Μεγάλες είναι οι ανατιμήσεις σε είδη διατροφής, με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπο το μέσο ελληνικό νοικοκυριό, όχι μόνο στα ράφια των σούπερ μάρκετ όσον αφορά στα τυποποιημένα τρόφιμα, αλλά και στο μέτωπο των φρέσκων οπωρολαχανικών.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι μεσούντος του θέρους ο «βασιλιάς» των καλοκαιρινών φρούτων, το καρπούζι, σύμφωνα με τα δελτία τιμών της Κεντρικής Λαχαναγοράς της Θεσσαλονίκης (ΚΑΘ Α.Ε.) πωλείται (σ.σ. στη χονδρική) προς 0,50 ευρώ το κιλό έναντι 0,25 πέρυσι την ίδια εποχή, ενώ επίσης στο 100%, δηλαδή διπλάσια είναι η φετινή τιμή για ένα ζεύγος αγγουριών που τιμώνται στα 0,90 ευρώ έναντι 0,45 ευρώ πέρυσι την ίδια εποχή και έναντι 0,60 ευρώ προ περίπου δεκαημέρου.
Ακόμη ακριβότερα σε σύγκριση με πέρυσι πωλούνται τα επίσης δημοφιλή το καλοκαίρι κολοκυθάκια με 1,20 ευρώ (χθεσινή τιμή) έναντι 0,70 την προηγούμενη εβδομάδα, 0,55 λίγες ημέρες πιο πριν και 0,45 ευρώ στην αντίστοιχη περσινή περίοδο, ήτοι μέσα σε περίπου δύο εβδομάδες αυξήθηκαν κατά 118% και σε σύγκριση με πέρυσι κατά 167%. Αντίστοιχα, στο 89% ανέρχεται η αύξηση της τιμής της μακρύκαρπης πιπεριάς σε σύγκριση με πέρυσι, στο 67% της μακρύκαρπης μελιτζάνας, στο 54% των μαρουλιών.
Δύο είναι σύμφωνα με τους εμπόρους της λαχαναγοράς της Θεσσαλονίκης οι κύριες αιτίες των αυξήσεων: η μείωση της παραγωγής φρέσκων οπωρολαχανικών στη χώρα μας εξαιτίας της μεγάλης αύξησης του κόστους της ενέργειας, των πρώτων υλών και των αγροτο-εφοδίων μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και φυσικά η κλιματική αλλαγή που επιφέρει καταστροφές σε μεγάλο μέρος των καλλιεργειών. Όπως επισημαίνει μάλιστα σχετικά ο στη «Ν» ο πρόεδρος του Συλλόγου των Εμπόρων της ΚΑΘ (ΣΕΚΑΘ), Γιάννης Χαραλαμπίδης, οι έντονες βροχοπτώσεις της περιόδου Μαΐου-Ιουνίου κατέστρεψαν λ.χ. πολλές καλλιέργειες κρεμμυδιών και όχι μόνο.
Το κύμα της ακρίβειας, στο μεταξύ, που πλήττει από πέρυσι εισοδήματα και νοικοκυριά έχει επιφέρει μειώσεις στις αγορές νωπών προϊόντων από τους καταναλωτές, οι οποίες φυσικά επιφέρουν μεγάλες μειώσεις πωλήσεων και στη χονδρική, όπως στην ΚΑΘ. Φέτος από την αρχή της χρονιάς μέχρι σήμερα τα καταστήματα της λαχαναγοράς στη Θεσσαλονίκη καταγράφουν – σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΚΑΘ – μεγάλες μειώσεις πωλήσεων. Ο ίδιος επισημαίνει ότι σημασία έχουν οι διακινούμενες ποσότητες και όχι ο τζίρος, ο οποίος λόγω του πληθωρισμού μπορεί κατά περίπτωση να αυξάνεται αλλά οι ποσότητες αυτές είναι σημαντικά μικρότερες, όπως επίσης και ότι δυστυχώς έχει μειωθεί πολύ η ελληνική παραγωγή.
Στο περιβάλλον αυτό ο ΣΕΚΑΘ τονίζει ότι κάθε κρίκος της αλυσίδας από το χωράφι μέχρι το ράφι πρέπει να εξηγεί τα αυξημένα κόστη που αντιμετωπίζει και όχι ο ένας «κρίκος» να επιρρίπτει ευθύνες στον άλλον, ενώ παράλληλα επικρίνει την πολιτεία ότι όχι μόνο δεν στηρίζει τις χονδρικές επιχειρήσεις του κλάδου με την ζητούμενη κατάργηση των τελών εισόδου στην ΚΑΘ (25 ευρώ) αλλά προ μερικών ημερών ήρθε εκ νέου στο προσκήνιο αίτημα από το Υπερταμείο (σ.σ. μέτοχος της ΚΑΘ Α.Ε.) για αύξηση των ενοικίων.
Στον «χορό» και τα σπορέλαια μετά τα ελαιόλαδα
Όπως αποκάλυψε προ μερικών ημερών, εξάλλου, η «Ν» με ρεπορτάζ της, έχουν ήδη αρχίσει να λαμβάνουν χώρα μεγάλες ανατιμήσεις – μέχρι και πάνω από 40% – στα παρθένα και εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα στα ράφια των σούπερ-μάρκετ και έπονται ανατιμήσεις, μικρότερες μεν αλλά αισθητές και σε άλλα τρόφιμα όπως γαλακτοκομικά προϊόντα κυρίως από κατσικίσιο γάλα – και όχι μόνο. Σύμφωνα, δε, με νεότερες πληροφορίες από στελέχη του λιανεμπορίου έχουν αρχίσει και οι «κουβέντες» για ανατιμήσεις και στα σπορέλαια, μετά την πρόσφατη αποχώρηση της Ρωσίας από τη συμφωνία για την ελεύθερη διακίνηση των ουκρανικών σιτηρών. Οι φετινοί καύσωνες, εξάλλου, έχουν πλήξει τα μέγιστα τη φετινή παραγωγή ελιάς-λαδιού που αναμένεται να είναι σημαντικά μειωμένη τόσο στην Ισπανία, όσο και στην Ιταλία αλλά και στη χώρα μας, κατά συνέπεια οι τιμές των ελαιολάδων εισέρχονται εφεξής σε αχαρτογράφητα νερά.
Το παραπάνω «σκηνικό» προμηνύει εύλογα έκρηξη τιμών σε όλη την παραγωγική αλυσίδα, με τελικό μεγάλο θύμα βέβαια την τσέπη του καταναλωτή αλλά και αναμενόμενες αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρους κλάδους παραγωγής.
Οι αλλαγές στο καλάθι του νοικοκυριού
Στο περιβάλλον αυτό, ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, συναντήθηκε, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή, Σωτήρη Αναγνωστόπουλου, με το ΔΣ της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας υπό τον Πρόεδρό της, Αριστοτέλη Παντελιάδη (ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ) και με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα, Κώστα Μαυροειδή (Γαλαξίας), του μέλους του ΔΣ, Λάμπρου Παπακοσμά (Σκλαβενίτης) και του Γενικού Διευθυντή, Απόστολου Πεταλά και σε σχετικές δηλώσεις του τόνισε: «Το μήνυμά μου προς την Ένωση των Σούπερ Μάρκετ όσο και γενικότερα προς όλους τους παράγοντες στην αγορά (βιομηχανία, χονδρικό και λιανικό εμπόριο) είναι ξεκάθαρο: πρέπει να βάλουμε όλοι πλάτη για να στηρίξουμε την ελληνική οικογένεια ορθώνοντας δίχτυ προστασίας απέναντι στις διεθνείς πληθωριστικές πιέσεις».
Σε απόρροια της εν λόγω συνάντησης, σύμφωνα με πληροφορίες, την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου με υπουργική απόφαση θα οριστεί:
- Να περιληφθεί στο «Καλάθι του Νοικοκυριού» τουλάχιστον ένα επώνυμο προϊόν ανά κατηγορία, εφ’ όσον διαθέτει προϊόν στην εν λόγω κατηγορία. Συγκεκριμένα θα προβλεφθεί να ενταχθούν μεταξύ άλλων επώνυμα ζυμαρικά, καφέδες, ρύζι όσπρια, γάλατα και γιαούρτια.
- Επίσης, στο καλάθι θα ενταχθούν σχολικά είδη και θα αφαιρεθούν το κακάο σε σκόνη και τα αντισηπτικά.
- Να καθιερωθεί δεύτερο σημείο πώλησης ιδιαίτερης προβολής για τα προϊόντα του «Καλαθιού του Νοικοκυριού» σε καταστήματα σούπερ μάρκετ όπου είναι χωροταξικά εφικτό. Με βάση τα τετραγωνικά θα αποφασισθεί ποια καταστήματα θα υποχρεούνται να έχουν ομαδοποιημένο σημείο πώλησης, που για παράδειγμα θα περιλαμβάνει ζυμαρικά, καφέ, ζάχαρη, όσπρια, κ.ο.κ.
- Να διασφαλιστούν προσιτές τιμές σχολικών ειδών εν όψει της έναρξης της νέας σχολικής περιόδου (υπενθυμίζεται ότι τα σχολικά είδη έχουν ενταχθεί στην περίμετρο εφαρμογής του Νόμου 4818/2021 με την επιβολή πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους ώστε να μην είναι μεγαλύτερο ανά μονάδα από εκείνο προ της 31ης Δεκεμβρίου 2021).
Στη συνάντηση εκφράστηκε, επίσης, η πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Ανάπτυξης να επικοινωνεί τόσο μέσω τόσο της ψηφιακής πλατφόρμας e-katanalotis, όσο και με άλλους τρόπους τα προϊόντα για τα οποία οι προμηθευτές θα ανακοινώσουν μόνιμη μείωση, μεγαλύτερη από 5% στους επίσημους τιμοκαταλόγους τους, μέχρι τέλος του 2023.
