίας προβλέπεται παρακράτηση του τιμήματος πώλησης ή μέρους αυτού για την ολοσχερή εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του, δεν γίνεται ψηφιακά και κεντρικά από το σύστημα ΤΑΧΙSnet της ΑΑΔΕ, αλλά ο ενδιαφερόμενος οφειλέτης ή ο συμβολαιογράφος του θα πρέπει να διεκπεραιώσει τη διαδικασία αυτή μέσω της αρμόδιας υπηρεσίας της ΑΑΔΕ, που είναι το Κέντρο Βεβαίωσης και Είσπραξης (ΚΕΒΕΙΣ) ή η ΔΟΥ. Βάσει του νέου σχεδίου δράσεων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για το 2024, το αργότερο έως το τέλος Μαρτίου του τρέχοντος έτους θα τεθεί σε λειτουργία στο σύστημα TAXISnet μια νέα υπηρεσία μέσω της οποίας η διαδικασία χορήγησης της βεβαίωσης οφειλής θα γίνεται ψηφιακά, χωρίς να απαιτείται προσέλευση του οφειλέτη ή του συμβολαιογράφου στο ΚΕΒΕΙΣ ή στη ΔΟΥ.

3. Υπηρεσία διαλειτουργικότητας στους δήμους για ψηφιακή δέσμευση και άρση δέσμευσης ενημερότητας. Σήμερα σε περιπτώσεις οφειλών προς τους δήμους που έχουν τακτοποιηθεί σε δόσεις ή σε περιπτώσεις άλλων οφειλών, όπως π.χ. οι κλήσεις για παράνομο παρκάρισμα, από τη στιγμή που ο οφειλέτης δεν πληρώνει εμπρόθεσμα, δεν δεσμεύεται αυτόματα το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας του οφειλέτη, καθώς δεν ενημερώνεται άμεσα από τον αρμόδιο δήμο η αρμόδια υπηρεσία της ΑΑΔΕ.

Ισχύει επίσης και το αντίθετο: εφόσον τελικά εξοφλούνται ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους δήμους, δεν ενημερώνεται αυτόματα η Φορολογική Διοίκηση ώστε να άρει άμεσα τη δέσμευση του αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας και ο φορολογούμενος να διεκπεραιώσει απρόσκοπτα μια πώληση ακινήτου ή μια διαδικασία είσπραξης χρημάτων από το Δημόσιο. Βάσει του νέου σχεδίου δράσης της ΑΑΔΕ για το 2024, το αργότερο έως το τέλος Ιουνίου 2024 θα υπάρχει διαλειτουργικότητα μεταξύ των δήμων και της ΑΑΔΕ ώστε η δέσμευση ή η άρση δέσμευσης της φορολογικής ενημερότητας να γίνεται άμεσα, ψηφιακά.