Σημαντική αύξηση αναμένεται να καταγράψουν οι νέες αιτήσεις για συνταξιοδότηση έως το τέλος του έτους, γεγονός που προκαλεί ανησυχία για τις αυξημένες δαπάνες για καταβολή συντάξεων από τον ΕΦΚΑ από το 2023 και μετά.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Φορέα διαπιστώνουν την αυξητική τάση που υπάρχει όσο πλησιάζουν οι τελευταίες ημέρες του έτους. Η εκτίμηση που γίνεται πια είναι ότι υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες οι φετινές αιτήσεις για απονομή σύνταξης να ξεπεράσουν ακόμα και τις 212.151 που ήταν οι περσινές και είχαν αποτελέσει ρεκόρ. Άλλωστε, στην πρόσφατη έκθεσή της για την ελληνική οικονομία η Κομισιόν αναφέρει ότι έχει διαπιστωθεί αύξηση κατά 24% στις νέες συνταξιοδοτήσεις, πάνω από την αρχική εκτίμηση του υπουργείου Εργασίας. Γι’ αυτό και ο στόχος για την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων μεταφέρθηκε για τον Φεβρουάριο της επόμενης χρονιάς, ενδεικτικό ότι οι Βρυξέλλες διαπιστώνουν στην πράξη το μέγεθος του προβλήματος.
Είχε προβλεφθεί
Ο κίνδυνος των μαζικών αποχωρήσεων είχε προβλεφθεί από ειδικούς στην Κοινωνική Ασφάλιση, λόγω του φαινομένου των αντίστοιχων μαζικών γεννήσεων που είχαν συντελεστεί στη δεκαετία του ’60 και είχαν οδηγήσει σε ανάλογες προσλήψεις στη δεκαετία του ’80. Τώρα, έρχεται η στιγμή της συνταξιοδότησης για όλους αυτούς τους χιλιάδες εργαζόμενους, γεγονός που θα πιέσει αρκετά το ασφαλιστικό σύστημα. Μια πίεση που μεταφράζεται σε απόλυτους αριθμούς σε σταθερά πάνω από 200.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης τον χρόνο, έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, άρα περίπου 30.000 – 40.000 περισσότερες αιτήσεις ετησίως σε σχέση με όσες υποβάλλονταν έως το 2020.
Όμως, υπάρχουν και συγκεκριμένοι ειδικοί λόγοι που συνηγορούν στην αύξηση των αιτήσεων. Αυτοί συνοψίζονται στη νομοθεσία που θεσμοθετήθηκε πρόσφατα για τις πρόσφατες συνταξιοδοτήσεις, στη θεμελίωση δικαιώματος για αποχώρηση από την εργασία, αλλά και στην ξεχωριστή κατάσταση που βρίσκεται ο κλάδος της υγείας λόγω πανδημίας.
Πιο αναλυτικά, ως πρόσθετες αιτίες για αύξηση των συνταξιοδοτήσεων θα μπορούσαν να αναφερθούν οι εξής:
· Μειωμένη σύνταξη στο Δημόσιο: Ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων στον δημόσιο τομέα, κύρια στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στον κλάδο της εκπαίδευσης, είχε προγραμματίσει να συνταξιοδοτηθεί κάνοντας χρήση των ειδικών ορίων συνταξιοδότησης, που ίσχυαν σε περίπτωση καταβολής μειωμένης σύνταξης. Τα όρια αυτά προϋπέθεταν τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης την περίοδο 2010-2012. Με αυτό ως δεδομένο η συνταξιοδότηση θα μπορούσε να επιτευχθεί στις ηλικίες 55-58 ετών, ανά περίπτωση. Όμως, με την πρόσφατη θεσμοθέτηση του ορίου της 31ης Δεκεμβρίου 2022, από την 1η Ιανουαρίου 2023 και μετά η χορήγηση μειωμένης σύνταξης επιτυγχάνεται μόνο με τη συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας. Έτσι, χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι είναι πιθανό να σπεύσουν να συνταξιοδοτηθούν «εδώ και τώρα», πριν αλλάξει η χρονιά.
· Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος: Σε αρκετές περιπτώσεις εργαζομένων είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα το συνταξιοδοτικό δικαίωμα έχει θεμελιωθεί σε προγενέστερα έτη. Άρα μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε. Εκτιμάται ότι μεγάλος όγκος εργαζομένων που βρίσκονται σε αυτή τη θέση είναι πιθανό να επιλέξουν να αποχωρήσουν από την εργασία τους. Σε αυτό συνηγορεί και η ταλαιπωρία που έχουν υποστεί την τελευταία διετία, λόγω πανδημίας.
· Υγειονομικοί: Πρόκειται για έναν πολύ ειδικό κλάδο εργαζομένων, που βρέθηκε στην «πρώτη γραμμή» του κινδύνου λόγω κορωνοϊού. Τώρα που η πανδημία φαίνεται ότι έχει περάσει σε φάση ύφεσης, ένας μεγάλος όγκος εργαζομένων που βρίσκονται στον συγκεκριμένο κλάδο εκτιμάται ότι θα ερευνήσει όλες τις δυνατότητες που υπάρχουν για να αποχωρήσει από την εργασία. Αρκετοί εξ αυτών θα το επιλέξουν κιόλας.
Τι ισχύει σήμερα
Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τη σημερινή νομοθεσία, από την 1η.1.23 θα ισχύουν μόνο τα γενικά όρια συνταξιοδότησης. Αυτά είναι για χορήγηση πλήρους σύνταξης τα 40 χρόνια ασφάλισης ή 12.000 ένσημα με συμπληρωμένο το 62ο έτος ηλικίας ή τα 15 χρόνια ασφάλισης ή 4.500 ένσημα με συμπληρωμένο το 67ο έτος ηλικίας. Για μειωμένη σύνταξη το αντίστοιχο όριο που υπάρχει είναι τα 15 χρόνια ασφάλισης ή 4.500 ένσημα με συμπληρωμένο το 62ο έτος ηλικίας.
