Θυμίζοντας το ρητό για το «φτερούγισμα της πεταλούδας στο Πεκίνο που μπορεί να προκαλέσει τυφώνα στη Ν. Υόρκη», έτσι και η απειλή απεργιών σε τρεις μονάδες παραγωγής LNG στην Αυστραλία… ξύπνησε από τη ραστώνη τις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου αυξήθηκαν κοντά στα επίπεδα των 40 ευρώ/MWh από 25-30 ευρώ/MWh τον Ιούλιο, τροφοδοτώντας φόβους για αναζωπύρωση της ενεργειακής κρίσης. Παράλληλα επανάφερε στο προσκήνιο την υψηλή εξάρτηση της Ευρώπης από την ευμετάβλητη διεθνή αγορά LNG, που αναλογεί πλέον στο 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου της γηραιάς ηπείρου, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με το 2021 και πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ήταν δικαιολογημένη η αντίδραση – ιδίως με δεδομένο ότι το ποσοστό πλήρωσης των ευρωπαϊκών αποθηκών φυσικού αερίου έχει ήδη προσεγγίσει το 90% πολύ πριν από την καταληκτική προθεσμία του Νοεμβρίου, όπως ανακοίνωσαν πανηγυρικά οι Βρυξέλλες την Παρασκευή; Και τι μηνύματα στέλνει για το μέλλον; Στα ερωτήματα αυτά απαντούν -μεταξύ άλλων- οι αναλυτές του γνωστού ενεργειακού think tank ICIS, προσπαθώντας να προβλέψουν τι μέλλει γενέσθαι όσον αφορά τις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού στην Ευρώπη…
- Υπεραντέδρασε η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου στα νέα από την Αυστραλία; Οι τρεις μονάδες LNG στην Αυστραλία (North West Shelf, που διαχειρίζεται η Woodside, και Gorgon και Wheatstone, που διαχειρίζεται η Chevron) αναλογούν στο 10% της παγκόσμιας προσφοράς LNG, καλύπτοντας το 25% περίπου της ζήτησης των τεσσάρων μεγαλύτερων αγοραστών LNG της Ασίας (Ιαπωνία, Ταϊβάν, Ταϊλάνδη, Σιγκαπούρη). Πιθανές απεργιακές κινητοποιήσεις στην Αυστραλία θα σήμαιναν κατά πάσα πιθανότατα ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ Ασιατών και Ευρωπαίων αγοραστών LNG. Παρ’ όλα αυτά, η αύξηση του δείκτη spot LNG για την Ανατολική Ασία (EAX) τις προηγούμενες ημέρες ήταν πολύ μικρότερη από την αντίστοιχη στον δείκτη TTF στην Ευρώπη, κάτι που υποδεικνύει ότι οι αγοραστές στην Ασία ανησυχούν λιγότερο για τις πιθανές επιπτώσεις των απεργιών από τους ομολόγους τους στην Ευρώπη.
- Ποιες είναι οι επιπτώσεις στις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρισμού στην Ευρώπη μέχρι στιγμής; Οι ευρωπαϊκές τιμές ηλεκτρισμού δεν ακολούθησαν πλήρως την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου, κάτι που αντανακλά, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα για «αντικατάσταση» των μονάδων φυσικού αερίου από μονάδες άλλων τεχνολογιών (ανθρακικές, υδροηλεκτρικές, πυρηνικές).
- Πότε θα ξέρουμε αν τελικά θα υπάρξουν απεργιακές κινητοποιήσεις στην Αυστραλία; Και αν ναι, τι διάρκεια θα έχουν; Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Αυστραλίας, οι κινητοποιήσεις πρέπει να ξεκινήσουν εντός 30 ημερών μετά τη σχετική απόφαση του συνδικάτου. Οι εργαζόμενοι στη μονάδα παραγωγής της Woodside ψήφισαν στις 9 Αυγούστου, επομένως η απεργία (αν δεν βρεθεί συμβιβαστική λύση στο μεταξύ) θα ξεκινήσει στις αρχές Σεπτεμβρίου. Η ψηφοφορία για έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων στις δύο μονάδες της Chevron αναμένεται μέσα στην εβδομάδα. Αναφορικά με την πιθανή διάρκεια των κινητοποιήσεων, εκτιμήσεις δεν είναι εύκολο να γίνουν. Το προηγούμενο της απεργίας στο FSRU της Shell στην Αυστραλία δεν είναι χρήσιμο, καθώς τα αιτήματα εκεί ήταν διαφορετικά σε σχέση με αυτά των συνδικάτων.
- Εάν τελικά δεν γίνουν απεργίες, το βασικό σενάριο είναι η επιστροφή των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη στα επίπεδα του Ιουλίου; Εκτιμάται ότι οι τιμές ίσως υποχωρήσουν σε κάποιον βαθμό, αλλά πιθανόν όχι στα χαμηλά του Ιουλίου, καθώς υπάρχει ένας ακόμα παράγοντας που μπορεί να πιέσει ανοδικά τις τιμές στο TTF: αυτός είναι οι εργασίες συντήρησης στο δίκτυο φυσικού αερίου της Νορβηγίας, που μπορεί να αποτελέσουν παράγοντα μεταβλητότητας των τιμών το αμέσως επόμενο διάστημα, καθώς οι προγραμματισμένες εργασίες θα αφαιρέσουν πάνω από 50 εκατομμύρια κυβικά μέτρα/ημέρα έως το τέλος Σεπτεμβρίου.
- Και αν τελικά υπάρξουν απεργίες στην Αυστραλία, οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη μπορούν να ανεβούν πολύ παραπάνω; Ο κίνδυνος περαιτέρω αύξησης των τιμών δεν μπορεί να αποκλειστεί, καθώς 10% της παγκόσμιας προσφοράς LNG «μεταφράζεται» σε έλλειμμα 40 εκατομμυρίων τόνων LNG. Τούτων λεχθέντων, οι αναλυτές του ICIS δεν βλέπουν κανένα κίνδυνο επανάληψης του ράλι του Αυγούστου-Σεπτεμβρίου 2022, όταν οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη ήταν επταπλάσιες σε σχέση με τα σημερινά τους επίπεδα. Τα υψηλά επίπεδα πλήρωσης των αποθηκών και η σχετικά χαμηλή ζήτηση για φυσικό αέριο (καθώς ένα σημαντικό μέρος της ζήτησης από τη βιομηχανία δεν επανήλθε παρά την πτώση των τιμών…) επηρέασαν τις εισαγωγές LNG το προηγούμενο δίμηνο και η τάση αυτή εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί καθ’ όλη την περίοδο έγχυσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Naftemporiki TV, ο καθηγητής του ΕΜΠ Παντελής Κάπρος υποστήριξε ότι τα σκαμπανεβάσματα της τιμής του TTF δεν αποτελούν δείγμα αστάθειας της αγοράς, αλλά σταθερότητας, με δεδομένο ότι το TTF είναι μια χρηματιστηριακή τιμή ευαίσθητη σε συγκυριακές αλλαγές.
- Τι φέρνει η επόμενη μέρα για τις αγορές ενέργειας της Ευρώπης; Καθώς κινούμαστε προς τον χειμώνα, το ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης στις αγορές ενέργειας της Ευρώπης είναι σε πολύ καλύτερα επίπεδα σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Η κατάσταση με τις πυρηνικές μονάδες της Γαλλίας έχει βελτιωθεί δραστικά, και το ίδιο ισχύει και με τα αποθέματα στις υδροηλεκτρικές μονάδες. Την ίδια στιγμή, η ζήτηση για ηλεκτρισμό δεν εμφανίζει αυξητικές τάσεις. Οι διαπραγματευτές θα αρχίσουν να εξετάζουν τις μακροπρόθεσμες μετεωρολογικές προβλέψεις για να αξιολογήσουν τον κίνδυνο ενός ψυχρού χειμώνα, όμως ο βασικός κίνδυνος παραμένουν οι τιμές του φυσικού αερίου, λόγω του καθοριστικού ρόλου που διαδραματίζουν οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο στη διαμόρφωση των τιμών κατά τις ώρες της (μεγάλης) νύχτας στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές.
- Τι μας λένε τα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας για το ενεργειακό τοπίο της Ευρώπης και πώς αυτό έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια; Βασικά μας υπενθυμίζουν την αυξανόμενη εξάρτηση της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου από το LNG εξαιτίας της δραστικής μείωσης του ρωσικού αερίου αγωγών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Ευρώπη επηρεάζεται ολοένα και περισσότερο από γεγονότα στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου λόγω της «ευελιξίας» του LNG, που σε πολλές περιπτώσεις καταλήγει σε αυτόν που προσφέρει την υψηλότερη τιμή (αλλάζοντας προορισμό στην πορεία…), ελλείψει μακροπρόθεσμων συμβολαίων προμήθειας, που είναι ο κανόνας στο φυσικό αέριο αγωγών. Αυτή η ευελιξία οδηγεί σε αυξημένη μεταβλητότητα των τιμών και δυνητικά υψηλότερες τιμές για τις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού στην Ευρώπη.
- Δηλαδή η μεταβλητότητα στις υψηλές τιμές φυσικού αερίου ήρθε για να μείνει; Η έκθεση στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου θα αποτελέσει τη νέα κανονικότητα για τα επόμενα χρόνια. Και οι υφιστάμενες «σφιχτές» συνθήκες στην αγορά LNG θα συνεχιστούν έως το 2025, οπότε μεγάλες μονάδες παραγωγής LNG που βρίσκονται τώρα υπό κατασκευή αναμένεται να τεθούν σε εμπορική λειτουργία, προσθέτοντας νέα δυναμικότητα υγροποίησης 84 εκατ. τόνων/έτος. Σύμφωνα με το ICIS, η παγκόσμια αγορά LNG θα παρουσιάσει έλλειμμα 3 εκατ. τόνων φέτος, που θα αυξηθεί στα 12 εκατ. τόνους το 2024. Επομένως, τα γεγονότα στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου (όπως οι επαπειλούμενες απεργίες στην Αυστραλία εν προκειμένω…) θα συνεχίσουν να έχουν έντονη επίπτωση στις τιμές στην Ευρώπη για τους επόμενους 18 μήνες τουλάχιστον.
