Οι ώρες εργασίας και σε δεύτερο εργοδότη, η μείωση του χρόνου δοκιμαστικής περιόδου, αλλά και παρεμβάσεις σε σχέση με υπερωρίες, πρόστιμα και λειτουργία της ψηφιακής κάρτας αναμένεται να ενσωματωθούν στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας.
Οι διαρροές που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία 24ωρα για ένα σχέδιο νόμου που είναι πιθανό να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση άμεσα, ίσως και εντός της ημέρας, δείχνουν ότι δημιουργείται ένα εντελώς νέο εργασιακό τοπίο, που -μεταξύ άλλων- περιλαμβάνει και ποινές για συνδικαλιστές που προκαλούν εμπόδια όταν προκηρύσσουν και περιφρουρούν μια απεργιακή κινητοποίηση. Πρόκειται για ένα πλέγμα διατάξεων που θα συμπληρώνουν την κύρωση της Κοινοτικής Οδηγίας (2019/1152) που εκκρεμεί από τον περασμένο Αύγουστο και αφορά «διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας».
Πιο αναλυτικά, οι βασικές παρεμβάσεις που πρόκειται να τεθούν σε διαβούλευση είναι οι ακόλουθες:
- Ωράρια απασχόλησης σε δύο εργοδότες: Πρόκειται για το μοντέλο της παράλληλης απασχόλησης. Εφεξής, όπως προβλέπει και η σχετική Κοινοτική Οδηγία, ένας εργοδότης δεν θα μπορεί να απαγορεύει σε κάποιον εργαζόμενο να απασχολείται και σε άλλους εργοδότες, εκτός του προκαθορισμένου ωραρίου εργασίας του. Όμως, υπάρχει το δεδομένο των υποχρεωτικών 11 συνεχόμενων ωρών ανάπαυσης ημερησίως. Άρα η όποια πρόσθετη εργασία δεν θα μπορεί να είναι πάνω από πέντε ώρες σε καθημερινή βάση, πέρα από το οκτάωρο. Άρα δεν θα επιτρέπεται η παράλληλη απασχόληση, πάνω από 13 ώρες την ημέρα.
- Ευέλικτες μορφές εργασίας: Αναμένεται να θεσμοθετηθούν με σαφήνεια, όπως ορίζει και η σχετική Κοινοτική Οδηγία, οι συμβάσεις κατά παραγγελία (on demand), καθώς και οι συμβάσεις μηδενικών ωρών απασχόλησης (zero hours contracts). Ουσιαστικά, ο εργοδότης θα μπορεί να καλεί τον εργαζόμενο όποτε τον χρειάζεται, θα τον αξιοποιεί για τις ώρες που επιθυμεί και στη συνέχεια θα τον πληρώνει ανάλογα με βάση τον χρόνο που τον αξιοποίησε. Με την κύρωση της σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας, πρόκειται να θεσμοθετηθεί το απαραίτητο προστατευτικό πλαίσιο εφαρμογής των συγκεκριμένων συμβάσεων, ώστε να μην υπάρξουν φαινόμενα κατάχρησης.
- Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Θα υπάρχουν απαλλαγές για τις επιχειρήσεις που θα επιλέξουν την εφαρμογή του συγκεκριμένου μοντέλου καταγραφής του ημερήσιου ωραρίου για όλους τους εργαζόμενούς τους, έτσι ώστε να περιοριστεί η γραφειοκρατία. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι είναι πιθανό να προωθηθεί η μη υποβολή του εντύπου Ε8, που αφορά την προαναγγελία στις υπερωρίες. Επίσης, αναμένεται να παρέχεται το δικαίωμα μόνο στις επιχειρήσεις που θα ενσωματώσουν την Ψηφιακή Κάρτα να δηλώνουν ή όχι το τροποποιητικό ωράριο και τις υπερωρίες, ανά μήνα. Σε κάθε περίπτωση, η υιοθέτηση της Ψηφιακής Κάρτας θα είναι προαιρετική και οι ανωτέρω παρεμβάσεις θα αποτελούν κίνητρα ώστε να προσελκύσουν όσο γίνεται περισσότερους ενδιαφερόμενους – επιχειρηματίες.
- Πρόστιμα: Θα υπάρχει αύξηση των προστίμων στα 10.500 ευρώ ανά περίπτωση, για παραβάσεις που αφορούν την υποδηλωμένη εργασία. Έως τώρα, εάν εντοπιστεί εργαζόμενος, για παράδειγμα, με σύμβαση τετράωρης απασχόλησης να δουλεύει κανονικό οκτάωρο, το πρόστιμο μπορεί να φτάσει έως τα 2.000 ευρώ. Στο εξής θα εξομοιωθεί με το πρόστιμο για την αδήλωτη εργασία.
- Δοκιμαστική εργασία: Μειώνεται στους έξι μήνες, από ένα έτος που είναι έως τώρα, η δοκιμαστική περίοδος εργασίας για κάθε εργαζόμενο που προσλαμβάνεται. Εάν απολυθεί πριν από την πάροδο του εξαμήνου, ο εργαζόμενος δεν έχει δικαίωμα αποζημίωσης. Ειδικά για περιπτώσεις όπου υπογράφεται σύμβαση ορισμένου χρόνου, η Κοινοτική Οδηγία ορίζει πως η δοκιμαστική περίοδος θα πρέπει να είναι ανάλογη με τη διάρκεια της σύμβασης και τη φύση της εργασίας. Αν ανανεωθεί η σύμβαση, τότε παύει και η δοκιμαστική περίοδος.
- Κοινοτική Οδηγία: Στόχος είναι η προστασία των εργαζομένων σε ό,τι αφορά τους όρους εργασίας τους. Οι εργοδότες αναλαμβάνουν μια σειρά από υποχρεώσεις για να ενημερώνουν τους εργαζόμενους έγκαιρα για τυχόν μεταβολή στους εργασιακούς όρους (π.χ., αλλαγή ωραρίου, αλλαγή χώρου εργασίας, είδος εργασίας, απόλυση).
- Απεργίες: Εφεξής, αναμένεται να υπάρχουν ποινικές ευθύνες σε απεργούς που παρεμποδίζουν άλλους εργαζόμενους όσον αφορά την εργασία τους. Ουσιαστικά, όποιος εμποδίζει την ελεύθερη προσέλευση ή αποχώρηση από την εργασία ή ασκεί σωματική ή ψυχολογική βία, θα τιμωρείται. Οι ποινές που προβλέπονται θα είναι τουλάχιστον έξι μήνες φυλάκιση και 5.000 ευρώ πρόστιμο. Αν, μάλιστα, διαπιστωθεί υποτροπή οι ποινές ενδέχεται να διπλασιάζονται.
ΓΣΕΕ: Επικοινωνιακό παιχνίδι στο ωράριο
«Ανήκουστες» χαρακτηρίζει η ΓΣΕΕ τις στοχευμένες διαρροές, αλλά και τις δηλώσεις που έγιναν σχετικά με τον χρόνο απασχόλησης των εργαζομένων. Η Συνομοσπονδία εκτιμά ότι ενώ «φαίνεται να «σέβονται»το 8ωρο, το διπλασιάζουν μέσα στην ημέρα με πρόσχημα τη «θέληση» των εργαζομένων!». Υπενθυμίζει δε ότι «η ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια δεν είναι φόντο σε δημόσιες δηλώσεις και φωτογραφίσεις». Χαρακτηριστικό παράδειγμα παραπληροφόρησης θεωρεί η ΓΣΕΕ ότι αποτελεί «η αναγγελία του υπουργείου Εργασίας για προώθηση διάταξης για τη μείωση της δοκιμαστικής περιόδου από 12 σε 6 μήνες, όπως ρυθμίζει κατ’ ανώτατο όριο η νέα Οδηγία. Κι αυτό γιατί η 12μηνη δοκιμαστική περίοδος (από 2 μήνες που ίσχυε) μαζί με την κατάργηση της αποζημίωσης των εργαζομένων εάν απολυθούν κατά το διάστημα αυτό, είναι μνημονιακή διάταξη που έχει κριθεί παράνομη με απόφαση το 2017 του αρμόδιου ελεγκτικού οργάνου του Συμβουλίου της Ευρώπης, ύστερα από την προσφυγή της ΓΣΕΕ το 2014 για την παραβίαση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη. Από το 2017 και μετά, όλες οι κυβερνήσεις δεν κατάργησαν τη διάταξη αυτή, ενώ από τον Ιούλιο του 2019 έως και τον Αύγουστο του 2022, που όφειλε η κυβέρνηση να ενσωματώσει τη νέα Οδηγία, πολλοί εργαζόμενοι (υπάλληλοι και εργατοτεχνίτες λόγω της εξομοίωσής τους ως προς την αποζημίωση απόλυσης τον Ιούνιο του 2021), εκτεθειμένοι στην εργοδοτική αυθαιρεσία, έχασαν την αποζημίωσή τους από την πρακτική καταγγελίας της σύμβασής τους μέσα στη δοκιμαστική περίοδο».
