Η Ελλάδα και η Βουλγαρία εξετάζουν τη δημιουργία ενός χερσαίου διαδρόμου μεταφοράς ουκρανικών σιτηρών από τη Βάρνα στο λιμάνι της Καβάλας, τονίζουν στην «Ναυτεμπορική», ευρωπαϊκές πηγές στις Βρυξέλλες, καθώς η ΕΕ αναζητεί εναλλακτικές οδούς, μετά την άρνηση της Ρωσίας να ανανεώσει τη συμφωνία για τα σιτηρά.
«Θα μπορούσε να υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στην μεταφορά σιτηρών και την ενεργειακή διασύνδεση των δύο χωρών», τονίζουν οι ίδιες πηγές και προσθέτουν: «Η ιδέα της σιδηροδρομικής μεταφοράς ουκρανικών σιτηρών μέσω της Βουλγαρίας στα ελληνικά λιμάνια είναι από πέρυσι υπό συζήτηση, ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις».
Στο πλαίσιο αυτό, «το λιμάνι της Καβάλας θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο. Βρίσκεται στην ίδια περιοχή με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, το οποίο έχει γίνει de facto ενδιάμεσος σταθμός μεταφοράς στρατευμάτων και οχημάτων του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ προς τη δυτική ζώνη της συμμαχίας», σημειώνουν ευρωπαϊκές πηγές στη «Ν».
Η «δυτική» ομπρέλα ασφαλείας που ανοίγει στα βορειοανατολικά σύνορα της Ελλάδας είναι πλέον πιστοποιημένη. Αν φθάσει και σιτάρι εκτός από το αέριο, δεν θα υπήρχαν προβλήματα ελέγχου αφού η περιοχή είναι ήδη αυστηρά φυλασσόμενη.Σε αυτό προστίθεται η αναβάθμιση των σιδηροδρομικών γραμμών στις βουλγαρικές πόλεις Κούλατα και Σβίλενγκραντ, που θα επιτρέψει τη μεταφορά περισσότερων εμπορευμάτων στα ελληνικά λιμάνια.
Ενίσχυση από την ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει άλλωστε να ενισχύσει και να επιδοτήσει τις εναλλακτικές προσπάθειες για την προώθηση των ουκρανικών σιτηρών στον υπόλοιπο κόσμο, μετά την άρνηση της Μόσχας να ανανεώσει τη συμφωνία της Κωνσταντινούπολης για την μεταφορά τους μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
«Είναι απολύτως απαραίτητο να βελτιωθούν και να ενισχυθούν οι «διάδρομοι αλληλεγγύης», μέσω της Ευρώπης», τόνισε ο Ισπανός υπουργός Γεωργίας Λουίς Πλάνας, του οποίου χώρα κατέχει την εκ περιτροπής προεδρία της Ε.Ε. «Δεν μπορούμε να αποφύγουμε την ευθύνη μας», επέμεινε ο Ισπανός υπουργός, στο περιθώριο συνάντησης στις Βρυξέλλες με τους ομολόγους του της ΕΕ.
Ο θαλάσσιος διάδρομος σιτηρών, που άνοιξε τον Αύγουστο του 2022 με τη συμφωνία της Μόσχας, επέτρεψε μέχρι τώρα την μεταφορά 33 εκατομμυρίων τόνων σιτηρών από την Ουκρανία σε ένα χρόνο, ανακουφίζοντας τις χώρες εισαγωγής, ιδιαίτερα στην Αφρική, και μειώνοντας τις παγκόσμιες τιμές.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ έχει αναπτύξει χερσαίους και ποτάμιους «διαδρόμους», μέσω της Πολωνίας και της Ρουμανίας, βοηθώντας έτσι στην μεταφορά 41 εκατομμυρίων τόνων ουκρανικών δημητριακών.
Πλέον, αυτή είναι τώρα η μόνη οδός εξαγωγής για το Κιεβο και ήδη, για τη διευκόλυνση των εμπορευματικών μεταφορών, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα έργο εναρμόνισης του πλάτους των σιδηροδρομικών γραμμών μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας.
Στο άμεσο μέλλον και για να αποφευχθεί ο κορεσμός των υφιστάμενων διαδρόμων, η Λιθουανία προτείνει να χρησιμοποιηθούν τα λιμάνια των χωρών της Βαλτικής, ώστε να υπάρξει μια συνδυασμένη ετήσια μεταφορά 25 εκατομμυρίων τόνων σιτηρών.
«Χρειαζόμαστε επίσης πιο αποτελεσματικές τελωνειακές και διοικητικές διαδικασίες, που μπορούν να γίνουν κατά την άφιξη σε ευρωπαϊκά λιμάνια», και όχι μόνο στα ουκρανικά σύνορα όπου «χρειάζεται χρόνος και υπάρχουν δυσλειτουργίες», τόνισε ο Λιθουανός υπουργός Γεωργίας Κεστούτις Νάβικας.
Υψηλότερο κόστος
Ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Γιάνους Βοϊτσιεχόβσκι ωστόσο, πιστεύει ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την χερσαία εξαγωγή ουκρανικών δημητριακών μέσω της ΕΕ, παραμένει το κόστος, που είναι πολύ υψηλότερο από την παραδοσιακή θαλάσσια οδό. «Η μεταφορά σιτηρών μέσω της Πολωνίας ή των χωρών της Βαλτικής θα είναι πάντα πολύ πιο ακριβή, σε σχέση με το πολύ χαμηλότερο κόστος των ρωσικών σιτηρών στην παγκόσμια αγορά».
Στο πλαίσιο αυτό, ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ, τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων για την κάλυψη αυτού του κενού «ελκυστικότητας». «Κάποια κράτη όπως η Πολωνία έχουν υιοθετήσει βοήθεια σε εθνικό επίπεδο, αλλά θα προτιμούσα να βρεθεί μια ευρωπαϊκή λύση, δίκαιη για όλους. Είναι απαραίτητο να υπάρξει χρηματοδότηση από την ΕΕ για να αυξηθούν οι μεταφορές», ανέφερε.
Φρένο από 5 χώρες
Η ΕΕ εξακολουθεί πάντως να είναι διχασμένη λόγω των περιορισμών που έχουν επιβληθεί από πέντε ανατολικές χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία στην εξαγωγή Ουκρανικών σιτηρών, προκειμένου να ενισχύσουν τη δική τους παραγωγή.
Στα τέλη Απριλίου, η Πολωνία,η Ουγγαρία, η Σλοβακία,η Βουλγαρία και η Ρουμανία, προειδοποίησαν ότι η μαζική εισροή ουκρανικών γεωργικών προϊόντων επιβάρυνε τις τοπικές αγορές και αποφάσισαν να απαγορεύσουν την εμπορία ουκρανικού σίτου, καλαμποκιού, ελαιοκράμβης και ηλίανθου στο έδαφός τους. Ο συμβιβασμός που βρέθηκε στην ΕΕ ήταν να μην εμποδίζουν τη διέλευση των ουκρανικών προϊόντων προς άλλες χώρες.
Οι «προσωρινοί» περιορισμοί υποτίθεται ότι θα λήξουν στις 15 Σεπτεμβρίου, αλλά οι πέντε ανατολικές χώρες ζητούν τώρα να παραταθούν μέχρι το τέλος του έτους και να επεκταθούν και σε άλλα ουκρανικά αγροτικά προϊόντα, για να προστατεύσουν τους αγρότες τους.
Την κατάσταση αυτή έχει καταγγείλει το Κίεβο, όπως και αρκετές χώρες της ΕΕ. «Η Επιτροπή πρέπει να πει ξεκάθαρα ότι είναι απαράδεκτο ορισμένα κράτη μέλη να αγνοούν τις ισχύουσες συνθήκες», δήλωσε εξοργισμένος ο Γερμανός υπουργός Γεωργίας Τζεμ Οζντεμίρ. Σημείωσε μάλιστα ότι στους αγρότες των πέντε χωρών έχουν διατεθεί εφέτος 156 εκατομμύρια ευρώ σε ενισχύσεις από το αποθεματικό της ΕΕ για την αγροτική κρίση.
