Ως «πιστωτικά θετικό» (credit positive) γεγονός διαβάζει το αποτέλεσμα των εκλογών ο Scope Ratings και τούτο, όπως εξηγεί, γιατί με το «ισχυρό αποτέλεσμα» της Νέας Δημοκρατίας αίρεται η πολιτική αβεβαιότητα. «Η συνέχεια της πολιτικής που πηγάζει από την προσδοκώμενη επανεκλογή της Νέας Δημοκρατίας σε συνδυασμό μία μακροπρόθεσμη διατήρηση της πρόσφατης προόδου θα στήριζαν την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας» σημειώνει σε σημερινό του report ο Dennis Shen, Senior Director, Sovereign and Public Sector του οίκου. Σπεύδει πάντως να επισημάνει ότι υπάρχουν σημαντικές οικονομικές προκλήσεις στον ορίζοντα.
Ο οίκος, που έχει προγραμματισμένη επόμενη αξιολόγηση για την Ελλάδα στις 4 Αυγούστου, αναφέρει: «Οι εκλογές της Κυριακής απέδωσαν πολύ ισχυρό αποτέλεσμα για τη Νέα Δημοκρατία, τοποθετώντας τη ξεκαθάρα στην πρώτη θέση και καθιστώντας αναπόφευκτη τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση σε περίπου ένα μήνα. Στις δεύτερες κάλπες ο νικητής θα μπορούσε να έχει μπόνους έως και 50 εδρών, ενισχύοντας την προοπτική της αυτοδυναμίας».
Η επενδυτική βαθμίδα και η στήριξη της ΕΚΤ
Όπως επισημαίνεται στο σημείωμα του Dennis Shen η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που δεν αξιολογείται επί του παρόντος με επενδυτική βαθμίδα, αφού βρίσκεται στο junk από το 2010. Αλλά για να την ανακτήσει «η δυναμική των μεταρρυθμίσεων, η συνετή δημοσιονομική στάση και η ενισχυμένη σχέση με την Ευρώπη, παράγοντες που στήριξαν τις πρόσφατες αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι θα διατηρηθούν μακροπρόθεσμα».
«Η χώρα έχει επωφεληθεί από την υποστήριξη της ΕΚΤ μέσω του έκτακτος προγράμματός της για την πανδημία. Ωστόσο, «απαιτείται συνεχής συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες για τη διατήρηση του backstop της ΕΚΤ. Οποιαδήποτε απροσδόκητη επιστροφή σε ένα πιο ταραχώδες πολιτικό περιβάλλον, ενδεχόμενη μη τήρηση των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων ή οπισθοδρόμηση των μεταρρυθμίσεων μετά τις εκλογές θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την πρόσφατη πρόοδο» σημειώνει ο αναλυτής του οίκου.
Η Ελλάδα άντεξε μετά από μια δύσκολη δεκαετία
Ο Scope Ratings σχολιάζει ότι τα τελευταία 15 χρόνια η ελληνική οικονομία υπέστη πτώση της παραγωγής κατά 30% σε σχέση με την περίοδο 2008-13, λόγω της χρεοκοπίας, εικασιών της αγοράς για έξοδο από το ευρώ, σφοδρής λιτότητας, τραπεζικής κρίσης και, πιο πρόσφατα, ύφεσης που προκλήθηκε από τον Covid και μιας κρίσης κόστους ζωής. «Αλλά η χώρα έχει αντέξει, υιοθετώντας φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις και αυξάνοντας σημαντικά την επενδυτική και οικονομική ανταγωνιστικότητά της. Η ολοκλήρωση της εποπτείας μετά τη διάσωση και η σχετική με την πολιτική ελάφρυνση του χρέους της ευρωζώνης το περασμένο καλοκαίρι αντιπροσώπευαν ένα ακόμη βήμα προς την επιστροφή της Ελλάδας στην κανονικότητα» επισημαίνεται.
Η πιστοληπτική αξιολόγηση
Η πρόοδος της Ελλάδας αντικατοπτρίζεται στην τροχιά της πιστοληπτικής της ικανότητας. Η Scope έχει αναβαθμίσει την Ελλάδα κατά πέντε βαθμίδες αξιολόγησης από Β- σε ΒΒ+ από τότε που αξιολόγησε για πρώτη φορά το κράτος το 2017 (Εικόνα 2) και ήταν ο πρώτος οργανισμός αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας που ανέβασε την Ελλάδα σε μία μόνο βαθμίδα από την επενδυτική βαθμίδα, τον Σεπτέμβριο του 2021. Τον Δεκέμβριο του 2022, η Scope ήταν επίσης ο οίκος που έβαλε θετική προοπτική στην αξιολόγηση BB+ της Ελλάδας.
Σημαντικές οικονομικές προκλήσεις παραμένουν στον ορίζοντα
Στα τέλη του 2022, η τριμηνιαία παραγωγή της Ελλάδας παρέμενε 22% κάτω από τα επίπεδα πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση – αποδεικνύοντας τις ιστορικές οικονομικές προκλήσεις των τελευταίων 15 ετών. Αυτό συμβαίνει παρόλο που αναβαθμίσαμε την εκτίμησή μας για την ανάπτυξη από 1,3% σε 2,2% για το 2023, ακολουθούμενο από 1,4% για το 2024 (αναθεωρημένο από 2%) – διατηρώντας την προσδοκία για ισχυρή ανάκαμψη από τις κορυφές της κρίσης Covid-19.
Η ανεργία μειώθηκε περισσότερο από το μισό από το ανώτατο όριο του 28% και αναμένεται να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 10,9% το 2023 και το 2024. Οι μεταρρυθμίσεις ενισχύουν το εμπόριο και τις άμεσες ξένες επενδύσεις, ενώ τα έσοδα από τον τουρισμό έχουν ανακάμψει στο 95% των προ-πανδημικών επιπέδων το έτος έως τον Φεβρουάριο του 2023 Ωστόσο, η Ελλάδα εξακολουθεί να εμφανίζει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά σχετικής φτώχειας στην ΕΕ. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αγοραστικής δύναμης είναι το δεύτερο χαμηλότερο της ΕΕ (μετά τη Βουλγαρία).
Τα capital controls ήρθησαν πριν από περισσότερα από τρία χρόνια και το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε από σχεδόν 50% τον Ιούνιο του 2017 σε 8,2%. Ωστόσο, αυτό παραμένει σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ του 1,8%.
Το ελληνικό δημόσιο χρέος εξακολουθεί να είναι αυξημένο, στο 171% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, αν και πολύ κάτω από το ανώτατο όριο του 206% το 2020. Το πεδίο εφαρμογής προβλέπει ότι το χρέος της γενικής κυβέρνησης θα μειωθεί στο 143% του ΑΕΠ έως το 2028 υπό ένα αισιόδοξο σενάριο χωρίς σημαντικές οπισθοδρομήσεις στην ανάκαμψη. Όμως, στις χρηματοπιστωτικές αγορές, το spread του ελληνικού χρέους προς τη Γερμανία έχει πέσει κάτω από τις 140 μονάδες βάσης από 295 μονάδες βάσης τον περασμένο Οκτώβριο.
Η Ελλάδα παρουσίασε ισοσκελισμένο πρωτογενή δημοσιονομικό λογαριασμό πέρυσι – ξεπερνώντας τις περισσότερες προσδοκίες. «Ωστόσο, επικρατεί αβεβαιότητα σχετικά με το αν θα διατηρηθούν ουσιαστικά πρωτογενή πλεονάσματα στοχευμένου 2% του ΑΕΠ ετησίως τα επόμενα χρόνια και πόσο ισχυρό θα αποδειχθεί το πλαίσιο δημοσιονομικής πολιτικής της Ελλάδας υπό συνθήκες ελαφρύτερης ευρωπαϊκής δημοσιονομικής εποπτείας και πιο ουσιαστικής πρόσβασης στην αγορά» καταλήγει ο Scope Ratings.
