Κοινοτική οδηγία για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας καλείται να κυρώσει η ελληνική πολιτεία, αμέσως μετά τις εκλογές, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος να επιβληθούν ποινές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η συγκεκριμένη οδηγία υπάρχει ως εκκρεμότητα από το 2019 και τώρα, ζητείται από την επόμενη Κυβέρνηση να προχωρήσει στην ένταξή της στο νομοθετικό πλαίσιο της χώρας. Περιλαμβάνει συγκεκριμένες παρεμβάσεις σε σχέση με τους όρους εργασίας που πρέπει να διέπουν τους εργαζόμενους της ΕΕ, δίνοντας έμφαση κυρίως σε ειδικές μορφές ευέλικτης εργασίας με απρόβλεπτα ωράρια απασχόλησης και όχι μόνο στο σκέλος της ενημέρωσης, αλλά ακόμα και σε εκείνο της δοκιμαστικής περιόδου. Επίσης, περιλαμβάνει ειδικές αναφορές ως προς το σκέλος της αλλαγής εργασιακής σχέσης, των μεταθέσεων αλλά και για τα ωράρια εργασίας, καθώς επίσης και για την κατάρτιση.
Ειδικότερα, με την οδηγία για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας, οι εργαζόμενοι στην Ε.Ε. θα έχουν εφεξής το δικαίωμα:
- Σε πληρέστερη ενημέρωση σχετικά με τις βασικές πτυχές της εργασίας τους, η οποία πρέπει να λαμβάνεται εγκαίρως και γραπτώς.
- Σε οριοθέτηση της διάρκειας των δοκιμαστικών περιόδων στους έξι μήνες κατά την έναρξη της εργασίας.
- Να αναλάβουν άλλη θέση εργασίας σε άλλον εργοδότη. Τυχόν περιορισμοί του δικαιώματος αυτού θα πρέπει να δικαιολογούνται από αντικειμενικούς λόγους.
- Να ενημερώνονται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος εκ των προτέρων πότε θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η εργασία. Η συγκεκριμένη παρέμβαση αφορά ιδίως εργαζομένους με απρόβλεπτα ωράρια εργασίας και κατά παραγγελία εργασία.
- Σε αποτελεσματικά μέτρα που αποτρέπουν την κατάχρηση της εργασίας με συμβάσεις μηδενικών ωρών εργασίας.
- Να λαμβάνουν γραπτή απάντηση σε αίτημα μετάθεσης σε άλλη πιο ασφαλή θέση εργασίας.
- Να λαμβάνουν δωρεάν υποχρεωτική κατάρτιση σχετικά με την εργασία, όταν ο εργοδότης έχει καθήκον να την παρέχει.
Σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν ενσωματώσει στο εθνικό της δίκαιο τη συγκεκριμένη οδηγία, τότε μένει ανοιχτό το ενδεχόμενο παραπομπής στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπενθυμίζεται ότι στα κράτη – μέλη της ΕΕ προσεγγίζουν τα 3 εκατ. οι εργαζόμενοι που απασχολούνται με καθεστώς επισφαλών μορφών εργασίας.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν τα εξής:
- Στη χώρα μας καταγράφεται το τρίτο υψηλότερο ποσοστό εργαζομένων με ευέλικτες βάρδιες μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωζώνης, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ.
- Από τους περίπου 2.250.000 εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, οι περίπου 463.000 απασχολούνται με ευέλικτες μορφές εργασίας και μηνιαίες αποδοχές κάτω από 700 ή και 500 ευρώ, όπως προκύπτει από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ.
- Σχεδόν πέντε στις δέκα νέες συμβάσεις αφορούν ευέλικτες μορφές απασχόλησης, σύμφωνα με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ. Είναι ενδεικτικό ότι, όπως προκύπτει από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, που αφορούν τον μήνα Απρίλιο, από τις 309.324 νέες προσλήψεις που πραγματοποιήθηκαν οι 97.147 έγιναν με όρους μερικής απασχόλησης (31,41%), ενώ άλλες 25.551 συμβάσεις προέκυψαν με όρους εκ περιτροπής εργασίας (8,26%). Άρα, ακόμα και κατά την έναρξη της θερινής τουριστικής περιόδου, το 39,67% των νέων συμβάσεων αφορούν ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Από την αρχή του έτους, στο τετράμηνο του έτους, το αντίστοιχο ποσοστό βρίσκεται στο 44,75%.
- Ειδικά στον κλάδο του τουρισμού, ο οποίος χαρακτηρίζεται από εποχικότητα και σε κάποιες περιπτώσεις ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, απασχολούνται περίπου 263.000 εργαζόμενοι. Τα φαινόμενα εργασίας χωρίς ρεπό, ειδικά κατά τους θερινούς μήνες, αυξάνονται διαρκώς, παρά την ένταση των ελέγχων από την Επιθεώρηση Εργασίας.
Πάντως όπως σημειώνει η αρμόδια Επιτροπή που συνέταξε τη συγκεκριμένη οδηγία: «Η οδηγία εκτιμάται ότι θα ωφελήσει επίσης τους εργοδότες, διασφαλίζοντας ότι η
προστασία των εργαζομένων παραμένει σύμφωνη με τις τελευταίες εξελίξεις στις αγορές εργασίας, μειώνοντας τα διοικητικά εμπόδια για τους ίδιους. Για παράδειγμα, θα μπορεί να καταστεί δυνατή η ηλεκτρονική παροχή πληροφοριών και να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των εργοδοτών στην Ε.Ε., επιτρέποντας τον
θεμιτό ανταγωνισμό με βάση το ίδιο ελάχιστο επίπεδο εργασιακών δικαιωμάτων».
Γ. Καρούζος (εργατολόγος): Πολύ σημαντικά τα «ψιλά γράμματα»
«Πολύ σημαντική», χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη οδηγία, ο γνωστός εργατολόγος Γιάννης Καρούζος. Μιλώντας στη «Ν» ο κ. Καρούζος κάνει λόγο για «ψιλά γράμματα» που ενσωματώνονται στην εργατική νομοθεσία, προς όφελος του εργαζόμενου. «Όταν προσλαμβάνει ο εργοδότης έναν εργαζόμενο και στην εξέλιξη της εργασιακής
σύμβασης, θα πρέπει σε έγκαιρο χρόνο ο εργαζόμενος να ενημερώνεται για τα πάντα. Αυτό σημαίνει ότι αν ο εργαζόμενος μετατίθεται θα πρέπει να το γνωρίζει ήδη από την πρώτη βδομάδα της πρόσληψής του και να του ανακοινώνεται γραπτώς. Αν πρόκειται να του αλλάξει το ωράριο θα πρέπει να του γνωστοποιείται γραπτώς Αν πρόκειται να απολυθεί θα πρέπει να του γνωστοποιείται γραπτώς και να φαίνονται αναλυτικά τα νόμιμα δικαιώματά του.
Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει αυτά τα ψιλά γράμματα, το δικαστήριο είναι υποχρεωμένο να τον τιμωρήσει. Μιλάει η κοινοτική οδηγία για διαφανείς όρους και προβλέψιμους. Άρα όλα στο φως. Για παράδειγμα, αν ο εργαζόμενος θα δουλέψει με τηλεργασία. Θα πρέπει να το γνωρίζει εξαρχής και να έχει ενημερωθεί γι’ αυτό. Για τις άδειες που δικαιούται. Αν θα λαμβάνει εκτός έδρας. Αν θα έχει δοκιμαστική περίοδο και μέχρι πότε θα ισχύει αυτή. Άρα η κοινοτική οδηγία είναι πολύ σημαντική και έχει να κάνει με τον χρόνο, το χώρο και τον τόπο εργασίας. Ο εργαζόμενος θα πρέπει να γνωρίζει πια, όλα τα νομικά του δικαιώματα για να
δει αν θα μπορεί να τα ασκήσει.
Όσοι ασκήσουν τα δικαιώματά τους θα πρέπει να προστατεύονται σε σχέση με την απόλυση. Αν συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει ο εργοδότης να αποδείξει ότι δεν απέλυσε τον εργαζόμενο, με αφορμή άσκησης των δικαιωμάτων του, από τον τελευταίο».
