Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται η διαβούλευση κυβέρνησης – ασφαλιστικής αγοράς για τη θεσμοθέτηση της υποχρεωτικής ασφάλισης, έναντι φυσικών καταστροφών, των επιχειρήσεων με τζίρο άνω των 2 εκατ.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν ήδη κλειδώσει μια σειρά από θέματα, όπως οι κίνδυνοι έναντι των οποίων θα ασφαλίζονται οι επιχειρήσεις (υποχρεωτικές και προαιρετικές καλύψεις), τα περιουσιακά στοιχεία που θα πρέπει να φέρουν σχετικό κάλυμμα, αλλά και οι κυρώσεις που θα επιβάλλονται στους ανασφάλιστους.
Ζητούμενο για την αγορά λογίζεται ο πήχης των 2 εκατ. ευρώ, αν και η κυβέρνηση φέρεται να μην είναι διατεθειμένη -σε αυτή τουλάχιστον τη φάση- να κατεβάσει το σχετικό όριο, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένει και η… τύχη που θα έχουν οι λεγόμενες μη ασφαλίσιμες εταιρείες.
Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες, μετά τον πρώτο και σημαντικότερο κύκλο διαβούλευσης της κυβέρνησης με την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, τα συναρμόδια υπουργεία προσανατολίζονται στα εξής:
- Η υποχρεωτική ασφάλιση των επιχειρήσεων ή ομίλων επιχειρήσεων με ετήσιο κύκλο εργασιών μεγαλύτερο από 2 εκατ. ευρώ θα ισχύσει από 1ης Ιανουαρίου 2024.
- Ο υπολογισμός του τζίρου θα βασίζεται στην τελευταία «κλειστή» οικονομική χρήση κάθε εταιρείας – ομίλου.
- Η υποχρέωση ασφάλισης θα αφορά όλα τα ιδιόκτητα κτίρια, μηχανήματα, εξοπλισμό και εμπορεύματα (πρώτες ύλες, υπό επεξεργασία και έτοιμα) που αποτελούν τον βασικό κορμό μιας επιχείρησης.
- Η ασφάλιση θα ισχύσει έναντι των βασικών και συχνότερων κινδύνων, δηλαδή της πυρκαγιάς, πλημμύρας / καταιγίδας / θύελλας και του σεισμού κατ’ ελάχιστον.
- Ως βάση αποτίμησης για την καταβολή αποζημιώσεων θα ορίζεται το κόστος ανακατασκευής για τα κτίρια και το κόστος επισκευής ή αντικατάστασης για κινητά στοιχεία.
- Σε προαιρετική (πιθανώς) βάση οι επιχειρήσεις θα μπορούν να ασφαλίσουν την απώλεια των σταθερών εξόδων και κερδών τους (μικτά κέρδη) που θα οφείλεται στη διακοπή ή παρεμπόδιση λειτουργίας της επιχείρησης ως αποτέλεσμα της υλικής ζημιάς στην περιουσία τους.
- Όσες επιχειρήσεις θα εμπίπτουν στην ανωτέρω υποχρέωση και δεν θα ασφαλίζονται, δεν θα λαμβάνουν την κρατική αρωγή του Ν. 4797/2021, ανεξαρτήτως του ύψους της ζημιάς που έχουν υποστεί.
- Όσες επιχειρήσεις θα εμπίπτουν στην ανωτέρω υποχρέωση και δεν θα ασφαλίζονται, είτε θα τους επιβάλλεται αυστηρό πρόστιμο, είτε ο ορκωτός λογιστής δεν θα εκδίδει βεβαίωση για τον ισολογισμό τους.
Προβληματισμοί
Στο μεταξύ, προβληματισμό δημιουργεί το προτεινόμενο από την κυβέρνηση όριο των 2 εκατ. ευρώ ετήσιου τζίρου, δεδομένου ότι, σύμφωνα με στοιχεία της ασφαλιστικής αγοράς, στον βαθμό που θα ισχύει το μέτρο όπως σχεδιάζεται, θα μείνουν ακάλυπτες οι μικρότερες επιχειρήσεις που αποτελούν την πλειονότητα των οντοτήτων που λειτουργούν στην Ελλάδα. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΑΕΕ από την ΙCAP, σήμερα λειτουργούν στην Ελλάδα περίπου 10.750 επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μεγαλύτερο ή ίσο με 2 εκατ., εκ των οποίων μόνο 20% είναι ανασφάλιστες (10.748 εταιρείες με κύκλο εργασιών μεγαλύτερο ή ίσο 2 εκατ. σε τουλάχιστον ένα έτος, 2019 ή 2020 ή 2021, και 2.090 εταιρείες με κύκλο εργασιών από 1 εκατ. έως 2 εκατ. σε τουλάχιστον ένα έτος, 2019 ή 2020 ή 2021). Η ΕΑΕΕ επιμένει να ασκεί πιέσεις στην κυβέρνηση να μειώσει τον πήχη του ετήσιου τζίρου 2 εκατ. ευρώ, ώστε στο μέτρο να ενταχθούν περισσότερες και κυρίως μικρότερες εταιρείες, οι οποίες είθισται να είναι ανασφάλιστες.
Προβληματισμός έχει προκληθεί και από το γεγονός ότι ενώ ο νόμος θα προβλέπει την υποχρεωτική ασφάλιση συγκεκριμένης ομάδας επιχειρήσεων, θα υπάρξουν και εταιρείες οι οποίες θα αξιολογηθούν ως μη ασφαλίσιμες, λόγω παρατυπιών ή ζητημάτων υψηλής επικινδυνότητας και το ερώτημα που τίθεται είναι το πώς τελικά θα ασφαλιστούν. Πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι στο… τραπέζι έχει πέσει πρόταση που προ- βλέπει τη δημιουργία ενός hub, με τη συμμετοχή πιθανότατα των ασφαλιστικών και του Δημοσίου, το οποίο θα αποθεματοποιεί κεφάλαια με σκοπό την αποζημίωση των συγκεκριμένων επιχειρήσεων.
Στάση αναμονής με την ασφαλιστική προστασία των κατοικιών
Σύμφωνα με ανώτατα στελέχη της ασφαλιστικής αγοράς, η διάταξη περί μείωσης του ΕΝΦΙΑ για ασφαλισμένες κατοικίες που περιλαμβάνεται στο άρθρο 44 του Ν. 5045/2023, με έναρξη εφαρμογής από 1.1.2024, αποτελεί σοβαρό κίνητρο και ένα πρώτο βήμα για τη μερική αντιμετώπιση ενός συνολικότερου προβλήματος, του κενού ασφαλιστικής προστασίας, το οποίο είναι μεγάλο και ανησυχητικό.
Αυτός είναι, εξάλλου, ο λόγος για τον οποίο η αγορά αναμένει από την κυβέρνηση να ανοίξει και επισήμως τον διάλογο περί υποχρεωτικής ασφάλισης όλων των κατοικιών, που αποτελεί δέσμευση του ιδίου του πρωθυπουργού.
Σε ό,τι αφορά τη διάταξη η οποία ήδη ισχύει, τα βασικότερα σημεία της είναι τα ακόλουθα:
- Η ασφάλιση θα πρέπει να καλύπτει το σύνολο της αξίας του ακινήτου.
- Ο υπολογισμός της αξίας του ακινήτου θα γίνεται σύμφωνα με την αξία ανακατασκευής του, η οποία δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000 ευρώ/τετραγωνικό.
- Η τιμή αυτή ορίζεται ως ελάχιστο όριο κατασκευαστικής αξίας, γιατί αυτό που ενδιαφέρει τον πολίτη που θα ασφαλιστεί είναι η αποκατάσταση της ζημιάς του και η αποφυγή περιπτώσεων υπασφάλισης ή υπερασφάλισης του ακινήτου.
- Το ανωτέρω όριο θα πρέπει να αναθεωρείται τακτικά.
- Οι κίνδυνοι που καλύπτονται είναι σεισμός, πυρκαγιά, πλημμύρα, οι βασικότερες δηλαδή φυσικές καταστροφές.
- Η έκπτωση θα δίδεται για όσους είναι ασφαλισμένοι κατά το προηγούμενο έτος, τουλάχιστον για 3 μήνες.
- Έχει προβλεφθεί μειωμένη (αναλογική) έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ στην περίπτωση που η ασφάλιση δεν καλύπτει ολόκληρο το προηγούμενο έτος για να συμπεριλάβει και τις περιπτώσεις π.χ. όσων δεν ήταν έως σήμερα ασφαλισμένοι ή όσων αποκτούν εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου μετά την ψήφιση της διάταξης κ.λπ.
Σημειώνεται ότι ο νόμος ψηφίστηκε τον Ιούλιο και έκτοτε αναμένεται η έκδοση της σχετικής ΚΥΑ που θα τον εξειδικεύει και θα δίνει στις ασφαλιστικές εταιρείες τις προδιαγραφές εφαρμογής του. Η ΚΥΑ θα πρέπει να εκδοθεί τάχιστα, σημειώνουν παράγοντες της ασφαλιστικής αγοράς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος πραγματοποίησε σειρά επαφών με την ΑΑΔΕ και το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προκειμένου να ρυθμιστούν όλα τα απαραίτητα στάδια προετοιμασίας από πλευράς πολιτείας και ασφαλιστικών εταιρειών με σκοπό την ορθή εφαρμογή του άρθρου 44 του Ν. 5045/2023.
