Κοντά στο ρεκόρ που σημείωσε ο τουρισμός στη χώρα μας το 2019 κινήθηκε η περασμένη χρονιά, την ώρα που τα πρώτα στοιχεία για την τουριστική κίνηση το πρώτο δίμηνο του 2023 στέλνουν θετικά σημάδια.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ), συνολικά το 2022 επισκέφθηκαν τη χώρα μας 29,875 εκατομμύρια τουρίστες, αριθμός που είναι αυξημένος συγκριτικά με την προκαταρκτική μέτρηση για 27,835 εκατ. επισκέπτες. Συγκριτικά, το 2019, χρονιά που θεωρείται ορόσημο για τον ελληνικό τουρισμό, έφτασαν στην Ελλάδα 34,004 εκατ. τουρίστες, ενώ το πιο δύσκολο 2021, λόγω πανδημίας, έφτασαν 15,246 εκατ. τουρίστες.
Αντίστοιχα, όπως προκύπτει από τα τελικά στοιχεία της ΤτΕ, προς τα πάνω αναθεωρήθηκαν επίσης οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, καθώς διαμορφώθηκαν στα 17, 676 δισ. ευρώ (από 17,631 δισ. ευρώ στην προκαταρκτική μέτρηση) παρουσιάζοντας αύξηση κατά 68,3% σε σύγκριση με το 2021. Συγκριτικά, το 2019 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις είχαν διαμορφωθεί στα 18,179 δισ. ευρώ, ενώ το 2021 έφτασαν τα 10, 503 δισ. ευρώ.
Επομένως, σε σχέση με το 2019, το 2022 η ταξιδιωτική κίνηση παρουσίασε μείωση κατά 12,1%, η οποία ωστόσο δεν αποτυπώθηκε αναλόγως στις ταξιδιωτικές εισπράξεις που, συγκριτικά πάντα με το 2019, παρουσίασαν μείωση κατά 2,8%.
Σε σχέση με το 2021, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις σημείωσαν αύξηση κατά 68,3%, η οποία οφείλεται στην άνοδο κατά 47,2% των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ‑27, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 10 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 56,6% του συνόλου των εισπράξεων, καθώς και στην αύξηση κατά 105,4% των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ‑27, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 7, 251,9 δισ. ευρώ
Μειωμένη η δαπάνη και η μέση διάρκεια παραμονής
Επίσης, σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία της ΤτΕ, μείωση κατά 14,1% παρουσίασε η μέση δαπάνη ανά ταξίδι (2022: 591,7 ευρώ, 2021: 688,9 ευρώ), καθώς και η μέση διάρκεια παραμονής, η οποία υποχώρησε κατά 16,0% και διαμορφώθηκε στις 7,4 διανυκτερεύσεις (2021: 8,8 διανυκτερεύσεις).
Ο συνολικός αριθμός διανυκτερεύσεων όμως παρουσίασε αύξηση κατά 64,7% το 2022 και διαμορφώθηκε στις στις 220.213,1 χιλ. διανυκτερεύσεις, έναντι 133.734,9 χιλ. το 2021. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αύξηση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών της ΕΕ‑27 κατά 49,5%, καθώς και των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών εκτός της ΕΕ‑27 κατά 98,9%.
Οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία και τη Γαλλία κατέγραψαν άνοδο κατά 43,4% και 31,1% αντιστοίχως, ενώ από τις χώρες εκτός της ΕΕ‑27, οι διανυκτερεύσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν κατά 132,2%, από τις ΗΠΑ κατά 116,3%, ενώ αυτές από τη Ρωσία μειώθηκαν κατά 70,7%.
Αντίστοιχα, συγκριτικά με το 2019, η μέση δαπάνη ανά ταξίδι σημείωσε άνοδο κατά 10,7% (2022: 591,7 ευρώ, 2019: 534,6 ευρώ) και κατά 4,4% η μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση (2022: 80,3 ευρώ, 2019: 76,9 ευρώ), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής αυξήθηκε κατά 6,0% (2022: 7,4 διανυκτερεύσεις, 2019: 7,0 διανυκτερεύσεις).
Ο συνολικός αριθμός διανυκτερεύσεων το 2022 παρουσίασε μείωση κατά 6,9% σε σύγκριση με το 2019 (2022: 220.213,1 χιλ. διανυκτερεύσεις, 2019: 236.547,4 χιλ. διανυκτερεύσεις), ενώ η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση κατά 12,1%.
«Καλές θάλασσες» στην κρουαζιέρα
Όπως προκύπτει από την Έρευνα Συνόρων, τα στοιχεία από 16 ελληνικούς λιμένες, τα οποία κάλυψαν το 84,0% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στη χώρα, το 2022 καταγράφηκαν 4.598 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (έναντι 2.074 αφίξεις το 2021), με 4.493,6 χιλ. επισκέψεις επιβατών, έναντι 1.538,8 χιλ. επισκέψεων το 2021.
Επίσης, το 88,5% των επιβατών ήταν διερχόμενοι (transit) επισκέπτες, οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποίησαν 2,1 στάσεις σε ελληνικά λιμάνια, έναντι 2,6 στάσεων το 2021.
Το 2022, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 145,7% σε σύγκριση με το 2021 και ανήλθαν στα 493,4 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 74,7 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, καθώς αφορούν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 418,7 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.
Συγκριτικά με το 2019, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας μειώθηκαν το 2022 κατά 11,2%.
Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 43,7% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι της Σαντορίνης και το λιμάνι του Ηρακλείου με 10,0% και 8,4% των εισπράξεων, αντιστοίχως.
Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 88,4% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 81,9% των συνολικών επισκέψεων επιβατών .
Οι συνολικές διανυκτερεύσεις εκτός κρουαζιερόπλοιων αυξήθηκαν το 2022 κατά 47,3% σε σύγκριση με το 2021 και διαμορφώθηκαν στις 4.253,4 χιλ. διανυκτερεύσεις, επηρεάζοντας θετικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από την κρουαζιέρα. Οι συνολικοί επιβάτες κρουαζιέρας εκτιμώνται σε 2.162,1 χιλιάδες, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 269,1%.
Η εικόνα ανά περιφέρεια
Όπως προκύπτει από την Έρευνα Συνόρων, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2022 διαμορφώθηκαν στα 17, 257 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι στα στοιχεία δεν περιλαμβάνονται στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες πέραν της Έρευνας Συνόρων. Ως εκ τούτου, διαφέρουν από τα συνολικά στοιχεία που βλέπουμε παραπάνω.
Ο κύριος όγκος των εισπράξεων, σε ποσοστό 88,9% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες:
- Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (4,707 δισ. ευρώ),
- Περιφέρεια Κρήτης (3, 661 δισ. ευρώ),
- Περιφέρεια Αττικής (2,849 δισ. ευρώ),
- Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (2,608 δισ. ευρώ), και
- Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (1,511 δισ. ευρώ).
Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Πελοποννήσου, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 1,922 δισ. ευρώ.
Το 2022, οι ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πραγματοποίησαν συνολικά 31,367 εκατ. επισκέψεις στις 13 περιφέρειες της χώρας. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τη συνολική εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση (29,876 εκατ. ταξιδιώτες), καθώς ένας ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί περισσότερες από μία περιφέρειες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Ο μεγαλύτερος όγκος των επισκέψεων, σε ποσοστό 83,5% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες:
- Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (6,696 εκατ.),
- Περιφέρεια Αττικής (5, 624 εκατ.),
- Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (5,568 εκατ.),
- Περιφέρεια Κρήτης (5,114 εκατ.), και
- Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (3,176 εκατ.)
Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Ηπείρου, Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 5,189 εκατ. επισκέψεις.
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 216,949 εκατ.
Σύμφωνα με την κατανομή των διανυκτερεύσεων στις 13 περιφέρειες της χώρας, το 85,9% των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες:
- Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (51, 371 εκατ.),
- Περιφέρεια Κρήτης (41,891 εκατ.),
- Περιφέρεια Αττικής (35,135 εκατ.),
- Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (33, 926 εκατ.), και
- Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (24, 026 εκατ.).
Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Περιφέρεια Πελοποννήσου, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 30, 601 εκατ. διανυκτερεύσεις.
