Ολοταχώς για νέο ιστορικό ρεκόρ στις εισπράξεις από ΦΠΑ οδεύει ο προϋπολογισμός, καθώς η υπέρβαση έναντι του στόχου αγγίζει ήδη τα 805 εκατ. ευρώ στο 8μηνο, ενώ οι εισπράξεις στο σύνολο του 2023 είναι πιθανό να υπερβούν τα 23 δισ. ευρώ.
Η αυξημένη κατανάλωση και λόγω του τουρισμού, οι πολύ υψηλές τιμές λόγω του πληθωρισμού, η διατήρηση των συντελεστών στα υψηλότερα επίπεδα της Ε.Ε. -το 24% είναι ο τρίτος υψηλότερος συντελεστής της Ευρώπης-, αλλά και η συνεχής αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών είναι οι τέσσερις λόγοι για τους οποίους καταγράφεται η μεγάλη υπέρβαση έναντι των στόχων. Μια αύξηση, μάλιστα, η οποία είναι «καθαρή» από συγκυριακούς παράγοντες. Για παράδειγμα, στον φόρο εισοδήματος, το ποσό έχει φουσκώσει από την καταβολή δόσεων που κανονικά αντιστοιχούσαν στην περσινή χρήση.
Το ίδιο ισχύει και για τον ΕΝΦΙΑ και για τα τέλη κυκλοφορίας. Στον ΦΠΑ, όλες οι εισπράξεις είναι φορολογικά έσοδα της φετινής χρήσης. Με τα μέτρα που προωθούνται -διασύνδεση ταμειακών με POS, ηλεκτρονικά τιμολόγια κ.λπ.- αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω και η αναλογία των έμμεσων φόρων στα συνολικά φορολογικά έσοδα. Το ποσοστό έχει ήδη ξεπεράσει το 60% και θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο αν δεν καταγραφόταν σημαντική αύξηση και στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Η τελευταία αποδίδεται στην αύξηση των ονομαστικών εισοδημάτων, σε συνδυασμό με τη μη τιμαριθμική αναπροσαρμογή της φορολογικής κλίμακας.
Στο οκτάμηνο, τα έσοδα από φόρους ανήλθαν στα 39,838 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 3,344 δισ. ευρώ ή 9,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, καθώς και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.
Ειδικότερα, για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 15,488 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 805 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 4,594 δισ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 60 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 1,938 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 10 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 12,853 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1,710 δισ. ευρώ.
Για τον Αύγουστο του 2023, τα έσοδα διαμορφώθηκαν ως εξής:
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 6,171 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,098 δισ. ευρώ ή 21,6% έναντι του στόχου, εξαιτίας κυρίως της παράτασης που δόθηκε στην προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων φυσικών και νομικών προσώπων και τη συνακόλουθη παράταση στην πληρωμή της πρώτης και της δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος έως την 4η Σεπτεμβρίου.
Για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2,122 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 173 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 699 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 16 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 159 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 15 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 2,741 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 885 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό 592 εκατ. ευρώ προέρχεται από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων.
Σημαντική μείωση των δαπανών κατά 2,27 δισ. ευρώ
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Αυγούστου 2023 ανήλθαν στα 43,210 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2,273 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (45,483 δισ. ευρώ) που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2023. Επίσης είναι μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 127 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του ετεροχρονισμού της καταβολής των επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1,084 δισ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη και αντίρροπες μεταβολές σε λοιπές κατηγορίες δαπανών.
Αξιοσημείωτα γεγονότα είναι η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας ΜΑΕ ύψους 503 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Αυγούστου 2022, καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές καταβλήθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 5,842 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση ύψους 789 εκατ. ευρώ, λόγω της υποεκτέλεσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κατά 1,381 δισ. ευρώ.
Στο πλαίσιο των ανωτέρω εξελίξεων, στο οκτάμηνο παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 92 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2,426 δισ. ευρώ και ελλείμματος 4,105 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 5,596 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2,314 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 19 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.
