Αντιμέτωποι με αυστηρές ποινές φυλάκισης, τουλάχιστον ενός έτους, μπορούν να βρεθούν οι φορολογούμενοι που έχουν χρέη και καθυστερούν να τα εξοφλήσουν για περισσότερο από τέσσερις μήνες.
Πρώτοι στο στόχαστρο των ελεγκτικών αρχών μπαίνουν φυσικά οι οφειλέτες με χρέη άνω των εκατό χιλιάδων (100.000) προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ή δεν μεριμνούν, ή δεν μπορούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους αυτά σε δόσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ποινές φυλάκισης μπορεί να υπερβούν και τα τρία έτη αν το συνολικό ποσό των απλήρωτων οφειλών ξεπεράσει τις διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ. Ατιμώρητοι Σε κάθε περίπτωση όμως κατά την οποία οφειλέτης ποσού άνω των 100.000 ευρώ καταφέρει να εξοφλήσει ολοσχερώς το χρέος του μέχρι την εκδίκαση του ποινικού σκέλους της υπόθεσής του, σε οποιονδήποτε βαθμό, ή εφόσον εντάξει το χρέος του σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, μπορεί να γλιτώσει την ποινή φυλάκισης και να μείνει ατιμώρητος.
Παράλληλα, εφόσον αμφισβητεί το χρέος, δηλαδή το ύψος του ποσού που του έχουν καταλογίσει οι φορολογικές αρχές, έχει το δικαίωμα να προσφύγει στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και εν συνεχεία, σε περίπτωση μη δικαίωσης από τη ΔΕΔ, και στα διοικητικά δικαστήρια, οπότε μέχρι την έκδοση οριστικής δικαστικής απόφασης οι διαδικασίες επιβολής των ποινικών κυρώσεων μπορεί να «παγώσουν».
Ειδικότερα, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι με βάση την παράγραφο 1 του άρθρου 25 του ν. 1882/1990, όπως τροποποιήθηκε με τους ν. 4321/2015 και 4337/2015: «Όποιος δεν καταβάλλει τα βεβαιωμένα στη Φορολογική Διοίκηση χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων (4) μηνών τιμωρείται με ποινή φυλάκισης: α) Ενός (1) τουλάχιστον έτους, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει το ποσό των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ. β) Τριών (3) τουλάχιστον ετών, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α’, υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ.
Η άσκηση δίωξης
Η ποινική δίωξη ασκείται ύστερα από αίτηση του Προϊσταμένου της ΔΟΥ ή των Ελεγκτικών Κέντρων ή του Τελωνείου προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών της έδρας τους, που συνοδεύεται υποχρεωτικά από πίνακα χρεών, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων.
Αναστολή εκτέλεσης ποινής
Η πράξη της μη καταβολής χρέους προς το Δημόσιο άνω των 100.000 ευρώ για περισσότερο από 4 μήνες μπορεί να κριθεί ατιμώρητη, εάν το ποσό που οφείλεται εξοφληθεί μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε οποιονδήποτε βαθμό. Επιπλέον, η ποινική δίωξη για μη καταβολή χρέους άνω των 100.000 ευρώ, ή η εκτέλεση επιβληθείσης ποινής φυλάκισης για το αδίκημα αυτό, μπορούν να ανασταλούν σε περίπτωση που ο οφειλέτης τακτοποιήσει το χρέος του, εντάσσοντάς το σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει δυνατότητα ένταξης στις ακόλουθες ρυθμίσεις: Ρυθμίσεις των 120 δόσεων του ν. 4611/2019 και των 36 ή 72 δόσεων του άρθρου 289 του ν. 4738/2020 για τα «κορονοχρέη». Γι’ αυτές τις ρυθμίσεις υπάρχει αυτή τη στιγμή δυνατότητα επανένταξης μόνο για όσους είχαν ενταχθεί παλαιότερα και τις απώλεσαν, βάσει των διατάξεων του άρθρου 3 του πρόσφατα ψηφισθέντος νόμου 5036/2023. Νέα ρύθμιση των 36 ή 72 μηνιαίων δόσεων, όπως προβλέπουν τα άρθρα 4 έως 13 του πρόσφατα ψηφισθέντος νόμου 5036/2023. Υπό προϋποθέσεις Στη ρύθμιση αυτή όμως μπορούν να ενταχθούν μόνο όσοι δεν είχαν ούτε 0,01 ευρώ ληξιπρόθεσμο αρρύθμιστο χρέος την 1η Νοεμβρίου 2021 εφόσον έχουν χρέη που κατέστησαν ληξιπρόθεσμα τη χρονική περίοδο από την 1η Νοεμβρίου 2021 έως την 1η Φεβρουαρίου 2023. Η πάγια ρύθμιση του ν. 4152/2013, η οποία παρέχει τη δυνατότητα εξόφλησης οποιουδήποτε αρρύθμιστου ληξιπρόθεσμου χρέους προς το Δημόσιο έως και σε 24 μηνιαίες δόσεις, ή έως και σε 48 μηνιαίες δόσεις, αν το χρέος προέρχεται από έκτακτη αιτία (π.χ. αν προέρχεται από φόρο κληρονομιάς, πρόστιμα φορολογικών ελέγχων κ.λπ.).
