Σε εξέλιξη βρίσκεται αυτή την περίοδο μια νέα πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαμόρφωση ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την υπεύθυνη, δίκαιη και αξιόπιστη ανάπτυξη του τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης, τύπου Airbnb. Όπως τονίζεται σε μελέτη του ΚΕΠΕ για τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων στη χώρα μας, «το νέο νομοθετικό πλαίσιο που έχει προκύψει ενδεχομένως να οδηγήσει σε προσαρμογές στο αντίστοιχο ρυθμιστικό πλαίσιο όλων των χωρών της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας».
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, στην Ελλάδα η προσφορά και η χρήση καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης σημείωσε σημαντική ανάπτυξη, διαμορφώνεται σε υψηλότερο επίπεδο σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. και αφορά όλες τις επιμέρους κατηγορίες από πλευράς φύλου, ηλικίας, εκπαίδευσης και άλλων χαρακτηριστικών. Η απόκτηση εισοδήματος αποτελούσε το κυριότερο κίνητρο για τους παρόχους υπηρεσιών, ενώ ως κυριότερα προβλήματα αναφέρθηκαν η έλλειψη σαφήνειας, η πολυπλοκότητα στην πληρωμή φόρων και στη νόμιμη προσφορά υπηρεσιών, οι ασαφείς επιπτώσεις στην απασχόληση και οι δυσκολίες με τους καταναλωτές.
Οι χαμηλότερες τιμές των καταλυμάτων αυτών αποτελούσαν τον κυριότερο λόγο επιλογής τους από τους χρήστες, ενώ ακολουθούν η θέση, η διαθεσιμότητα αναφορών/σχολίων, οι υποδομές και οι περισσότερες δυνατότητες επιλογών. Αντίστοιχα, τα κυριότερα προβλήματα που αναφέρθηκαν από τους χρήστες ήταν η ασάφεια για τον υπεύθυνο, οι παραπλανητικές κριτικές, η κακή χρήση των προσωπικών δεδομένων και η έλλειψη εμπιστοσύνης στον προμηθευτή. Η πλειονότητα των χρηστών χρησιμοποίησαν τη βραχυχρόνια μίσθωση συμπληρωματικά με τα παραδοσιακά κανάλια, αλλά σημαντικό ήταν και το ποσοστό των χρηστών που είχαν υποκαταστήσει μερικώς ή πλήρως κάποιες υπηρεσίες.
Η διαμονή στη βραχυχρόνια μίσθωση πραγματοποιείται κυρίως σε ολόκληρα καταλύματα μεγέθους κάτω των 10 κλινών. Σε σχέση με τη χωρική κατανομή της διαμονής, η περιφέρεια Αττικής συγκεντρώνει το υψηλότερο μερίδιο, ακολουθούμενη από το Νότιο Αιγαίο, την Κρήτη, τα Ιόνια Νησιά και την Κεντρική Μακεδονία. Σε επίπεδο περιφερειακών ενοτήτων (νομών), παρατηρείται αρκετά μεγάλη διασπορά της διαμονής ανά τη χώρα, με πρώτη σε μερίδιο την Αττική, ακολουθούμενη από τις Κυκλάδες, τα Χανιά, την Κέρκυρα, τη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική και τα Δωδεκάνησα. Στην Αττική, η διαμονή πραγματοποιείται κατά το μεγαλύτερο μέρος στον Κεντρικό Τομέα Αθηνών και ακολουθούν η Ανατολική Αττική, ο Πειραιάς-Νήσοι και ο Νότιος Τομέας Αθηνών. Η διαμονή στη βραχυχρόνια μίσθωση παρουσιάζει γενικά εντονότερη εποχικότητα στην Ελλάδα σε σχέση με το σύνολο της ΕΕ, με τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, όταν κατά παράδοση η χρήση των τουριστικών καταλυμάτων παρουσιάζει τη μεγαλύτερη συχνότητα, να συγκεντρώνουν υψηλό μερίδιο των συνολικών διανυκτερεύσεων.
Ας δούμε όμως τι προβλέπεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες:
· Στο Παρίσι, από τον Ιανουάριο του 2020, οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης υποχρεούνται να κοινοποιούν ετησίως στις τοπικές φορολογικές αρχές τα στοιχεία των ιδιοκτητών, τα ακαθάριστα έσοδα και τον αριθμό των ημερών κράτησης του τελευταίου χρόνου, υπάρχει όριο στον αριθμό των ημερών διαμονής (120 ημερών), ενώ επιτρέπεται χωρίς κανέναν χρονικό περιορισμό η μίσθωση τμήματος κύριας κατοικίας (δωμάτιο).
· Στο Βερολίνο, ο οικοδεσπότης που μισθώνει πρώτη κατοικία είναι υποχρεωμένος να διαθέτει άδεια ανεξάρτητα από τη διάρκεια της μίσθωσης καταλύματος, για δεύτερη κατοικία τίθεται όριο στις ημέρες μίσθωσης (90 ημέρες), ενώ για τα δωμάτια που καταλαμβάνουν χώρο μικρότερο του 50% της συνολικής κατοικίας δεν υπάρχει περιορισμός.
· Στη Βαρκελώνη, οι ημέρες μίσθωσης βραχυχρόνιων καταλυμάτων είναι 31, το κατάλυμα οφείλει να έχει κριθεί κατάλληλο για τουριστική χρήση μετά από επιθεώρηση των υπαλλήλων της Δημοτικής Αρχής και στη συνέχεια να λάβει αριθμό μητρώου, ενώ πρόσφατα (2021) απαγορεύτηκε η ενοικίαση μεμονωμένων δωματίων εντός κατοικίας.
· Στη Μαδρίτη, τα καταλύματα που ενοικιάζονται στο κέντρο της πόλης για περισσότερο από 90 ημέρες υποχρεούνται να διαθέτουν αυτόνομη είσοδο, ενώ οι ιδιοκτήτες οφείλουν να λαμβάνουν αριθμό μητρώου από τον Δήμο.
· Στο Άμστερνταμ, από τον Ιανουάριο του 2019, το ανώτατο όριο μίσθωσης βραχυχρόνιων καταλυμάτων είναι 30 ημέρες, διαφορετικά απαιτείται ειδική άδεια, ενώ οι ιδιοκτήτες οφείλουν να δηλώνουν το κατάλυμα στη Δημοτική Αρχή.
· Στη Ρώμη, οι ιδιοκτήτες των καταλυμάτων οφείλουν να ενημερώνουν, μέσω ειδικής πλατφόρμας, τις αρμόδιες Αρχές για τα στοιχεία των επισκεπτών, παρέχοντας αντίγραφο της ταυτότητας ή του διαβατηρίου τους.
Στους σχεδιασμούς του οικονομικού επιτελείου περιλαμβάνονται ο διαχωρισμός των φυσικών προσώπων από τις επιχειρήσεις, ελληνικές και ξένες. Έτσι, κάποιος που νοικιάζει ένα ή, το πολύ, δύο ακίνητα θα παραμείνει στο καθεστώς των βραχυχρόνιων μισθώσεων, σε αντίθεση με τους «διαχειριστές» ακίνητων που θα ενταχθούν στο καθεστώς νομικού προσώπου και θα φορολογηθούν αναλόγως.
