Μια «δεύτερη» ευκαιρία δίδεται στη δευτερογενή αγορά, σε ότι αφορά δάνεια ύψους περίπου 15 δισ. ευρώ, τα οποία οι servicers εκτιμούν πως από NPEs θα εξελιχθούν σε ενήμερα την προσεχή διετία με τριετία από τα 50 δισ. ευρώ δάνεια ιδιωτών που κατέχουν στα χαρτοφυλάκιά τους.
Το γεγονός αυτό εκτιμάται πως θα λύσει πλήθος θεμάτων τόσο στη δευτερογενή όσο και στην πρωτογενή αγορά πιστώσεων διαμορφώνοντας μια τελείως καινούρια αγορά με projects που βρίσκονται ήδη στην έναρξή τους.
Τα δάνεια αυτά μπορούν να διαχωριστούν σε τρεις κατηγορίες:
- Ενήμερα κατά ΕΒΑ
Στα δάνεια που γίνονται απολύτως ενήμερα και που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν πως πληρούν τα κριτήρια που θέτει η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών για να χαρακτηριστούν ως τέτοια. Τα δάνεια αυτά που έχουν υποστεί ρυθμίσεις οι οποίες τηρούνται κανονικά διότι άλλαξε το status των δανειοληπτών ή της αγοράς κλπ, προορίζονται κατά το μεγαλύτερο τμήμα τους να επιστρέψουν στα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας. Όχι από εκεί που προήλθαν αλλά σε άλλες τράπεζες από εκείνες που πραγματοποίησαν αρχικώς τις χορηγήσεις.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα ενισχύσει αισθητά το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών δημιουργώντας ένα υγιές υπόβαθρο προκειμένου οι τράπεζες με μικρότερο κόστος από το αντίστοιχο των χορηγήσεων να διασφαλίσουν σε σημαντικό βαθμό πως οι δείκτες των NPEs δεν θα ενισχυθούν από την κρίση. Οι δείκτες αυτοί είναι τα μη ενήμερα δάνεια έναντι του συνόλου των δανείων. Και αφού ο παρονομαστής του κλάσματος μεγαλώνει το ποσοστό των NPEs μικραίνει.
Οι επόπτες δεν έχουν δώσει ακόμη τυπικά το οκ για μια τέτοια ενέργεια, ωστόσο θεωρείται περίπου βέβαιο πως κάτι τέτοιο θα συμβεί μέσα στο 2023. Άλλωστε και οι δύο πλευρές προετοιμάζονται προς αυτήν την κατεύθυνση.
- Τα δάνεια του Νόμου Κατσέλη
Το δεύτερο κομμάτι αφορά τα δάνεια Κατσέλη. Όσα οριστικά έχουν ενταχθεί στο νόμο και όσα εισέλθουν σε αυτόν. Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για την κατηγορία αυτήν ακόμη όμως δεν αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα των μελλοντικών ενήμερων δανείων. Για τα δάνεια αυτά οι servicers δέχονται μεγάλη και ισχυρή ζήτηση. Πρόκειται για πιστώσεις που δεν πρόκειται να καταλήξουν εκ νέου στις τράπεζες και που οι δανειολήπτες πληρώνουν με ευλάβεια τις δόσεις τους μιας και κόπιασαν πολύ να επιτύχουν τόσο ευνοϊκές ρυθμίσεις. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος για την ισχυρή ζήτηση διότι τα δάνεια αυτά με τους όρους τους θεωρούνται απολύτως διασφαλισμένα.
Είναι χαρακτηριστικό πως το πρώτο χαρτοφυλάκιο αυτής της κατηγορίας βγαίνει προς πώληση χαρτοφυλακίου με δάνεια κυρίως τα οποία έχουν ρυθμιστεί, και ανήκουν στο νόμο 3869/2010.
Το project Suez, όπως ονομάζεται, αφορά σε δάνεια ονομαστικής απαίτησης 279 εκατ. ευρώ. Τα δάνεια αυτά κατά το μεγαλύτερο τμήμα τους ανήκουν σε 1.880 δανειολήπτες. Το 92% του χαρτοφυλακίου έχει υπαχθεί στο νόμο Κατσέλη πριν το 2020 και έτσι υπάρχει μια ιστορικότητα για τη συμπεριφορά των δανείων αυτών. Το υπόλοιπο 8% αφορά σε δάνεια που εκκρεμεί η εξέταση της αίτησης υπαγωγής στις διατάξεις του ίδιου νόμου. Η αξία των εξασφαλίσεων του χαρτοφυλακίου ανέρχεται σε 186 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για χαρτοφυλάκιο που αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον κυρίως funds αφού οι τράπεζες είναι εκτός από αυτήν την κατηγορία.
- Δάνεια με ιδιόμορφες αποπληρωμές (πχ. step up bullet payements)
Το τρίτο κομμάτι ίσως και το μεγαλύτερο που θα προκύψει είναι τα δάνεια που θα γίνουν ενήμερα με αποπληρωμές τύπου stepus ή bullet payements. H λύση της σταδιακής (step up) επαναφοράς στην αποπληρωμή των δόσεων των δανείων, τα οποία βρίσκονταν για κάποιο διάστημα παγωμένα ή η αποπληρωμή μικρότερων δόσεων στην αρχή και μεγαλύτερων στο τέλους του δανείου (bullet payements) αναλόγως των προσόδων των δικαιούχων, μπορεί να αποτελούν λύσεις που ενέχουν μεγαλύτερους κινδύνους . Ωστόσο, οδηγούν σε ενημερότητα πολλούς δανειολήπτες και έχουν «δουλέψει» ικανοποιητικά. Η κατηγορία αυτή μάλιστα ίσως να αποδειχθεί πως θα είναι και η μεγαλύτερη μεταξύ των ενήμερων δανείων από εκείνα που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι servicers.
Και γι’ αυτήν την κατηγορία υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από επενδυτές αλλά και από κάποια σχήματα τα οποία αποβλέπουν στην αναχρηματοδότηση των δανείων αυτών.
Τα σχήματα DPO
Τα σχήματα αυτά που ονομάζονται DPO (Discount Payoff) δραστηριοποιούνται ή θα επαναδραστηριοποιηθούν στη χρηματοδότηση τέτοιων δανείων.
Για παράδειγμα έστω ένα δάνειο 100.000 ευρώ με ενέχυρο ακίνητο ύψους 150.000 ευρώ. Ένας servicer θα μπορούσε άνετα να πουλήσει το δάνειο αυτό στον δανειολήπτη που αδυνατεί να πληρώσει τις δόσεις στα 70.000 ευρώ. Αλλά ο δανειολήπτης για να αγοράσει το δάνειο αυτό χρειάζεται χρηματοδότηση που θα του την παρέχουν τα σχήματα DPO που ετοιμάζονται να λειτουργήσουν στην ελληνική αγορά. Το κάλυμμα θα περάσει στο DPO που θα έχει κάνει τη χρηματοδότηση το οποίο μάλιστα θα χρηματοδοτεί είτε με άδεια δική του είτε υπό την άδεια χρηματοδότησης πιθανότατα των servicers εφόσον διαθέτουν τέτοια.
Όλα τα παραπάνω συνθέτουν μια διαφορετική αγορά η οποία θα μας απασχολήσει την προσεχή δεκαετία και θα επιχειρήσει να διαλευκάνει όλο το κόκκινο τοπίο όπως αυτό διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε μέσα από την πολυετή κρίση που ξεκίνησε το 2010 και ακόμη δεν φαίνεται να έχει λήξει.
