Η επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας από το 1,3 εκατ. των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων αποτελεί κρίσιμη απόφαση που πρέπει να ληφθεί έως το τέλος του τρέχοντος μήνα, ανεξάρτητα από τις αυξήσεις που έπονται λόγω πληθωρισμού.
Την ίδια στιγμή, οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι από την ίδια επιλογή καθορίζουν εν πολλοίς τη σύνταξη που θα λάβουν όταν θα ολοκληρωθεί ο εργασιακός τους βίος, σύμφωνα με τα ασφαλιστικά έτη που θα έχουν. Όπως γίνεται σαφές και από τα αναλυτικά παραδείγματα που παρουσιάζει η «Ν», όσο πιο χαμηλή ασφαλιστική κατηγορία επιλεχθεί τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος να καταβληθούν στο μέλλον εξίσου πολύ χαμηλές συντάξεις.
Είναι ενδεικτικό ότι στην 1η ασφαλιστική κατηγορία που έως τώρα είναι 210 ευρώ (συν 10 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ) με 15 έτη ασφάλισης, προκύπτει σύνταξη που δεν υπερβαίνει τα 435 ευρώ, μικτές αποδοχές, μόλις. Με δεδομένο ότι πάνω από το 80% των μη μισθωτών ασφαλισμένων επιλέγει κάθε χρόνο τη συγκεκριμένη κατηγορία, ο κίνδυνος όσο περνούν τα έτη να προκύπτουν αισθητά χαμηλές συντάξεις είναι υπαρκτός.
Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που επικαλείται το οικονομικό επιτελείο για να προβεί σε αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών από 1ης.1.23 στα επίπεδα που κυμάνθηκε ο πληθωρισμός κατά το προηγούμενο έτος. Αυτό σημαίνει ότι οι εισφορές θα αυξηθούν κατά 9%, μιας και η εκτίμηση στον προϋπολογισμό ήταν ότι ο πληθωρισμός κυμάνθηκε στο 9,9% σε ετήσια βάση το 2022. Εν αναμονή των στοιχείων που πρόκειται να δημοσιεύσει ακόμα και εντός της ημέρας η ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό, επίκειται η απαραίτητη υπουργική απόφαση που θα αναπροσαρμόζει προς τα πάνω τις ασφαλιστικές εισφορές. Με βάση το ύψος τους θα κληθούν να αποφασίσουν ποια κατηγορία ασφάλισης θα επιλέξουν έως το τέλος του μήνα. Αν δεν το πράξουν, τότε ο ΕΦΚΑ θα κινηθεί αυτόματα και θα τους τοποθετήσει στην ασφαλιστική κατηγορία που είχαν την προηγούμενη χρονιά.
21-56 ευρώ οι μηνιαίες επιβαρύνσεις
Όπως δήλωσε στη «Ν» ο γνωστός εργατολόγος Κώστας Τσουκαλάς, «οι ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών θα είναι αυξημένες περίπου κατά 9% έως 10%. Οι μηνιαίες επιβαρύνσεις θα κυμαίνονται από 21 ευρώ για όσους επιλέγουν την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία και θα φτάνουν έως και τα 56 ευρώ για όσους έχουν επιλέξει την 6η και τελευταία κατηγορία. Η αύξηση αυτή προβλέπεται μεν από τον νόμο, αλλά υπήρχε η δυνατότητα αναστολής του μέτρου, λόγω των πολλαπλών επιβαρύνσεων που βιώνουν οι αυτοαπασχολούμενοι, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης και της εκτίναξης της ακρίβειας. Η προθεσμία επιλογής κατηγορίας είναι έως τέλος Ιανουαρίου. Ανάλογα με την ασφαλιστική κατηγορία που επιλέγουν, χτίζουν και την αντίστοιχη σύνταξη. Όσοι ασφαλισμένοι έχουν αρκετά ασφαλιστικά χρόνια μπροστά τους συμφέρει, εφόσον έχουν την οικονομική δυνατότητα, να επιλέξουν υψηλή κατηγορία, ενώ σε όσους απομένουν ελάχιστα χρόνια μέχρι τη σύνταξη να επιλέξουν την τρίτη ή την τέταρτη κατηγορία».
Σε ό,τι αφορά τις αυξήσεις που θα έρθουν, προκύπτει ότι στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία θα είναι της τάξης των 21 ευρώ τον μήνα, ή των 252 ευρώ το έτος. Όπως φαίνεται και στον πίνακα που παρουσιάζει η «Ν», στο ανώτατο πεδίο, δηλαδή στην 6η ασφαλιστική κατηγορία, θα προκύψει επιβάρυνση της τάξης των 56,6 ευρώ τον μήνα, δηλαδή 679,2 ευρώ τον χρόνο.
Αύξηση εισφορών αυτοαπασχολούμενων, ελεύθερων επαγγελματιών
Εισφορές κύριας σύνταξης* Μέση αύξηση 9%
Ασφαλιστική Κατηγορία Έως 31/12/2022 Από την 1/1/2023 με πληθωρισμό 9%
1η 210 ευρώ 231ευρώ (+21 ευρώ τον μήνα) (ετήσια επιβάρυνση 252 ευρώ)
2η 252 ευρώ 277,2 ευρώ (+25,2 ευρώ) (ετήσια επιβάρυνση 302,4 ευρώ)
3η 302 ευρώ 332,2 ευρώ (+30,2 ευρώ τον μήνα) (ετήσια επιβάρυνση 362,4 ευρώ)
4η 363 ευρώ 399,3 ευρώ (+36,3 ευρώ τον μήνα) (ετήσια επιβάρυνση 435,6 ευρώ)
5η 435 ευρώ 478,5 ευρώ (+43,5 ευρώ τον μήνα) (ετήσια επιβάρυνση 522 ευρώ)
6η 566 ευρώ 622,6 ευρώ (+56,6 ευρώ τον μήνα) (ετήσια επιβάρυνση 679,2 ευρώ)
* Δεν περιλαμβάνεται η εισφορά υπέρ ΟΑΕΔ
Σε τι σύνταξη οδηγεί κάθε ασφαλιστική κατηγορία
1η ασφαλιστική κατηγορία: 210 ευρώ συν 10 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ, άρα 220 ευρώ
Με 15 έτη ασφάλισης, σύνταξη 435,51 ευρώ* *
Με 25 έτη ασφάλισης, σύνταξη 541,17 ευρώ
Με 35 έτη ασφάλισης, σύνταξη 672 ευρώ
Με 40 έτη ασφάλισης, σύνταξη 771,5 ευρώ
2η ασφαλιστική κατηγορία: 252 ευρώ συν 10 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ, άρα 262 ευρώ
Με 15 έτη ασφάλισης, σύνταξη 452,83 ευρώ
Με 25 έτη ασφάλισης, σύνταξη 571,59 ευρώ
Με 35 έτη ασφάλισης, σύνταξη 728 ευρώ
Με 40 έτη ασφάλισης, σύνταξη 846,5 ευρώ
3η ασφαλιστική κατηγορία: 302 ευρώ συν 10 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ, άρα 312 ευρώ
Με 15 έτη ασφάλισης, σύνταξη 482,29 ευρώ
Με 25 έτη ασφάλισης, σύνταξη 623,3 ευρώ
Με 35 έτη ασφάλισης, σύνταξη 822,96 ευρώ
Με 40 έτη ασφάλισης, σύνταξη 974 ευρώ
4η ασφαλιστική κατηγορία: 363 ευρώ συν 10 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ, άρα 373 ευρώ
Με 15 έτη ασφάλισης, σύνταξη 517,51 ευρώ
Με 25 έτη ασφάλισης, σύνταξη 685,16 ευρώ
Με 35 έτη ασφάλισης, σύνταξη 936,42 ευρώ
Με 40 έτη ασφάλισης, σύνταξη 1.126,5 ευρώ
5η ασφαλιστική κατηγορία: 425 ευρώ συν 10 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ, άρα 435 ευρώ
Με 15 έτη ασφάλισης, σύνταξη 553,32 ευρώ
Με 25 έτη ασφάλισης, σύνταξη 748,02 ευρώ
Με 35 έτη ασφάλισης, σύνταξη 1.051,74 ευρώ
Με 40 έτη ασφάλισης, σύνταξη 1.281,5 ευρώ
6η ασφαλιστική κατηγορία: 566 ευρώ συν 10 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ, άρα 576 ευρώ
Με 15 έτη ασφάλισης, σύνταξη 634,75 ευρώ
Με 25 έτη ασφάλισης, σύνταξη 891 ευρώ
Με 35 έτη ασφάλισης, σύνταξη 1.314 ευρώ
Με 40 έτη ασφάλισης, σύνταξη 1.634 ευρώ
**Τα ποσά είναι μικτά
