Αλλαγές που οδηγούν στην πληρωμή μειωμένου έως και 60% ΕΝΦΙΑ, αλλά και νέους κωδικούς που διαχωρίζουν άμεσα τους επικαρπωτές και όσους έχουν ψιλή κυριότητα, ώστε να μην επιβαρυνθούν επιπλέον από φόρο που δεν τους αναλογεί, περιλαμβάνει το νέο Ε9.
ΤΟ Ε9, το οποίο επικαιροποιήθηκε με απόφαση (υπ’ αριθμ. Α1035/24.3.2023) του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) Γιώργου Πιτσιλή και μετά την παράταση μπορεί να υποβληθεί από τους ιδιοκτήτες έως και τις 12 Απριλίου, περιλαμβάνει έναν νέο κωδικό για μελλοντικά ή μη αποπερατωμένα κτίσματα ανεγειρόμενης οικοδομής που μεταβιβάζονται από κατασκευαστή.
Μεγαλύτερη προθεσμία όμως έως και τις 30 Ιουνίου έχουν οι ιδιοκτήτες που θέλουν να διορθώσουν λάθη ή παραλείψεις στα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας τους για το έτος 2023, με διάταξη που κατατέθηκε την τελευταία στιγμή στο ψηφισθέν φορολογικό νομοσχέδιο. Εάν μάλιστα προκύψει η πληρωμή επιπλέον ΕΝΦΙΑ το ποσό θα πρέπει να εξοφληθεί σε μηνιαίες δόσεις μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2024.
Όσον αφορά τον νέο κωδικό, οι φορολογούμενοι στο εξής μπορούν να δηλώνουν την πραγματική κατάσταση των κτισμάτων αυτών την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους και να υπόκεινται στον αντίστοιχο, μειωμένο, ΕΝΦΙΑ σε σχέση με τα αποπερατωμένα κτίσματα.
Ο νέος κωδικός ισχύει για δηλώσεις έτους 2023 και μετά, γεγονός που σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι που έχουν εμπράγματα δικαιώματα σε μη αποπερατωμένα ή μελλοντικά κτίσματα κατά τη διάρκεια του 2022 μπορούν να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση Ε9 μέχρι τις 12 Απριλίου χωρίς την καταβολή του προστίμου των 100 ευρώ, ώστε η αξία των κτισμάτων αυτών να υπολογισθεί ορθά για τον ΕΝΦΙΑ του 2023.
Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι τα ημιτελή κτίσματα παίρνουν έκπτωση 60% στον κύριο μόνο φόρο του ΕΝΦΙΑ ως ημιτελή, όχι όμως και στον συμπληρωματικό φόρο του ΕΝΦΙΑ.
Σε κάθε περίπτωση, για τις ανάγκες επιβολής φόρου, ως ημιτελές αναγράφεται και το κτίσμα το οποίο έχει μερική έλλειψη στέγης ή άλλες ουσιώδεις βλάβες, που το καθιστούν μη λειτουργικό.
Ειδικότερα, οι βασικές προϋποθέσεις κατά τις οποίες παρέχεται έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ για τα ημιτελή κτίσματα είναι οι εξής:
δεν είχαν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί και είναι κενά ή
ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ηλεκτρικό ρεύμα, δεν είχαν ποτέ άλλη παροχή ρεύματος πλην της εργοταξιακής και είναι κενά.
Σε αυτές τις περιπτώσεις τα ημιτελή αυτά κτίσματα έχουν έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ κατά 60%.
Για την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή ημιτελών κτισμάτων απαιτείται η αναγραφή του κτίσματος ως ημιτελούς στη δήλωση Ε2 για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών, εκτός εάν πρόκειται για ακίνητο νεότερης κατασκευής.
Με την ίδια απόφαση της ΑΑΔΕ προβλέπεται ακόμη ότι οι φορολογούμενοι που αποκτούν την πλήρη κυριότητα ακινήτων λόγω συνένωσης της ψιλής κυριότητας με την επικαρπία, για δηλώσεις Ε9 που υποβάλλονται από τις 24 Μαρτίου και μετά, γίνεται υποχρεωτική η συμπλήρωση του ΑΦΜ του επικαρπωτή για την αναγραφή δικαιωμάτων ψιλής κυριότητας.
Επισημαίνεται, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, ότι εάν έχει συσταθεί επικαρπία ο συνολικός ΕΝΦΙΑ που βαρύνει το ακίνητο επιμερίζεται μεταξύ του ψιλού κυρίου και του επικαρπωτή ως εξής:
αν ο επικαρπωτής είναι φυσικό πρόσωπο, ο φόρος που αναλογεί στο δικαίωμα αυτό ορίζεται ως ποσοστό του φόρου που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα του ακινήτου, ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή ως εξής:
Στα 8/10, αν ο επικαρπωτής δεν έχει υπερβεί το 20ό έτος της ηλικίας του.
Στα 7/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 20ό έτος της ηλικίας του.
Στα 6/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 30ό έτος της ηλικίας του.
Στα 5/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 40ό έτος της ηλικίας του.
Στα 4/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 50ό έτος της ηλικίας του.
Στα 3/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας του.
Στα 2/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 70ό έτος της ηλικίας του.
Στο 1/10,
αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 80ό έτος της ηλικίας του.
Αν ο επικαρπωτής δεν είναι φυσικό πρόσωπο, ο φόρος που αναλογεί στο δικαίωμα αυτό ορίζεται στα 8/10 του φόρου που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα.
Ο φόρος που αναλογεί στην ψιλή κυριότητα προκύπτει αν από τον φόρο που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα αφαιρεθεί ο φόρος που αναλογεί στην επικαρπία.
Ο νέος «λογαριασμός» του ΕΝΦΙΑ θα αποσταλεί σε περισσότερους από 7,3 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά, στα τέλη Απριλίου, ενώ πάνω από 1 εκατ. υπόχρεοι θα δουν εκπτώσεις στο εκκαθαριστικό τους έως 50%, ακόμα και πλήρη απαλλαγή 100% από τον ΕΝΦΙΑ με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
