Νέες παρεμβάσεις στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής, μετά τη συμμαχία με της ψηφιακές πλατφόρμες, σχεδιάζει ήδη το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εν όψει της κατάθεσης του δεύτερου φορολογικού νομοσχεδίου το φθινόπωρο στη Βουλή.
Τα στελέχη του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εμπλουτίζουν συνεχώς το νέο πακέτο μέτρων, τα βασικότερα των οποίων αναμένεται να παρουσιαστούν και στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, καθώς θα προβλέπουν ενίσχυση των ψηφιακών συναλλαγών, ενώ θα ανοίγουν κι άλλο τη «βεντάλια» των ηλεκτρονικών ελέγχων και διασταυρώσεων, με στόχο να κλείσουν ακόμη περισσότερα «παράθυρα» που εκμεταλλεύονται οι επιτήδειοι που φοροδιαφεύγουν.
Είναι αξιοσημείωτο ότι με βάση υπολογισμούς στελεχών του οικονομικού επιτελείου η φοροδιαφυγή στη χώρα μας μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 8 και 10 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, γεγονός που σημαίνει ότι στην περίπτωση που καταστεί δυνατό να ανακτηθεί μέρος αυτών, θα άνοιγε ο δρόμος για νέες μειώσεις φόρων, ακόμη δε και την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, ή την περαιτέρω αύξηση των δαπανών για Υγεία και Παιδεία.
Στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ των μέτρων αναμένεται να περιλαμβάνονται το ψηφιακό δελτίο αποστολής, αλλά και η νέα πλατφόρμα που θα δέχεται ανώνυμες και επώνυμες καταγγελίες για περίεργα φαινόμενα φοροδιαφυγής και παραβατικές συμπεριφορές, ενώ από μεγαλύτερο κόσκινο θα περνούν οι δαπάνες των επαγγελματιών μέσω του συστήματος myDATA της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Αναλυτικότερα, το φθινοπωρινό σχέδιο νόμου κατά της φοροδιαφυγής, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει:
- Αλλαγή των νομοθετικών ρυθμίσεων που προβλέπουν την παροχή φορολογικών κινήτρων προς τα φυσικά πρόσωπα για τη χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών μέσων εξόφλησης λιανικών συναλλαγών. Αιτία η διαπίστωση ότι τα υφιστάμενα κίνητρα δεν έφεραν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Όπως ήδη έχουν διαπιστώσει στο υπουργείο Οικονομικών, η νομοθετική ρύθμιση που προβλέπει την έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα του 30% των ηλεκτρονικά εξοφληθεισών δαπανών για την πληρωμή αμοιβών σε συγκεκριμένες κατηγορίες επιτηδευματιών μέχρι ποσού έκπτωσης 5.000 ευρώ δεν φαίνεται να έχει συμβάλει στον περιορισμό της φοροδιαφυγής που διαπράττεται μέσω της μη έκδοσης αποδείξεων λιανικών συναλλαγών από τις εν λόγω κατηγορίες επιτηδευματιών.
Το μέτρο αυτό αφορά, ειδικότερα, τις ηλεκτρονικά εξοφληθείσες δαπάνες για πληρωμές αμοιβών σε κτηνιάτρους, υδραυλικούς, ψυκτικούς, συντηρητές θέρμανσης, ηλεκτρολόγους, σοβατζήδες, πλακάδες, λοιπά οικοδομικά επαγγέλματα, εκμεταλλευτές ταξί, κομμωτές, γραφεία κηδειών, ινστιτούτα αισθητικής, καθαρίστριες, φωτογράφους, σχολές χορού, γυμναστήρια, δικηγόρους, παιδαγωγούς, οικιακές βοηθούς και γυμναστήρια και προϋποθέτει, εκτός από την ηλεκτρονική εξόφληση των αμοιβών, και την έκδοση αποδείξεων λιανικών συναλλαγών από τις συγκεκριμένες κατηγορίες επιτηδευματιών.
Ο λόγος της αποτυχίας του μέτρου αυτού είναι ότι η μείωση του φόρου εισοδήματος που κερδίζει κάθε φορολογούμενος που ζητά και λαμβάνει απόδειξη απ’ αυτές τις κατηγορίες επαγγελματιών είναι πολύ μικρότερη από την… έκπτωση που του κάνει ο επιτηδευματίας στην τελική τιμή, μη απαιτώντας τον αναλογούντα ΦΠΑ 24%, εφόσον ο φορολογούμενος δεχτεί να μη λάβει απόδειξη. Μάλιστα, το κέρδος από την αποφυγή πληρωμής του ΦΠΑ 24% μέσω της μη έκδοσης απόδειξης είναι για τον πελάτη-φορολογούμενο άμεσο, ενώ το κέρδος της μείωσης του φόρου εισοδήματος πιστώνεται πολλούς μήνες αργότερα. - Καταβολή κοινωνικών επιδομάτων μέσω καρτών. Συγκεκριμένα εξετάζεται οι δικαιούχοι να εξαργυρώνουν τα ποσά που λαμβάνουν μέσω των επιδομάτων σε επιχειρήσεις, που ουσιαστικά σημαίνει ότι δεν θα μπορούν να προχωρήσουν σε ανάληψη των μετρητών των εν λόγω επιδομάτων. Με την κίνηση αυτή το οικονομικό επιτελείο στοχεύει ουσιαστικά τα ποσά που εισπράττονται να δαπανώνται για την κάλυψη βασικών αναγκών. Στο σχέδιο νόμου αναμένεται να αποσαφηνίζεται ποια ακριβώς επιδόματα θα ενταχθούν στο εν λόγω μέτρο ή τυχόν εξαιρέσεις.
- Η νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας οι πολίτες θα μπορούν να καταγγέλλουν περιπτώσεις φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίου. Η πλατφόρμα θα συγκεντρώνει όλες τις καταγγελίες των πολιτών, επώνυμες κι ανώνυμες. Ειδικότερα, όσοι πολίτες θέλουν να καταγγείλουν κάποια παράβαση θα εισέρχονται στην πλατφόρμα, η οποία θα είναι ανοιχτή για όλους, χωρίς κωδικούς ΤaxisNET, ενώ θα συμπληρώνουν σε ειδική φόρμα τα στοιχεία για το είδος και τον χρόνο της φορολογικής παράβασης.
- Νέο ψηφιακό δελτίο αποστολής, προκειμένου ο ελεγκτικός μηχανισμός να γνωρίζει τι και πού διακινείται, αφού θα ελέγχεται βήμα βήμα η διακίνηση όλων των προϊόντων στην αγορά.
- Ουσιαστικότερος έλεγχος των δαπανών των επαγγελματιών, καθώς το σχέδιο προβλέπει ότι θα αναγνωρίζονται μόνο όσες περνούν από τα ηλεκτρονικά βιβλία myDATA, γεγονός που σημαίνει ότι για κάθε δαπάνη οι επαγγελματίες θα πρέπει να ζητούν τιμολόγιο.
Επέκταση των POS σε όλες τις κατηγορίες
Στο νέο σχέδιο κατά της φοροδιαφυγής θα ενταχθεί και η επικείμενη διεύρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών με επέκταση των POS σε όλες σχεδόν τις επαγγελματικές δραστηριότητες, αφού σήμερα υπάρχουν δεκάδες επαγγέλματα που δεν είναι υποχρεωμένα να διαθέτουν POS, όπως φροντιστήρια, κινηματογράφοι, γυμναστήρια κ.ά.
Προς την κατεύθυνση αυτή εξάλλου έχει δρομολογηθεί και η διασύνδεση 540.000 ταμειακών μηχανών και λοιπών φορολογικών μηχανισμών με τα τερματικά POS των επιχειρήσεων, αν και τα συνεχιζόμενα τεχνικά προβλήματα μεταθέτουν, όπως όλα δείχνουν, για μια ακόμη φορά την υλοποίησή της για το πρώτο τρίμηνο του 2024.
Με βάση, πάντως, το μέχρι σήμερα χρονοδιάγραμμα για τους 140.000 φορολογικούς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς με τερματικά (τύπου ΕΑΦΔΣΣ), η απόσυρση και η αντικατάστασή τους με νέου τύπου κλειστούς και απαραβίαστους μηχανισμούς αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος Ιουνίου 2024 για τις επιχειρήσεις εστίασης και έως το τέλος Οκτωβρίου 2023 για τους λοιπούς κλάδους επιχειρήσεων.
Η διασύνδεση των 540.000 συνολικά φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών με τα POS των επιχειρήσεων είναι ένα πολύ σημαντικό μέτρο, που έχει ως στόχο να κλείσουν όλα τα «παράθυρα» φοροδιαφυγής τα οποία υπάρχουν σήμερα ορθάνοικτα, επιτρέποντας σε επιτήδειους να αποφεύγουν την έκδοση αποδείξεων λιανικών συναλλαγών (ακόμη κι αν πληρώνονται με κάρτες μέσω POS) ή να αλλοιώνουν εκ των υστέρων τα δεδομένα των αποδείξεων που έχουν εκδώσει στους πελάτες τους ή ακόμη και να «εξαφανίζουν» από τη μνήμη των φορολογικών μηχανισμών αποδείξεις που έχουν δώσει στους πελάτες τους.
Με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των λοιπών φορολογικών μηχανισμών με τα POS κάθε πληρωμή με κάρτα θα πραγματοποιείται μόνο εφόσον η απόδειξη θα έχει εκδοθεί από την ταμειακή, ενώ το POS δεν θα μπορεί να δεχθεί «ελεύθερες συναλλαγές», δηλαδή συναλλαγές εκτός ταμειακής ή άλλου ΦΗΜ.
