Αντιμέτωποι με κατασχέσεις σε εισοδήματα, καταθέσεις και περιουσιακά τους στοιχεία βρέθηκαν 80.272 φορολογούμενοι με ληξιπρόθεσμα χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση το 2022. Ο αριθμός αυτός είναι αυξημένος κατά 105,77% σε σύγκριση με το 2021, εξέλιξη που καταδεικνύει ότι από το 2022, που άρχισε σιγά σιγά η οικονομία να απελευθερώνεται από τους περιορισμούς που επέβαλε η υγειονομική κρίση, η Α.Α.Δ.Ε. υπερδιπλασίασε τους ρυθμούς επιβολής κατασχέσεων για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα.
Σύμφωνα, ειδικότερα, με στοιχεία που ανακοίνωσε η Α.Α.Δ.Ε., στο δωδεκάμηνο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2022 επιβλήθηκαν κατασχέσεις σε εισοδήματα, καταθέσεις και περιουσιακά στοιχεία 80.272 οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης, ενώ το αντίστοιχο διάστημα του 2021 είχαν επιβληθεί κατασχέσεις σε βάρος 39.010 οφειλετών. Το αποτέλεσμα ήταν ο συνολικός αριθμός των φορολογουμένων που βρίσκονται πλέον σε αναγκαστικά μέτρα είσπραξης να έχει φθάσει στα 1.412.322 στο τέλος Δεκεμβρίου 2022.
Τι μπορεί να κατάσχει η Εφορία από τους οφειλέτες της:
Το μέτρο της κατάσχεσης σε εισοδήματα, καταθέσεις και περιουσιακά στοιχεία οφειλετών του Δημοσίου είναι το βασικό αναγκαστικό μέτρο είσπραξης που επιβάλλουν οι φορολογικές αρχές σε οφειλέτες με ληξιπρόθεσμα και αρρύθμιστα χρέη. Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει σχετικά τα εξής:
1) Κάθε Δ.Ο.Υ. δικαιούται να κατάσχει ακίνητο οφειλέτη της, εφόσον το ληξιπρόθεσμο χρέος του προς αυτήν υπερβαίνει τα 500 ευρώ. Αν ένας φορολογούμενος οφείλει στο Δημόσιο ένα ποσό άνω των 500 ευρώ (π.χ. ένα ποσό της τάξεως των 3.000 ευρώ) και δεν έχει καθόλου καταθέσεις στις τράπεζες ούτε κάποια έσοδα ή εισοδήματα ή κινητά περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να κατασχεθούν για να αποπληρωθεί η οφειλή του, τότε υπάρχει πιθανότητα να πληροφορηθεί ότι εκδόθηκε εντολή για κατάσχεση του σπιτιού του ή κάποιου άλλου ακινήτου που κατέχει. Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. έχει δικαίωμα να δεσμεύσει και να κατάσχει ακίνητο ακόμη και για ένα σχετικά χαμηλό χρέος. Το «γράμμα» του νόμου προβλέπει ότι για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο άνω των 500 ευρώ δύνανται να επιβληθούν όλα τα εναλλακτικά αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, συμπεριλαμβανομένων και των κατασχέσεων ακινήτων. Συνεπώς, ο κίνδυνος να μπλέξει σε περιπέτειες με την ακίνητη περιουσία του όποιος χρωστά πάνω από 500 ευρώ στο Δημόσιο και δεν τα ‘χει πληρώσει εμπρόθεσμα ή δεν τα έχει ρυθμίσει σε δόσεις είναι υπαρκτός, έστω κι αν οι πιθανότητες να τον αντιμετωπίσει είναι πάρα πολύ μικρές.
2) Κάθε Δ.Ο.Υ. μπορεί να προχωρήσει σε κατάσχεση αυτοκινήτου, σκάφους ή οποιουδήποτε άλλου κινητού περιουσιακού στοιχείου κατέχει ένας οφειλέτης της, εφόσον αυτός της χρωστάει πάνω από 500 ευρώ. Το όριο ληξιπρόθεσμων οφειλών μέχρι το οποίο δεν επιτρέπονται κατασχέσεις ακινήτων ισχύει και για τις κατασχέσεις κινητών περιουσιακών στοιχείων. Συνεπώς, για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο άνω των 500 ευρώ επιτρέπεται στις φορολογικές αρχές να κατάσχουν οποιαδήποτε κινητά περιουσιακά στοιχεία των οφειλετών.
3) Για οποιοδήποτε ποσό ληξιπρόθεσμης οφειλής προς το Δημόσιο η αρμόδια Δ.Ο.Υ. έχει το δικαίωμα να κατάσχει τα ακόλουθα ποσά που τυχόν δικαιούται να εισπράξει ο οφειλέτης:
α) Από ποσά μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων άνω των 1.000 και έως 1.500 ευρώ το μήνα επιτρέπεται η κατάσχεση στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου ποσοστού 50% επί του τμήματος πάνω από τα 1.000 και μέχρι τα 1.500 ευρώ, ενώ από ποσά άνω των 1.500 ευρώ το μήνα επιτρέπεται η κατάσχεση στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου του συνόλου του υπερβάλλοντος των 1.500 ευρώ ποσού.
β) Το ¼ οποιουδήποτε άλλου ασφαλιστικού βοηθήματος καταβάλλεται περιοδικά στον οφειλέτη, εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση το ποσό που απομένει μετά την κατάσχεση δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο των 1.000 ευρώ.
γ) Το 1/5 των καταβαλλόμενων ημερομισθίων.
δ) Το ½ του εφάπαξ που καταβάλλεται από οποιοδήποτε ασφαλιστικό ταμείο, λόγω εξόδου από την υπηρεσία ή το επάγγελμα.
ε) Έως και το 100% των ενοικίων των οποίων επίκειται η είσπραξη, εφόσον ο οφειλέτης δικαιούται να λαμβάνει τέτοια εισοδήματα.
στ) Έως και το 100% των πάσης φύσεως αποζημιώσεων (π.χ. για απόλυση του οφειλέτη από την εργασία ή για ζημιά που υπέστη κάποιο ασφαλισμένο περιουσιακό στοιχείο του κ.λπ.)
ζ) Έως και το 100% των πάσης φύσεως εισπράξεων από πωλήσεις προϊόντων ή οποιονδήποτε άλλων πραγμάτων (π.χ. ακινήτων, ΙΧ αυτοκινήτων, σκαφών κ.λπ.).
η) Ολόκληρα τα ποσά των οικογενειακών επιδομάτων που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ, καθώς δεν έχει προβλεφθεί η νομοθετική κατοχύρωση του ακατάσχετου των συγκεκριμένων κοινωνικών παροχών!
Οι κατασχέσεις των παραπάνω ποσών επιτρέπεται να γίνονται πριν την καταβολή τους στους δικαιούχους-οφειλέτες του Δημοσίου, δηλαδή ενώ τα ποσά αυτά βρίσκονται ακόμη στα χέρια εκείνων που πρόκειται να τα καταβάλουν (στα χέρια τρίτων, δηλαδή στα χέρια των εργοδοτών αν πρόκειται για μισθούς ή των ασφαλιστικών ταμείων αν πρόκειται για συντάξεις ή άλλες παροχές ή στα χέρια των ενοικιαστών αν πρόκειται για ενοίκια ή στα χέρια των αγοραστών αν πρόκειται για ποσά από πωλήσεις, στα χέρια του ΟΠΕΚΑ αν πρόκειται για οικογενειακά επιδόματα κ.λπ.).
4) Για οποιοδήποτε ποσό ληξιπρόθεσμου χρέους προς το Δημόσιο άνω των 30 ευρώ, η αρμόδια Δ.Ο.Υ. έχει δικαίωμα να κατάσχει ποσά από τις καταθέσεις του οφειλέτη στις τράπεζες. Εξαιρούνται ορισμένα κοινωνικά επιδόματα, τακτικά ή εκτάκτως καταβαλλόμενα, για τα οποία οι νομοθετικές ρυθμίσεις χορήγησής τους περιλαμβάνουν ρητή διάταξη που προβλέπει το ακατάσχετο αυτών.
Υπερέβησαν τα 113,7 δισ. ευρώ τα ληξιπρόθεσμα χρέη
Παρά τον υπερδιπλασιασμό του ρυθμού των κατασχέσεων από την Α.Α.Δ.Ε. τα ληξιπρόθεσμα χρέη των φυσικών και των νομικών προσώπων προς τις Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα εξακολουθούν να αυξάνονται. Τα στοιχεία της Α.Α.Δ.Ε. δείχνουν ότι το συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση εκτοξεύθηκε σε νέο ύψος-ρεκόρ στο τέλος του 2022, καθώς ανήλθε σε 113,747 δισ. ευρώ. Μόνο εντός του 2022 τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη που δημιουργήθηκαν άγγιξαν τα 8 δισ. ευρώ (ανήλθαν σε 7,968 δισ. ευρώ) και η αυξητική τάση που υπάρχει πλέον δείχνει ότι σύντομα η κατάσταση θα επανέλθει στα “μαύρα” χρόνια των Μνημονίων, όπου τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις φορολογικές υπηρεσίες αυξάνονταν με ρυθμό 1 δισ. ευρώ το μήνα!
Σύμφωνα, εξάλλου, με τα στοιχεία της Α.Α.Δ.Ε.:
– Ο αριθμός των οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης μειώθηκε ελάχιστα, από 3.996.871 το 2021 σε 3.990.717 το 2022.
– Ένας στους δύο οφειλέτες ή το 53,4% χρωστάει έως 500 ευρώ και όλοι τους συνολικά μόλις 326 εκατ. ευρώ ή το 0,3% του συνόλου των οφειλών.
– Περίπου 9.000 οφειλέτες χρωστούν πάνω από 1.000.000 ευρώ έκαστος.
– Μέσω των ρυθμίσεων και των κατασχέσεων εισπράχθηκαν 5,1 δισ. ευρώ. Από παλιές ληξιπρόθεσμες οφειλές μπήκαν στα ταμεία 2,608 δισ. ευρώ και από νέες επιπλέον 2,552 δισ. ευρώ.
