Αντιμέτωποι με κατασχέσεις μισθών, συντάξεων, αλλά και των καταθέσεών τους βρίσκονται χιλιάδες οφειλέτες που έχουν ληξιπρόθεσμα μη ρυθμισμένα χρέη, τα οποία μάλιστα εάν ξεπερνούν τα 500 ευρώ φέρνουν κατασχέσεις και ακινήτων.
Ωστόσο, όλοι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχουν «γραμμές άμυνας», καθώς η ισχύουσα νομοθεσία βάζει «μπλόκο» σε κατασχέσεις κινητών, μισθών κ.λπ., που είναι αναγκαία για τη ζωή και τη διαβίωση των οφειλετών του Δημοσίου.
Ειδικότερα, ακατάσχετα είναι τα πράγματα που είναι απαραίτητα για τις στοιχειώδεις ανάγκες διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του, ενώ προκειμένου για πρόσωπα που με την προσωπική τους εργασία αποκτούν όσα τους χρειάζονται για να ζήσουν, τα πράγματα που είναι απαραίτητα για την εργασία τους. Επίσης, εξαιρούνται της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων οι απαιτήσεις διατροφής, αλλά πρωτίστως οι απαιτήσεις από μισθούς, συντάξεις και κάθε είδους ασφαλιστικά βοηθήματα που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το ποσό αυτών μηνιαία είναι μικρότερο από χίλια (1.000) ευρώ.
Στις περιπτώσεις δε που υπερβαίνει το ποσό αυτό, επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του 1/2 του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ και μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, καθώς και επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ.
Ταυτόχρονα εξαιρούνται από κατασχέσεις:
– τα 4/5 των ημερομισθίων, ενώ επιτρέπεται κατάσχεση επί του 1/5 αυτών για χρέη προς το Δημόσιο των δικαιούχων αυτών,
– το 1/2 των εφάπαξ καταβαλλόμενων από οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα βοηθημάτων κατά την αποχώρηση από την υπηρεσία ή το επάγγελμα, ενώ επιτρέπεται κατάσχεση επί του 1/2 αυτών για τα χρέη προς το Δημόσιο των δικαιούχων αυτών.
Κατασχέσεις
Επισημαίνεται ότι, με βάση το ισχύον καθεστώς, αυτός που ενεργεί την κατάσχεση έχει την εξουσία, εφόσον το απαιτεί ο σκοπός της αναγκαστικής εκτέλεσης, να εισέρχεται στην κατοικία ή και σε κάθε άλλο χώρο που βρίσκεται στην κατοχή του οφειλέτη, να ανοίγει τις πόρτες και να προβαίνει σε έρευνες, καθώς και να ανοίγει κλειστά έπιπλα, σκεύη, ή δοχεία, ενώ μπορεί να ζητήσει ακόμη και τη συνδρομή της αρμόδιας για την τήρηση της τάξης Αρχής, η οποία υποχρεούται να την παρέχει.
Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, ο νόμος προβλέπει ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας, τις Κυριακές και τις κατά τον νόμο εξαιρετέες ημέρες δεν μπορεί να επιβληθεί κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, εκτός αν το μέτρο λαμβάνεται αναγκαστικά καθώς ο οφειλέτης είναι ύποπτος φυγής.
Θα πρέπει να αναφερθεί μάλιστα ότι ο οφειλέτης από την ημέρα της κατάσχεσης εάν ήταν παρών, ή εάν ήταν απών, από την επίδοση αντιγράφου της έκθεσης κατάσχεσης, δεν έχει το δικαίωμα της απαλλοτρίωσης ή της με οποιονδήποτε τρόπο διάθεσης των κατασχεμένων πραγμάτων και κάθε τέτοια πράξη, εφόσον γίνεται χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση του διοικητή της ΑΑΔΕ, είναι αυτοδίκαια άκυρη.
Εάν μάλιστα τα κατασχεμένα πράγματα είναι ασφαλισμένα, η κατάσχεση ισχύει και για την αποζημίωση που οφείλεται από την ασφάλιση, ενώ η καταβολή της αποζημίωσης στον καθ’ ου η εκτέλεση από τον ασφαλιστή είναι άκυρη, μετά την έγγραφη ειδοποίηση του ασφαλιστή από τον κατασχόντα για την επιβολή της κατάσχεσης.
Τα χρήματα
Από την άλλη πλευρά, εάν τα κατασχεμένα κινητά είναι χρήματα σε ημεδαπό νόμισμα, μετά την αφαίρεση των εξόδων εκτέλεσης γίνεται από τον κατασχόντα άμεση κατάθεσή τους στην υπηρεσία της ΑΑΔΕ που επέβαλε την κατάσχεση, για την οποία εκδίδεται αποδεικτικό είσπραξης ή σε λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου, για την οποία εκδίδεται αποδεικτικό κατάθεσης, σε πίστωση της οφειλής.
Επισημαίνεται ότι για την κατάσχεση συντάσσεται, παρουσία όσων συμπράττουν και του τυχόν παρόντος οφειλέτη, έκθεση, στην οποία περιγράφονται συνοπτικά τα κατασχεθέντα, και αναφέρεται η, κατ’ εκτίμηση του ενεργούντος την κατάσχεση, αξία αυτών, καθώς και:
α) ο τόπος και ο χρόνος της κατάσχεσης,
β) ο αριθμός και η χρονολογία της παραγγελίας κατάσχεσης, καθώς και το ονοματεπώνυμο του παραγγέλλοντος,
γ) το ονοματεπώνυμο και το όνομα πατρός των συμπραττόντων προσώπων,
δ) το συνολικό ποσό του χρέους του οφειλέτη, όπως αυτό αναγράφεται στην παραγγελία κατάσχεσης.
Μετά την κατάσχεση
Μόλις περατωθεί η κατάσχεση, αντίγραφο της έκθεσης παραδίδεται από τον ενεργούντα την κατάσχεση, με πειθαρχική ευθύνη του και υποχρέωση αποζημίωσης του Δημοσίου, στον παρόντα οφειλέτη ή, εάν ο οφειλέτης ήταν απών, του επιδίδεται εντός 4 ημερών από την ημέρα της κατάσχεσης.
Η προθεσμία επίδοσης παρατείνεται για επιπλέον 8 ημέρες για οφειλέτες που κατοικούν εκτός της περιφέρειας του πρωτοδικείου του τόπου της κατάσχεσης, ενώ εάν ο καθ’ ου η κατάσχεση είναι παρών και αρνείται να παραλάβει το αντίγραφο της έκθεσης κατάσχεσης, συντάσσεται και υπογράφεται πράξη από τον κατασχόντα σχετικά με την άρνηση, που περιλαμβάνεται στο τέλος της έκθεσης κατάσχεσης.
