H αξιολόγηση των επενδυ τικών σχεδίων που έχουν υποβληθεί έως τώρα στα πρώτα τέσσερα καθεστώτα του αναπτυξιακού νόμου 4887/2023 και η προκήρυξη των υπολοίπων εννέα που περιλαμβάνονται σε αυτόν, αποτελούν την προτεραιότητα «αιχμής» της νέας πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης.
Με δεδομένο ότι ο αναπτυξιακός νόμος παραμένει στο εν λόγω υπουργείο, εν αντιθέσει με τα υπόλοιπα χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ, ΠΔΕ κ.ο.κ.) τα οποία μεταφέρθηκαν στο υπουργείο Οικονομικών υπό τον αναπληρωτή υπουργό Νίκο Παπαθανάση, ο νέος υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας επιφορτίζεται και θέτει στην πρώτη γραμμή την ενίσχυ ση των ιδιωτικών επενδύσεων που επιλέγουν να ενταχθούν στα κίνητρα του νόμου 4887/2023. Όπως αναφέρουν υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου, για την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, προσέλκυσης επενδύσεων και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας είναι επιτακτικής σημασίας να προχωρήσει γρήγορα η πλήρης ενεργοποίηση του νέου αναπτυξιακού νόμου, ο οποίος σε συνδυασμό με τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάκαμψης και των λοιπών χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως αυτά της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπε ζας, μπορούν να δημιουργήσουν έναν μεγάλο «κουμπαρά», από τον οποίο οι επιχειρήσεις θα αντλούν κεφάλαια επενδυτικού σκοπού.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέσω του αναπτυξιακού νόμου και των 13 καθεστώτων του μπορεί να διοχετευτεί για την ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων, εντός του 2023, ποσό της τάξεως των 2,16 δισ. ευρώ. Τα κονδύλια αυτά δίνονται στις επιχειρήσεις με τη μορφή της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης, της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, καθώς και φορολογικών απαλλαγών. Επισημαίνεται ότι για το τρέχον έτος, το καθένα από τα 12 καθεστώτα έχει προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ, ενώ το καθεστώς Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση (ΔΑΜ) 360 εκατ. ευρώ. Τα δεδομένα αυτά καθιστούν σαφές πως η δυνητική ρευστότητα του αναπτυξιακού νόμου, είτε με τη μορφή των κεφαλαιακών ενισχύσεων είτε των φορολογικών απαλλαγών, επείγει να μεταφερθεί στις επιχειρήσεις που αναζητούν υποστήριξη για την υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων, κάτι που λαμβάνει σοβαρά υπό- ψη του το οικονομικό επιτελείο.
Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι το συνολικό ύψος των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υποβληθεί στα τέσσερα καθεστώτα που έχουν προκηρυχθεί έως αυτή τη στιγμή ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ, καθώς η ζήτηση από πλευράς επιχειρήσεων στο σύντομο διάστημα που βρίσκεται σε ισχύ ο νέος νόμος (από το περασμένο καλοκαίρι) έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Υπενθυμίζεται ότι τα καθεστώτα που έχουν προκηρυχθεί είναι τα εξής: Μεταποίηση – Εφοδιαστική Αλυσίδα, Ενίσχυση Τουριστικών Επενδύσεων, Αγροδιατροφή και Επιχειρηματικότητα 360°. Τα δύο πρώτα καθεστώτα έχουν επαναπροκηρυχθεί για το 2023 (δεύτεροι κύκλοι) και θα δέ- χονται αιτήσεις το πρώτο έως τις 29 Σεπτεμβρίου και το δεύτερο έως τις 13 Οκτωβρίου 2023.
Την ίδια στιγμή, σε φάση προδημο σίευσης βρίσκεται το καθεστώς «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση». Κρίσιμο θέμα, ωστόσο, είναι η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υποβληθεί έως τώρα, καθώς και η κατάρτιση των οδηγών αξιολόγησης. Συγκεκριμένα, σήμερα βρίσκονται υπό αξιολόγηση τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβληθεί στον πρώτο κύκλο του καθεστώτος «Μεταποίηση – Εφοδιαστική Αλυσίδα». Για το εν λόγω καθεστώς έχει καταρτιστεί ο οδηγός αξιολόγησης και τα επενδυτικά σχέδια βρίσκονται στα «χέρια» των αξιολογητών του σχετικού μητρώου.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να υπάρξει ο προσωρινός κατάλογος των επενδυτικών σχεδίων που «προκρίνονται προς ενίσχυση» και ακολούθως, μετά από ανάλογη απόφαση των Επιτροπών Αξιολόγησης, θα καταρτιστεί ο οριστικός κατάλογος. Ωστόσο, απομένει να καταρτιστούν οι οδηγοί για τα υπόλοιπα καθεστώτα που έχουν προκηρυ- χθεί και έχει κλείσει ο πρώτος κύκλος τους και συγκεκριμένα για την Ενίσχυση Τουριστικών Επενδύσεων, την Αγροδιατροφή και την Επιχειρηματικότητα 360°.
Σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης, η κατάρτιση των οδηγών αξιολόγησης για τα προαναφερθέντα καθεστώτα είναι στο τελικό στάδιο και όταν εκδοθούν, η διαδικασία αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υποβληθεί σε αυτά θα είναι γρήγορη, καθώς έχουν ως κεντρικό πυλώνα τον οδηγό αξιολόγησης του καθεστώτος «Μεταποίηση – Εφοδιαστική Αλυσίδα». Κατά τους ίδιους παράγοντες, η καθυστέρηση στην έκδοση των οδηγών και συνεπώς στην αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων οφείλεται στις εκλογές.
Τα επόμενα 8+1 καθεστώτα που αναμένεται να προκηρυχθούν
Πέραν της αξιολόγησης, το υπουργείο Ανάπτυξης θα πρέπει να προσδιορίσει άμεσα ποια θα είναι τα καθεστώτα του αναπτυξιακού νόμου που θα προκηρυχθούν το επόμενο διάστημα. Δεδομένο πρέπει να θεωρείται ότι εντός του Ιουλίου θα προκηρυχθεί το καθεστώς «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση», το οποίο βρίσκεται ήδη σε τροχιά προδημοσίευσης. Εκτός των προαναφερθέντων, τα υπόλοι- πα καθεστώτα του αναπτυξιακού νόμου 4887/2023 είναι τα εξής:
1. Ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός επιχειρήσεων.
2. Πράσινη μετάβαση – Περιβαλλο ντική αναβάθμιση επιχειρήσεων.
3. Νέο Επιχειρείν.
4. Έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία.
5. Επιχειρηματική εξωστρέφεια.
6. Εναλλακτικές μορφές τουρισμού.
7. Μεγάλες επενδύσεις.
8. Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας.
Από τους τίτλους και μόνο γίνεται εμφανές ότι τα παραπάνω οκτώ καθεστώτα, που αυτή τη στιγμή είναι ανενεργά, είναι κρίσιμης σημασίας για την υλοποίηση επενδύσεων στη βάση του νέου παραγωγικού μοντέλου που έχει ανάγκη η ελληνική οικονομία και για τον λόγο αυτό, στόχος του οικονομικού επιτελείου εί- ναι να υπάρξουν γρήγορες αποφάσεις για την προκήρυξή τους. Ο στόχος που τίθεται είναι έως το τέλος του έτους να έχουν βγει τα περισσότερα στον «αέρα».
Οι πληροφορίες, πάντως, αναφέρουν ότι το επόμενο καθεστώς που θα προκηρυχθεί είναι το «Νέο Επιχειρείν», ώστε να υποβοηθηθούν επιχειρήσεις οι οποίες βρίσκονται στα πρώτα στάδιά τους, ή είναι υπό σύσταση. Υπενθυμίζεται ότι το ύψος της ενίσχυσης (επιχορήγηση, επι- δότηση, φορολογική απαλλαγή) καθορίζεται με βάση τα όρια του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων, τα οποία διαφέρουν ανά περιοχή και μέγεθος επιχειρήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, για την υπαγωγή των επενδυτικών σχεδίων στα καθεστώτα του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022 απαιτείται η ύπαρξη ελάχιστου ύψους του επιλέξιμου κόστους του επενδυτικού σχεδίου, το οποίο προσδιορίζεται με βάση το μέγεθος του φορέα, και συγκεκριμένα ανέρχεται σε 1 εκατ. ευρώ για μεγάλες επιχειρήσεις, 500.000 ευρώ για μεσαίες επιχειρήσεις, 250.000 ευρώ για μικρές επιχειρήσεις, 100.000 ευρώ για πολύ μικρές επιχειρήσεις και 50.000 ευρώ για Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επι- χειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.), Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, Αστικούς Συνεταιρισμούς, Ομάδες Παραγωγών και Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις).
