Από κόσκινο περνούν συνεχώς οι ελεγκτικές αρχές φορολογούμενους αξιοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε μια προσπάθεια να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα και να περιορίσουν τη φοροδιαφυγή και την φοροκλοπή.
Ήδη από πέρυσι η ΑΑΔΕ έχει προχωρήσει σε εκτεταμένους ελέγχους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ώστε να εντοπίσει το «μαύρο χρήμα» που διακινείται συστηματικά.
Ειδική ομάδα ελεγκτών με την ονομασία «Τμήμα Προτεραιοποίησης Υποθέσεων Ελέγχου και Ανίχνευσης Τάσεων Παραβατικότητας, Μηχανογραφικής Υποστήριξης και Αναφορών», έχει επιφορτισθεί με το συγκεκριμένο καθήκον και κάνει φύλλο και φτερό το Facebook, το Instagram, το Tik Tok και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Βασικός στόχος είναι ο εντοπισμός φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων που πωλούν αγαθά και υπηρεσίες χωρίς να εκδίδουν παραστατικά αλλά και φορολογούμενων που δεν δηλώνουν τα ποσά που λαμβάνουν για την προβολή συγκεκριμένων προϊόντων.
Σύμμαχος στην όλη διαδικασία είναι ένας ειδικός αλγόριθμος που «τρέχει» συνδυαστικές διασταυρώσεις αποκαλύπτοντας λαβράκια φοροδιαφυγής. Βέβαια η ΑΑΔΕ δεν κάθεται να ανοίγει τα προφίλ και τους λογαριασμούς του κάθε πολίτη και να ερευνά τι φωτογραφίες ανεβάζει, εάν ανεβάζει φωτογραφίες από πισίνες ή από πολυτελή αυτοκίνητα. Εκεί που εστιάζει είναι σε εκείνους τους λογαριασμούς, όπου υπάρχει επιχειρηματική δραστηριότητα και εκεί ανακαλύπτει αποκτηθείσα φορολογητέα ύλη που στη συνέχεια αποφέρουν έσοδα για τα κρατικά ταμεία.
Ο γάμος όπου κανείς δεν έκοψε απόδειξη
Τελευταία χαρακτηριστική περίπτωση ο εντοπισμός φοροδιαφυγής με αφορμή ένα γάμο που οργανώθηκε με κάθε πολυτέλεια και γέμισε αναρτήσεις το διαδίκτυο. Οι ελεγκτές άρχισαν να εντοπίζουν έναν-έναν τους συντελεστές και μέσα από ψηφιακές διασταυρώσεις διαπίστωσαν ότι σχεδόν όλοι αν και είχαν πολλές αναρτήσεις από δεξιώσεις στις οποίες είχαν συμμετάσχει, εμφάνιζαν είτε χαμηλά εισοδήματα είτε μεγάλες ζημιές.
Μάλιστα, σχεδόν κανένας δεν είχε εκδώσει παραστατικό για τις υπηρεσίες στο γάμο. Ωστόσο οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ακόμα και στις περιπτώσεις δωρεών ή χορηγιών θα πρέπει να εκδίδονται αποδείξεις ή τιμολόγια, ανάλογα την περίπτωση.
Οι influencers και το μοντέλο
Χαρακτηριστικές ήταν και οι περιπτώσεις influencers οι οποίοι εντοπίστηκαν να εμπορεύονται διάφορα προϊόντα, σε δελεαστικές τιμές, αλλά χωρίς να δηλώνουν τις συγκεκριμένες συναλλαγές στην εφορία και να μην πληρώνουν ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος.
Ειδικά για πωλήσεις μέσω διαδικτύου, οι εφοριακοί εξετάζουν τον αριθμό των φίλων κάθε επιχείρησης αλλά και τα σχόλια των πελατών στο Facebook. Συνήθως το ύψος της φοροδιαφυγής στις περιπτώσεις που εντοπίζει η ΑΑΔΕ ανέρχεται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ.
Άλλη περίπτωση που αποκαλύφθηκε το 2023 ήταν μοντέλο το οποίο μετά από έλεγχο διαπιστώθηκε ότι την τελευταία 2ετία χρόνια δεν είχε εκδώσει για πωλήσεις μέσω συγκεκριμένης εταιρίας ηλεκτρονικού εμπορίου παραστατικά ύψους 350.000 ευρώ και καταλογίστηκε πρόστιμο 270.000 ευρώ.
Οι ελεγκτές συλλέγουν στοιχεία από αναρτήσεις στα social media με στόχο να προχωρήσουν, κατόπιν, στη διασταύρωση των φορολογικών δηλώσεων που έχουν υποβάλλει και των εικόνων που προβάλλουν δημόσια, καθώς πολλοί είναι οι influencers που παρέχουν υπηρεσίες προβολής ή προϊόντα προς πώληση.
Τι μπαίνει στο μικροσκόπιο
Οι έλεγχοι επικεντρώνονται σε αγορές, ταξίδια και ακίνητα, αλλά και στον γενικότερο τρόπο ζωής των influencers, ούτως ώστε να διαπιστωθεί εάν όντως δηλώνουν, τελικά, τις συναλλαγές τους από την προώθηση ή πώληση των προϊόντων και υπηρεσιών.
Παράλληλα, πραγματοποιούνται έλεγχοι σε εταιρείες και στους εκπροσώπους τους με στόχο τον εντοπισμό «μαϊμού» επιχειρήσεων, που δεν έχουν φυσική παρουσία, δεν έχουν κάνει έναρξη εργασιών στην αρμόδια ΔΟΥ και δεν εκδίδουν φορολογικά στοιχεία κατά την πώληση προϊόντων και υπηρεσιών μέσω διαδικτύου και ειδικά μέσω αναρτήσεων στα social media.
Στο «στόχαστρο» της ΑΑΔΕ μπαίνουν τόσο οι κριτικές όσο και οι αξιολογήσεις των φορολογούμενων σε ηλεκτρονικά καταστήματα.
Παράλληλα, ελέγχονται φωτογραφίες και αναρτήσεις πολλών προσώπων στα social media για τον έλεγχο της περιουσιακής κατάστασης ενώ ελέγχονται όλα τα πιθανά μέρη στα οποία οι συναλλαγές δεν γίνονται ηλεκτρονικά και συνεπώς δεν υπάρχουν παραστατικά, όπως είναι οι εκδηλώσεις, γάμοι, βαφτίσια κλπ.
Σε ελέγχους, εφοριακοί επισκέφτηκαν ιστοσελίδες και social media, όπου φωτογράφοι διαφήμιζαν τη δουλειά τους και στη συνέχεια έκαναν διασταυρώσεις πελατολογίων με τα δηλωμένα έσοδα, διαπιστώνοντας περιπτώσεις μικρής ή μεγάλης φοροδιαφυγής.
Οι προβολείς και στα eShop
Η ΑΑΔΕ δεν αφήνει εκτός ελέγχου τα λεγόμενα eShop και γενικά πλατφόρμες ηλεκτρονικών αγορών και συναλλαγών χάρη στα σχόλια των επισκεπτών. Η στοχευμένη δράση γίνεται έπειτα από συλλογή πληροφοριών που πραγματοποιείται μέσω ερευνών στο διαδίκτυο και συγκεκριμένα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην πλατφόρμα αναζήτησης πληροφοριών google, και κατόπιν διασταύρωσης με άλλες πληροφορίες που βρίσκονται ήδη στη διάθεση των φορολογικών αρχών ή προέρχονται από καταγγελίες καταναλωτών. Στο επίκεντρο των ελέγχων της ΑΑΔΕ έχουν τεθεί τα λεγόμενα marketplace όσο και οι παραγγελίες φαγητού, καφέ κ.λπ. που ομοίως γίνονται μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες.
Να σημειωθεί πως οι τιμές πώλησης των προϊόντων οι οποίες αναφέρονται σε πολλές ιστοσελίδες είναι ιδιαίτερα δελεαστικές και οι πωλητές, μέχρι να εντοπιστούν από την ΑΑΔΕ καταφέρνουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα να πραγματοποιούν αδήλωτες και αφορολόγητες πωλήσεις. Στόχος είναι να εντοπιστούν περιπτώσεις όπου επιχειρήσεις εισπράττουν μεν, δίχως όμως να εκδίδουν τα νόμιμα παραστατικά, δηλαδή τις αποδείξεις λιανικών πωλήσεων ή τα τιμολόγια.
