© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Μπορεί ο κρατικός προϋπολογισμός του 2023 να υπεραπέδωσε, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να χρηματοδοτήσει έκτακτα μέτρα στήριξης και ταυτόχρονα να διασφαλίσει την επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα, ταυτόχρονα όμως η χρονιά έκλεισε με σημαντική αύξηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, με αποτέλεσμα να προσεγγίζουν τα 3 δισ. ευρώ.
Αντίστροφη της συμφωνηθείσας με τους θεσμούς πορεία παρουσιάζουν οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, οι οποίες, αντί να τείνουν στο μηδέν, όπως προέβλεπε η συμφωνία με τους δανειστές, εξακολουθούν να τραβούν στην… ανηφόρα. Παρά τη μείωση του Νοεμβρίου -από τα 2,497 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο, στα 2,339 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών-, το 2023 θα κλείσει με πολύ μεγάλη αύξηση για μια ακόμη χρονιά.
Αρκεί να σημειωθεί ότι τον Δεκέμβριο του 2021 οι συσσωρευμένες οφειλές του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα ανέρχονται στο 1,3 δισ. ευρώ. Καταγράφηκε αύξηση άνω των 400 εκατ. ευρώ από τον Δεκέμβριο του 2021 στον Δεκέμβριο του 2022 (δηλαδή από το 1,3 δισ. ευρώ στο 1,71 δισ. ευρώ) και πλέον, έναν μήνα πριν από το κλείσιμο του 2023, σημειώνεται νέα άνοδος κατά ακόμη τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα οι συσσωρευμένες οφειλές να ανέρχονται πλέον στα 2,339 δισ. ευρώ. Αν μάλιστα προστεθούν και οι επιστροφές φόρου που παραμένουν σε εκκρεμότητα, τότε αθροίζεται ένα ποσό της τάξεως των 3 δισ. ευρώ.
Αισθητή μείωση
Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρου της εφορίας προς τον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν αισθητά τον Νοέμβριο σε σχέση με τον Οκτώβριο: από τα 775 εκατ. ευρώ στα 560 εκατ. ευρώ, ωστόσο συγκριτικά με τις αρχές του 2023 (υπόλοιπο 551 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο) δεν υπάρχει αρνητική μεταβολή.
Τι δείχνουν τα αναλυτικά στοιχεία:
- Από τα 2,339 δισ. ευρώ των συσσωρευμένων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, το 1,365 δισ. ευρώ πηγάζει από τα νοσοκομεία. Από τον Δεκέμβριο του 2019 μέχρι σήμερα, το ποσό έχει ουσιαστικά τετραπλασιαστεί. Δηλαδή, από το ξέσπασμα της πανδημίας και μετά, οι προμηθευτές των νοσοκομείων συσσωρεύουν ολοένα και περισσότερες απαιτήσεις από το Δημόσιο, κάτι που φαίνεται και από την εξέλιξη των στοιχείων. Τον Δεκέμβριο του 2019, πριν δηλαδή ξεσπάσει η πανδημία, το υπόλοιπο των οφειλών ήταν στα 344 εκατ. ευρώ. Τον Δεκέμβριο του 2020 τα χρέη ανέβηκαν στα 502 εκατ. ευρώ, τον Δεκέμβριο του 2021 στα 606 εκατ. ευρώ, τον Δεκέμβριο του 2022 στα 907 εκατ. ευρώ και πλέον η περσινή χρονιά αναμένεται να κλείσει με νέα σημαντική αύξηση, καθώς τα στοιχεία του Δεκεμβρίου δεν αναμένεται να αποτυπώσουν σημαντική μείωση (και τον Νοέμβριο καταγράφηκε μείωση μόλις 38 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Οκτώβριο). Τα χρέη των δήμων αλλά και των λοιπών νομικών προσώπων που εντάσσονται στους φορείς της γενικής κυβέρνησης δεν παρουσιάζουν ουσιαστική μεταβολή. Έτσι, οι οφειλές των δήμων ανέρχονταν τον Νοέμβριο στα 168 εκατ. ευρώ (ήταν 160 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο) έναντι 93 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2022. Η ποσοστιαία μεταβολή είναι σημαντική, αλλά σε απόλυτο ποσό η διαφορά δεν είναι μεγάλη. Αντίστοιχα, τα νομικά πρόσωπα οφείλουν 178 εκατ. ευρώ στην αγορά έναντι 148 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2022.
- Οι επιστροφές φόρου σε εκκρεμότητα ήταν 560 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2023 έναντι 658 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2022 και 552 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2021. Τα 200 εκατ. ευρώ αφορούν άμεσους φόρους, τα 196 εκατ. ευρώ έμμεσους φόρους, ενώ 159 εκατ. ευρώ κατατάσσονται στα μη φορολογικά έσοδα. Με την υπογραφή της συμφωνίας για την ολοκλήρωση του 3ου μνημονίου, ο μηδενισμός των οφειλών του κράτους προς το Δημόσιο παρέμεινε ως «προαπαιτούμενο» και κατά τη διάρκεια της μεταμνημονιακής περιόδου. Παρ’ όλα αυτά ο στόχος δεν επιτεύχθηκε.
Ταμειακά διαθέσιμα
Θέματα ρευστότητας το ελληνικό Δημόσιο δεν μπορεί να επικαλεστεί, καθώς διανύουμε περίοδο αυξημένων ταμειακών διαθεσίμων αλλά και πλεονασμάτων, τουλάχιστον σε πρωτογενές επίπεδο. Ειδικά για τις επιστροφές φόρων, το 2023 καταβλήθηκε προσπάθεια να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και οι επιστροφές να πιστώνονται άμεσα ή να συμψηφίζονται με χρέη των πολιτών στο Δημόσιο. Παρ’ όλα αυτά, και σε αυτό το επίπεδο εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό υπόλοιπο, ενώ σε μείζον εξελίσσεται το θέμα της διαχείρισης των οικονομικών των νοσοκομείων.
