Η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων βρίσκεται σε αναζήτηση εργασίας, όπως διαπιστώνει έρευνα της Adecco που επιχειρεί τη χαρτογράφηση του εργασιακού περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι ανησυχούν ότι ο μισθός τους δεν επαρκεί για να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό και δεν ανταποκρίνεται στην παραγωγικότητα και τις ώρες εργασίας τους.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα, αν και οι εργαζόμενοι είναι εξασφαλισμένοι από εργασία, εντούτοις δείχνουν μεγάλη κινητικότητα στην αναζήτηση νέας εργασίας καθώς οι φιλοδοξίες όσον αφορά τις αποδοχές και την εξέλιξή τους παραμένουν υψηλές.
Συγκεκριμένα, το 68% όσων ήδη εργάζονται βρίσκονται σε ενεργή αναζήτηση εργασίας στην Ελλάδα (από 69% που ήταν ένα χρόνο νωρίτερα) ενώ το 15% βρίσκονται σε ενεργή αναζήτηση εργασίας εκτός Ελλάδας (από 12% που ήταν ένα χρόνο νωρίτερα).
Τα ποσοστά δεν διαφοροποιούνται σημαντικά από τα αντίστοιχα τα προηγούμενα χρόνια, ωστόσο, επιβεβαιώνουν την έντονη κινητικότητα που παρατηρείται στον κόσμο της εργασίας από την εμφάνιση της πανδημίας και μετά, και αναδεικνύει την έξαρση φαινομένων όπως οι «quitfluencers» και η «μεγάλη παραίτηση», σημειώνει η Adecco.
Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι ακόμα και οι εργαζόμενοι που δεν αναζητούν άμεσα εργασία, σκοπεύουν να ενεργοποιηθούν στο προσεχές μέλλον. Συγκεκριμένα, από τους εργαζόμενους που δήλωσαν ότι δεν αναζητούν ενεργά να αλλάξουν δουλειά αυτή την περίοδο, το 51% ανέφεραν ότι είναι ανοιχτοί σε νέες προτάσεις, ενώ το 39% απάντησαν ότι δεν είναι στα άμεσα σχέδιά τους να αναζητήσουν νέα εργασία, δίχως όμως να το αποκλείουν για το μέλλον.
Πάντως, σε παγκόσμιο επίπεδο, παρατηρείται αύξηση όσων εργάζονται και παράλληλα αναζητούν ενεργά εργασία. Το φαινόμενο, που βαφτίστηκε «career cushioning», περιγράφει την τάση για διακριτική αναζήτηση εργασίας από ανθρώπους που ήδη εργάζονται, την αναζήτηση ενός plan B δηλαδή.
Το φαινόμενο «career cushioning»
Η φράση προέρχεται από ένα όρο που χρησιμοποιείται για να περιγράψεις τις ερωτικές σχέσεις, και συγκεκριμένα την κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο αρχίσει να αναζητά γνωριμίες ενώ είναι ακόμα σε σχέση.
Οι εργαζόμενοι έχοντας μεγάλη ανασφάλεια για το εργασιακό τους μέλλον, προετοιμάζουν τα βιογραφικά τους, σκαλίζουν τις επαφές τους και καλλιεργούν νέες δεξιότητες για να προετοιμαστούν να αδράξουν νέες ευκαιρίες που θα εμφανιστούν μπροστά τους.
Η τάση δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένου ότι ένας αυξανόμενος αριθμός εταιρειών απολύουν εργαζομένους καθώς προετοιμάζονται για μια πιθανή ύφεση των οικονομιών σε ολόκληρο τον πλανήτη. Το βλέπουμε ήδη να συμβαίνει στον τεχνολογικό κλάδο των ΗΠΑ.
Πώς προέκυψε
Ουσιαστικά το κύμα ανατιμήσεων που οδηγεί την οικονομία σε ύφεση με τις επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων που ρίχνονται στη μάχη για να ελέγξουν τον πληθωρισμό θυσιάζοντας την ανάπτυξη δημιουργεί ένα περιβάλλον οξείας αβεβαιότητας στην αγορά εργασίας, με τους εργαζόμενους να τηρούν πιο προσεκτική στάση και να «παγώνουν» την έντονη κινητικότητα που είδαμε στη διάρκεια της πανδημίας και ονομάστηκε «μεγάλη παραίτηση».
Ο Mark Royal της Korn Ferry παρομοιάζει την κατάσταση με το παιχνίδι μουσικές καρέκλες. Όπως λέει, ο εργαζόμενος δεν θέλει να σταματήσει η μουσική και να μην έχει διαθέσιμη καρέκλα για να κάτσει. Επομένως, οι εργάζονται θέλουν να είναι σε θέση να ξεκινήσουν γρήγορα μια νέα δουλειά, και να έχουν ένα «μαξιλάρι» (cushion).
Πέρα από τον φόβο των απολύσεων και τη γενικότερη αίσθηση αβεβαιότητας, όπως αποκρυσταλλώνεται μέσα από ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζει ο υψηλός πληθωρισμός, τους εργαζόμενους παρακινούν σε αυτή την συμπεριφορά και άλλοι παράγοντες:
- Η επιθυμία εργασίας σε μια θέση που να ευθυγραμμίζεται καλύτερα με τις αξίες του εργαζόμενου.
- Η ψυχολογική διάσταση του «πρώτα εγώ και μετά η δουλειά». «Πρέπει να κάνεις κάθε μέρα κάτι που να σε κινεί προς εκεί που θέλεις να πας», εξηγεί η career strategist Abbie Martin. «Τρέφει το όνειρο και το όνειρο διευρύνεται».
- Το γεγονός ότι δεν είναι ποτέ κακή στρατηγική καριέρας να υπάρχουν μερικές εναλλακτικές.
Όποιος κι αν είναι ο λόγος που οδηγεί τους εργαζόμενους στην αναζήτηση ενός plan b, το φαινόμενο λαμβάνει διαστάσεις. Ενδεικτικά, σύμφωνα με το LinkedIn, ο μέσος αριθμός αιτούντων για θέσεις εργασίας στην πλατφόρμα αυξήθηκε κατά 18% τον Σεπτέμβριο.
Ο κύκλος της απασχόλησης
Επιχειρώντας να εξηγήσει το φαινόμενο, το Forbes κάνει μια αναδρομή στους όρους που υιοθετήθηκαν κατά την διάρκεια της πανδημίας για να περιγράψουν τον μετασχηματισμό της αγοράς εργασίας. Αρχικά είχαμε την «μεγάλη παραίτηση» και τις μαζικές εξόδους εργαζομένων, έπειτα την «σιωπηρή παραίτηση» και την απόφαση των εργαζομένων να κάνουν τα απολύτως απαραίτητα, και πλέον έχουμε το «career cushioning».
«Ο κύκλος της απασχόλησης δεν είναι κάτι νέο. Η οικονομία έχει πάντα κορυφές και κατώτατα επίπεδα, με την αγορά εργασίας να μετακινείται από το ένα που ευνοεί τους εργοδότες στο άλλο που ευνοεί τους εργαζόμενους», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Με αυτούς τους όρους, συνεχίζει, αποκτούμε καλύτερη αίσθηση του τρόπου με τον οποίο τα άτομα αντιμετωπίζουν τις αλλαγές στην οικονομία και την αγορά εργασίας. Η «μεγάλη παραίτηση» ήρθε μετά την πανδημία που δημιούργησε μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά την εξ αποστάσεως εργασία και περισσότερες θέσεις εργασίας για περισσότερους ανθρώπους, κάτι που επέτρεψε στους εργαζόμενους να είναι πιο επιλεκτικοί σχετικά με την επιχείρηση στην οποία εργάζονται.
Η ισορροπία αυτή διαταράχθηκε σημαντικά με την εκρηκτική πορεία του πληθωρισμού τος τελευταίους μήνες, παγκοσμίως. Η αύξηση του κόστους ζωής σημαίνει ότι πολλοί εργαζόμενοι αναζητούν υψηλότερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας προκειμένου να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο.
Παράλληλα, πολλοί παραμένουν σε θέσεις εργασίας που απέχουν κατά πολύ από τις ιδανικές τους και προσπαθούν να τις συνδυάσουν με πρόσθετες πηγές εισοδήματος. Μια πτυχή αυτής της συμπεριφοράς θα μπορούσε να ήταν η «σιωπηρή παραίτηση», η οποία θεωρείται κυρίως συνέπεια της πανδημίας και του επαναπροσδιορισμού της εργασίας ως κομμάτι της κοινωνικής ζωής, δίνοντας περισσότερο χώρο στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Το burnout των Ελλήνων
Αυτή η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής δεν φαίνεται να τηρείται στην ελληνική πραγματικότητα. Σύμφωνα με την έρευνα της Adecco, οι Έλληνες αισθάνονται σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους το burnout, την επαγγελματική εξουθένωση δηλαδή.
«Πλέον, οι εργαζόμενοι επιθυμούν μεγαλύτερη ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, καθώς έρχονται αντιμέτωποι με το άγχος και την επαγγελματική εξουθένωση περισσότερο από ποτέ. Για τον παραπάνω λόγο, αναζητούν εργοδότες που θα ενσωματώσουν την ευεξία στην καθημερινή εργασιακή τους πρακτική και την εταιρική κουλτούρα», υπογραμμίζει.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 85% των ερωτηθέντων απάντησε ότι εργάζεται από 30 ώρες την εβδομάδα και πάνω, με το 46% να δηλώνει ότι δουλεύει περισσότερες από 40 ώρες την εβδομάδα. Δηλαδή, σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι που συμμετείχαν στην έρευνα εργάζονται πάνω από 40 ώρες την εβδομάδα, αριθμός σχετικά υψηλός.
Το πιο απαισιόδοξο στοιχείο προκύπτει από την απάντηση στην ερώτηση «πόσο ικανοποιημένος/η είστε από την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής» όπου διαφαίνεται έντονος ο προβληματισμός των εργαζομένων καθώς το συνολικό αποτέλεσμα έχει αρνητικό πρόσημο, με τους εργαζομένους να δυσφορούν για την έλλειψη προσωπικού χρόνου.
Αυτά τα ευρήματα, σημειώνει η Adecco, ευθυγραμμίζονται με τα συμπεράσματα της έρευνας Adecco Global Workforce of the Future 2022, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα κατέχει μια θλιβερή πρωτιά ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά την επαγγελματική εξουθένωση και αντίστοιχα την επιδείνωση της ψυχικής υγείας των εργαζομένων.
Σε αυτή την έρευνα οι Έλληνες εργαζόμενοι, απάντησαν σε ποσοστό 37% ότι η ψυχική τους υγεία έχει χειροτερέψει τους τελευταίους 12 μήνες, ποσοστό πολύ πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο που κυμαίνεται στο 24%. Περισσότερο δυσαρεστημένοι από την ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής φαίνονται οι νεαρές και πολύ μεγάλες ηλικίες καθώς και όσοι εργάζονται σε μικρές εταιρείες.
