Ανεβαίνει ο πήχης της φιλοδοξίας στο υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) έως το τέλος της δεκαετίας και κατ’ επέκταση οι απαιτούμενες επενδύσεις που απαιτούνται για την υλοποίηση των πιο φιλόδοξων στόχων για τη διείσδυση των ΑΠΕ, την εξοικονόμηση ενέργειας και την αποθήκευση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μόνο στους τομείς της ηλεκτροπαραγωγής και την ανάπτυξης δικτύων, γίνεται λόγος για κινητοποίηση κεφαλαίων ύψους 30 δισ. ευρώ έως το τέλος της 10ετίας, δηλαδή 9 δισ. ευρώ παραπάνω από την πρόβλεψη του υφιστάμενου Σχεδίου, η οποία ήταν στα 21 δισεκατομμύρια. Όσον αφορά στην εξοικονόμηση ενέργειας -όπου δίνεται αυξημένη έμφαση-, θα απαιτηθούν -όπως επισημαίνουν παράγοντες με γνώση του θέματος- κρατικές επενδύσεις της τάξης των 2,5 δις. ευρώ ετησίως για να επιτευχθούν οι στόχοι του νέου ΕΣΕΚ, πολύ υψηλότερες σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα. Υπενθυμίζεται ότι το υφιστάμενο Σχέδιο προέβλεπε συνολικές επενδύσεις -σε όλους τους κλάδους- 44 δις. ευρώ την δεκαετία 2020-2030.
Οι βασικοί άξονες του επικαιροποιημένου ενεργειακού σχεδιασμού και του νέου ΕΣΕΚ –που συζητήθηκαν χθες στην αρμόδια διυπουργική Επιτροπή και θα παρουσιαστούν επίσημα τις επόμενες ημέρες από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργεια Κώστα Σκρέκα είναι η αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή και στην τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που προϋποθέτει μεγάλη δυναμικότητα αποθήκευσης ενέργειας στο Σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό, θα προσαρμοστούν αναλόγως τα πλάνα των Διαχειριστών των Δικτύων Μεταφοράς και Διανομής προκειμένου να διασφαλιστούν τα απαιτούμενα περιθώρια υποδοχής των νέων σταθμών ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το προσχέδιο του νέου ΕΣΕΚ προβλέπει μεταξύ άλλων:
-Αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των μονάδων ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά, αιολικά χερσαία και υπεράκτια, υδροηλεκτρικά) σε 28 GW στο τέλος της δεκαετίας, έναντι 19 GW που προδιαγράφει το υφιστάμενο σχέδιο. Για τα φωτοβολταϊκά, ο νέος στόχος που τίθεται είναι να φτάσουν τα 14,1 GW, από 7,7 GW που προβλέπεται για το 2030 στο ισχύον ΕΣΕΚ. Για τα χερσαία αιολικά, ο στόχος για το τέλος της 10ετίας παραμένει παραπλήσιος, στα 7,1 GW από 7 GW στο σημερινό Εθνικό Σχέδιο. Στο νέο «οδικό χάρτη» έχουν προστεθεί και 2,5 GW υπεράκτιων αιολικών πάρκων (τα οποία απουσιάζουν από το τρέχον Σχέδιο), κάτι που αντανακλά τον διακηρυγμένο στόχο για την ανάπτυξη της εν λόγω τεχνολογίας.
-Το 80 % της ηλεκτροπαραγωγής το 2030 θα καλύπτεται από ΑΠΕ (έναντι υφιστάμενου στόχου 61%).
-Οι ΑΠΕ θα καλύπτουν το 46% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας την ίδια περίοδο (έναντι υφιστάμενου στόχου 35%).Αυτό σημαίνει ότι γίνονται πιο φιλόδοξοι οι στόχοι «πράσινης» διείσδυσης και σε άλλους τομείς έως το 2030, πέρα από την ηλεκτροπαραγωγή. Μεταξύ άλλων, στην ψύξη-θέρμανση το μερίδιο των ΑΠΕ θα πρέπει το 2030 να αυξηθεί στο 48%, από 43% που προβλέπεται στον υφιστάμενο «οδικό χάρτη». Αυτό θα γίνει με τη μαζική εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, ώστε το 2030 να διαθέτουν ένα ανάλογο σύστημα το 21% των κατοικιών και το 67% των κτιρίων υπηρεσιών, από 7% και 60% αντίστοιχα, που προβλέπεται τώρα. Και στις μεταφορές, όμως, γίνεται πιο φιλόδοξος ο στόχος για «πράσινη» διείσδυση έως το 2030, ο οποίος αναθεωρείται στο 32%, από 19%. Κύρια λύση προς αυτή την κατεύθυνση θα αποτελέσει η αύξηση της κυκλοφορίας ηλεκτροκίνητων οχημάτων, με τον στόχο για το μερίδιο των ηλεκτρικών Ι.Χ. στις νέες πωλήσεις να αυξάνεται στο 32% για το δεύτερο μισό της 10ετίας, από 16% που είναι τώρα.
-Οι μονάδες αποθήκευσης ενέργειας που είναι κρίσιμες για την ασφάλεια εφοδιασμού και τη μεγιστοποίηση της διείσδυσης των ΑΠΕ προβλέπεται να φτάσουν στα 8 GW, περιλαμβανομένων και των έργων αντλησιοταμίευσης
-Διατηρείται το φυσικό αέριο ως καύσιμο μετάβασης μέχρι την επίτευξη της πλήρους απανθρακοποίησης. Ωστόσο οι προβολές για μεγάλη πτώση στην κατανάλωση του καυσίμου (από 70 Τεραβατώρες κατ’ εκτίμηση το 2021 σε 35,3 Τεραβατώρες το 2030 συνολικά) φέρεται να προκάλεσαν προβληματισμό σε παράγοντες της αγορές αναφορικά με τα μηνύματα που στέλνουν για τις σχεδιαζόμενες υποδομές φυσικού αερίου.
-Τίθενται φιλόδοξοι στόχοι για τα εναλλακτικά καύσιμα. Μεταξύ άλλων προβλέπεται ότι το 2030 η παραγωγή πράσινου υδρογόνου θα ανέλθει σε 205 εκατ. τόνους, από μηδέν που είναι σήμερα. Στο κάδρο μπαίνει επίσης και το βιομεθάνιο.
-Αναβαθμίζονται οι στόχοι για την ενεργειακή απόδοση με έμφαση στα κτίρια και τις μεταφορές. Όσον αφορά στην ενεργειακή εξοικονόμηση, ο «πήχης» τίθεται στη μείωση της κατανάλωσης κατά 6,2% σε σχέση με το 2020. Ενας από τους βασικούς «μοχλούς» για την αύξηση της εξοικονόμησης θα είναι η αναβάθμιση των στόχων για ενεργειακές αναβαθμίσεις κατοικιών, με το ποσοστό των κτιρίων κατοικιών που έχουν υποστεί ενεργειακό «λίφτινγκ» έως το 2030 να ενισχύεται στο 20%, από 15% στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ.
Οι νέοι στόχοι είναι προσαρμοσμένοι στο νέο Εθνικό Κλιματικό Νόμο και κυρίως στη δέσμευση που έχει αναλάβει η χώρα για την μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου κατά 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 (που βρίσκεται και στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού πακέτου Fit for 55) και για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας το 2050.
Τα εθνικά σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα θα υποβληθούν στην ΕΕ ως τις 30 Ιουνίου και θα οριστικοποιηθούν έως τα μέσα του 2024.
