Νέες καθυστερήσεις και αναβολές αναμένεται να σημειωθούν στην υλοποίηση του σχεδίου της ΑΑΔΕ που προβλέπει τη διασύνδεση 540.000 ταμειακών μηχανών και λοιπών φορολογικών μηχανισμών με τα τερματικά POS των επιχειρήσεων.
Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει την αναβάθμιση των υφιστάμενων 400.000 ταμειακών μηχανών καθώς και την αντικατάσταση άλλων 140.000 φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών τύπου ΕΑΦΔΣΣ με νέους κλειστού τύπου ΦΗΜ που θα είναι απαραβίαστοι, μετατίθεται τουλάχιστον 3-4 μήνες αργότερα. Η δε διασύνδεση θα καθυστερήσει ακόμη περισσότερο δεδομένου ότι οι εταιρείες-πάροχοι των POS δεν είναι ακόμη έτοιμες να την πραγματοποιήσουν.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που είχαν ανακοινώσει στο τέλος Μαρτίου 2023 το υπουργείο Οικονομικών και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), η αναβάθμιση των 400.000 ταμειακών μηχανών πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Ιουνίου 2023 για τις επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο μέχρι 100.000 ευρώ και μέχρι το τέλος Ιουλίου 2023 για τις επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο άνω των 100.000 ευρώ.
Το νέο αναθεωρημένο (για πολλοστή φορά) χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι η αναβάθμιση όλων των ταμειακών μηχανών θα έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους. Όσο για τη διασύνδεση, με δεδομένη αυτή τη στιγμή την ανετοιμότητα των παρόχων POS, η ολοκλήρωσή της μετατίθεται για το τέλος του 2023. Για τους 140.000 φορολογικούς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς με τερματικά (τύπου ΕΑΦΔΣΣ), το χρονοδιάγραμμα απόσυρσης και αντικατάστασής τους με νέου τύπου κλειστούς και απαραβίαστους μηχανισμούς αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος Ιουνίου 2024 για τις επιχειρήσεις εστίασης και έως το τέλος Οκτωβρίου 2023 για τους λοιπούς κλάδους επιχειρήσεων.
Φαινόμενα φοροδιαφυγής
Η διασύνδεση των 540.000 συνολικά φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών με τα POS των επιχειρήσεων είναι ένα πολύ σημαντικό μέτρο, που έχει ως στόχο να κλείσουν όλα τα «παράθυρα» φοροδιαφυγής τα οποία υπάρχουν σήμερα ορθάνοικτα επιτρέποντας σε επιτήδειους να αποφεύγουν την έκδοση αποδείξεων λιανικών συναλλαγών (ακόμη κι αν πληρώνονται με κάρτες μέσω POS) ή να αλλοιώνουν εκ των υστέρων τα δεδομένα των αποδείξεων που έχουν εκδώσει στους πελάτες τους ή ακόμη και να «εξαφανίζουν» από τη μνήμη των φορολογικών μηχανισμών αποδείξεις που έχουν δώσει στους πελάτες τους.
Oι φορολογικοί έλεγχοι που πραγματοποιούνται τα τελευταία χρόνια σε χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν δείξει ότι η πληρωμή με κάρτα δεν συνοδεύεται πάντα από την έκδοση απόδειξης, ότι ορισμένες επιχειρήσεις δικαιολογούν τον τζίρο των καρτών με αποδείξεις άλλων συναλλαγών που έχουν εξοφληθεί με μετρητά και ότι ορισμένες άλλες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν POS που εκκαθαρίζονται εκτός Ελλάδος.
Αυστηρότερο πλαίσιο
Με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των λοιπών φορολογικών μηχανισμών με τα POS κάθε πληρωμή με κάρτα θα πραγματοποιείται μόνο εφόσον η απόδειξη θα έχει εκδοθεί από την ταμειακή, ενώ το POS δεν θα μπορεί να δεχθεί «ελεύθερες συναλλαγές», δηλαδή συναλλαγές εκτός ταμειακής ή άλλου ΦΗΜ. Τέλος να σημειωθεί ότι υποχρεωτική διασύνδεση θα γίνει συνολικά για 400.000 ταμειακές – POS, οι οποίες θα πρέπει να έχουν αναβαθμιστεί για τον σκοπό αυτό μέχρι τον Οκτώβριο του 2023.
Στην εστίαση έως τον Ιούνιο του 2024
Από τους φορολογικούς ελέγχους που έχουν διενεργηθεί σε επιχειρήσεις εστίασης έχει διαπιστωθεί, επιπλέον, ότι χρησιμοποιούνται μηχανισμοί που δεν καταγράφουν τραπέζια και παραγγελίες, καταγράφονται παραγγελίες σε αρχεία στον υπολογιστή και όχι στην ταμειακή, εκδίδονται δελτία παραγγελίας που στη συνέχεια είτε ακυρώνονται, χωρίς καταγραφή στη φορολογική μνήμη του μηχανισμού, είτε δεν εκδίδεται τελική απόδειξη, ενώ εκ των υστέρων διαγράφεται τζίρος.
Με την υποχρεωτική χρήση ειδικών φορολογικών μηχανισμών για τις επιχειρήσεις εστίασης που δέχονται παραγγελίες η απόδειξη θα εκτυπώνεται μόνο από ενσωματωμένο εκτυπωτή, καταγράφονται στη φορολογική μνήμη οι εκκρεμείς παραγγελίες («ανοικτά» τραπέζια) και οι εκκρεμείς προς έκδοση αποδείξεις, ενώ θα εκδίδεται «Z» εφόσον έχουν κλείσει όλα τα ανοικτά τραπέζια. Η εγκατάσταση των νέων αυτών ειδικών φορολογικών μηχανισμών στις επιχειρήσεις εστίασης αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος Ιουνίου 2024.
Το κόστος για την αναβάθμιση και την αντικατάσταση ταμειακών μηχανών και ηλεκτρονικών μηχανισμών χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με 165 εκατ. ευρώ.
Από τους φορολογικούς ελέγχους έχει διαπιστωθεί επίσης ότι με τους φορολογικούς μηχανισμούς- υπολογιστές που χρησιμοποιούν σήμερα ορισμένες επιχειρήσεις, η έκδοση αποδείξεων βασίζεται σε αρχεία που αποθηκεύονται μόνο στον υπολογιστή, οι μηχανισμοί δεν αποθηκεύουν αξίες στη φορολογική μνήμη, ενώ γίνονται και παρακάμψεις στη λειτουργία των μηχανισμών. Περίπου 140.000 φορολογικοί μηχανισμοί με υπολογιστές θα έχουν αποσυρθεί μέχρι τον Οκτώβριο και θα αντικατασταθούν από νέους μηχανισμούς που θα αποθηκεύουν όλα τα ποσά στη φορολογική τους μνήμη και θα εκδίδουν σχετικές αναφορές με ποσά, ενώ θα διαβιβάζουν απευθείας, και όχι μέσω υπολογιστή, τις συναλλαγές στην ΑΑΔΕ.
Παράλληλα, το μέγεθος της φοροδιαφυγής στη χώρα μας εξακολουθεί να είναι μεγάλο παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στις διαδικασίες των φορολογικών ελέγχων, στη βεβαίωση και την είσπραξη των φορολογικών εσόδων. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Στουρνάρας, σε χθεσινή συνέντευξή του στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα in.gr επεσήμανε ότι η χώρα μας εξακολουθεί να είναι στην Ευρώπη «πρωταθλήτρια στη φοροδιαφυγή», τονίζοντας ότι τα εισοδήματα τα οποία δηλώνουν οι φορολογούμενοι είναι 80 δισ. ευρώ, ενώ η κατανάλωσή τους φθάνει τα 140 δισ. ευρώ, χωρίς μάλιστα να χρηματοδοτείται από τις αποταμιεύσεις, οι οποίες αυξάνονται αντί να μειώνονται. Δηλαδή, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο διοικητής της ΤτΕ, το ύψος της απόκρυψης εισοδημάτων υπερβαίνει ετησίως τα 60 δισ. ευρώ.
