Τις πιθανές «πηγές» παραγωγής πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου, ικανού να χρηματοδοτήσει επιπλέον μέτρα στήριξης -ακόμη και προεκλογικά-, αναζητά το οικονομικό επιτελείο.
Στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι το 2022 μπορεί να κλείσει με μικρότερο έλλειμμα συγκριτικά με τον στόχο, αν και τα τελικά στοιχεία θα είναι διαθέσιμα τον Μάρτιο.
Η κατακόρυφη πτώση της τιμής του φυσικού αερίου και η καλή πορεία των φορολογικών εσόδων είναι οι δύο πιθανές πηγές παραγωγής πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου. Ειδικά το φυσικό αέριο -χθες η τιμή του υποχώρησε ακόμη και στα 56 ευρώ ανά μεγαβατώρα, δηλαδή στα επίπεδα του Σεπτεμβρίου του 2021- έχει διπλή επίπτωση. Πρώτον διότι περιορίζει τις πιθανότητες να χρησιμοποιηθεί το ειδικό αποθεματικό που υπάρχει στον προϋπολογισμό για την επιδότηση του ρεύματος (ανέρχεται στα 600 εκατ. ευρώ) και δεύτερον διότι μειώνει το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, το οποίο έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις μέσα στο 2022. Από την άλλη, τα φορολογικά έσοδα φαίνεται να εξακολουθούν να κινούνται πάνω από τον στόχο. Ο Δεκέμβριος μπορεί να εμφάνισε υστέρηση, όμως αυτό αποδίδεται στην παράταση που δόθηκε στην προθεσμία καταβολής των τελών κυκλοφορίας.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το οικονομικό επιτελείο θα περιμένει τον Μάρτιο για να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα. Πρώτον για να συλλεγούν και τα έσοδα που βεβαιώθηκαν μέσα στο 2022 αλλά θα εισπραχθούν μέσα το πρώτο δίμηνο (π.χ. τέλη κυκλοφορίας) και δεύτερον για να αποτυπώσει η Eurostat πώς θα χειριστεί σε δημοσιονομικό επίπεδο διάφορα θέματα, όπως για παράδειγμα την είσπραξη της τελευταίας δόσης των ANFAs και των SMPs που εγκρίθηκε το 2022 αλλά θα εισπραχθεί το 2023. Σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται από το οικονομικό επιτελείο ότι το 2022 θα κλείσει με μικρότερο δημοσιονομικό έλλειμμα (σε πρωτογενές επίπεδο) κατά περίπου 0,2%-0,3%, κάτι που μπορεί να ευνοήσει και τον προϋπολογισμό του 2023 (λόγω του carry over). Υπάρχει ακόμη μια πιθανή πηγή παραγωγής δημοσιονομικού χώρου: το έκτακτο ποσό που θα εισφέρουν οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας λόγω επιβολής υψηλών τιμολογίων λιανικής από τον Αύγουστο και μετά. «Έκτακτα έσοδα μπορούν να χρηματοδοτήσουν έκτακτες δαπάνες» αναφέρει χαρακτηριστικά κυβερνητικό στέλεχος, τονίζοντας πάντως ότι το συγκεκριμένο μέτρο θα κριθεί στην πράξη, καθώς σημαντικό μέρος των εσόδων που αναμένονται ενδέχεται να μπει σε διαδικασία συμψηφισμών.
Ανακοινώνοντας τα στοιχεία του Δεκεμβρίου, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών μίλησε για «ασφάλεια» όσον αφορά την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2022. «Τα στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του Δεκεμβρίου είναι με ασφάλεια συμβατά, με τον στόχο για το έλλειμμα, που έχει τεθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού. Θα πρέπει να αναμένουμε και την εκτέλεση των εσόδων του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, καθώς και τις σχετικές δημοσιονομικές προσαρμογές, που πραγματοποιεί η Eurostat, για να επιβεβαιωθεί η συγκεκριμένη πρόβλεψη» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Θεόδωρος Σκυλακάκης. Οι μέχρι τώρα εκτιμήσεις φέρνουν το πρωτογενές έλλειμμα να κλείνει τελικώς ακόμη και κατά 0,2%-0,3% χαμηλότερα από τον στόχο του προϋπολογισμού για το 2022, που ήταν έλλειμμα 1,6%.
Σε τροποποιημένη βάση
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2022, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 11,680 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 13,400 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2022 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 14,872 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 6,676 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 8,506 δισ. ευρώ, και 10,327 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2021.
Η πορεία των εσόδων το 2022
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 59,598 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 255 εκατ. ευρώ ή 0,4% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ κατά 885 εκατ. ευρώ, καθώς και στο γεγονός ότι λόγω της παράτασης προθεσμίας καταβολής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023 εκτιμάται ότι ένα σημαντικό ποσό που είχε προβλεφθεί να εισπραχθεί το έτος 2022 θα εισπραχθεί τελικά το 2023. Αντιθέτως, εισπράχθηκε ποσό ύψους 367 εκατ. ευρώ ως έκτακτη εισφορά ύψους 90%, με βάση την αύξηση του μικτού περιθωρίου κέρδους, στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας για την περίοδο Οκτωβρίου 2021 – Ιουνίου 2022, που δεν είχε προβλεφθεί να εισπραχθεί.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 65,751 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 95 εκατ. ευρώ ή 0,1% έναντι του στόχου. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 55,316 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 180 εκατ. ευρώ ή 0,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Εάν όμως ληφθεί υπόψη η παράταση στην είσπραξη των τελών κυκλοφορίας, η πραγματική αύξηση των φορολογικών εσόδων είναι ακόμη μεγαλύτερη. Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 6,153 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 159 εκατ. ευρώ από τον στόχο (5,993 δισ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3,573 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 885 εκατ. ευρώ από τον στόχο (4,459 δισ. ευρώ).
Τα στοιχεία του Δεκεμβρίου
Για τον μήνα Δεκέμβριο 2022 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 6,168 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 543 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, λόγω των μειωμένων εσόδων ΠΔΕ κατά 811 εκατ. ευρώ, καθώς και της μη είσπραξης σημαντικού ποσού των τελών κυκλοφορίας, λόγω παράτασης της προθεσμίας πληρωμής εντός του 2023. Αντίθετα, στα έσοδα μηνός Δεκεμβρίου εισπράχθηκε ποσό ύψους 367 εκατ. ευρώ από την έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας που δεν είχε προβλεφθεί, όπως προαναφέρθηκε. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 6,770 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 574 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5,137 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 264 εκατ. ευρώ ή 4,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 εξαιτίας της παράτασης της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 601 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 31 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (632 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 705 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 811 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (1,516 δισ. ευρώ).
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2022 ανήλθαν στα 71,278 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1,975 δισ. ευρώ ή 2,7% έναντι του στόχου (73,253 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
