Μια ολιστική αντιμετώπιση σε ότι αφορά το θέμα των επιτοκίων από τις τράπεζες αναμένει η κυβέρνηση και συγκεκριμένα το Υπουργείο Οικονομικών που έδωσε για το σκοπό αυτόν μια διορία της τάξεως των 10 ημερών. Την ίδια στιγμή τα πιστωτικά ιδρύματα φαίνεται να κατανοούν το πρόβλημα και να ετοιμάζονται να το αντιμετωπίσουν σε όλες τις πτυχές του. Έτσι θα πρέπει να αναμένεται άμεσα και μείωση των προμηθειών στις καθημερινές συναλλαγές αλλά και αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων.
Η άποψη της κυβέρνησης μολονότι αυτή δεν εκφράζεται τόσο ξεκάθαρα είναι πως το κράτος έχει πολλαπλώς βοηθήσει τις τράπεζες να ξεπεράσουν τα προβλήματά τους ώστε αυτές να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη.
Ωστόσο η εκτίμηση είναι πως η μεγάλη άνοδος των επιτοκίων της ΕΚΤ δεν θα έπρεπε να περάσει με αυτόν τον τρόπο στους δανειολήπτες και οι τράπεζες έχουν αποκομίσει σημαντικότατα κέρδη από την κατάσταση αυτήν, κέρδη που δημιουργούν την ανάγκη και κάποιων επιστροφών.
Υπενθυμίζεται πως για τις 4 συστημικές τράπεζες, τα έσοδα από τόκους στο τρίτο τρίμηνο διαμορφώθηκαν στα 1,4 δισ. τα έσοδα από προμήθειες στα 450 εκατ. ευρώ και τα καθαρά και επαναλαμβανόμενα κέρδη, κυρίως από τόκους και προμήθειες στα 526 εκατ. ευρώ.
Εν των μέσω αυτών των εξελίξεων και ασφαλώς στο πλαίσιο των επικείμενων εκλογών το Υπουργείο Οικονομικών ζητά από τα πιστωτικά ιδρύματα όχι μόνον τη στήριξη των πιο ευάλωτων δανειοληπτών αλλά και την δυνατότητα οι ενήμεροι δανειολήπτες να μπορούν να τύχουν ευνοϊκών ρυθμίσεων ώστε να μην εξελιχθούν σε μη ενήμερους όπως επίσης να ενισχυθούν τα επιτόκια καταθέσεων και να μειωθούν οι προμήθειες των τραπεζών σε καθημερινές συναλλαγές.
Η πρόταση των τραπεζών για τους ευάλωτους δανειολήπτες
Στο πλαίσιο και του πρωθυπουργικού αιτήματος, οι τράπεζες έχουν συζητήσει με το Υπουργείο Οικονομικών και θα ολοκληρώσουν άμεσα την πρότασή τους, η οποία προβλέπει μεταξύ άλλων για μια ομάδα δανειοληπτών που εντάσσονται στα κριτήρια της ευαλωτότητας ένα πρόγραμμα αντίστοιχο με το Γέφυρα Ι, στο οποίο οι ίδιες οι τράπεζες θα χρηματοδοτούν το μισό της επιπλέον δόσης του δανείου που προέκυψε από την άνοδο των επιτοκίων μεταξύ Ιουλίου Δεκεμβρίου, για έναν χρόνο, το 2023.
Δηλαδή αν η δόση του δανείου ήταν 400 ευρώ και με την άνοδο των επιτοκίων εξελίχθηκε σε 480, οι τράπεζες εμφανίζονται διατεθειμένες να πληρώσουν για ένα χρόνο 40 ευρώ κάθε μήνα που αποτελεί το 50% της αύξησης της δόσης του δανειολήπτη. Η χρηματοδότηση θα αφορά αυστηρά δάνεια με ενέχυρο πρώτη κατοικία, κυμαινόμενου επιτοκίου γι’ αυτό και η περίμετρος είναι τόσο μικρή.
Η αρωγή αυτή δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 40-50 εκατ. ευρώ.
Τι θα πράξουν με τα υπόλοιπα θέματα οι τράπεζες
Προμήθειες
Οι τράπεζες θα συμμορφωθούν στο βαθμό που μπορούν και στο θέμα των προμηθειών μιας και δεν έχουν λόγο μετά από αυτήν την απαίτηση και όπως κορυφώθηκε το θέμα, να προβάλουν αντιστάσεις.
Ετσι θα πρέπει να θεωρείται πως θα μειώσουν κατά ένα 6%-8% το μέσο όρο των προμηθειών τους και κυρίως αυτές που αφορούν τις καθημερινές συναλλαγές. Δηλαδή σε κάποιες προμήθειες οι οποίες συνιστούν την καθημερινότητα των πολιτών, τα τιμολόγια μπορούν να υποχωρήσουν και σε ποσοστό υψηλότερο του 10%.
Υπάρχουν όπως εξηγούν στη Ν, τραπεζικά στελέχη και προμήθειες οι οποίες είναι ανελαστικές όπως αυτές στο investment banking ή στα μεγάλα εμβάσματα ή στα μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια οι οποίες δεν θα μπορέσουν να αλλάξουν. Ετσι λοιπόν οι τράπεζες- κάθε μια χωριστά – θα επαναξιολογήσουν άμεσα την τιμολογιακή τους πολιτική και θα αναρτήσουν σύμφωνα με εκτιμήσεις νέα τιμολόγια πριν το τέλος του ετους. Υπενθυμίζεται ότι οι προμήθειες των συστημικών τραπεζών μέσα στο εξάμηνο θα ξεπεράσουν το 1,6 δισ. ευρώ με πρόχειρους υπολογισμούς
Επιτόκια
Το πιο δύσκολο θέμα για τις τράπεζες παραμένουν τα επιτόκια . Τα πιστωτικά ιδρύματα δεν μπορούν και δεν πρέπει να ακολουθήσουν κοινή πολιτική ώστε να μην κατηγορηθούν για εναρμονισμένες πρακτικές.
Από την άλλη πλευρά αναγνωρίζουν εν πολλοίς πως καθυστέρησαν αισθητά να περάσουν τμήμα της ανόδου των επιτοκίων στις καταθέσεις.
Ήδη οι μικρότερες τράπεζες άρχισαν να ξεφεύγουν στο θέμα αυτό ενισχύοντας αισθητά τα προθεσμιακά τους επιτόκια. Σε ότι αφορά τα μεγάλα πιστωτικά ιδρύματα αυτά σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές έχουν προβλέψει 800 εκατ. ευρώ τόκους καταθέσεων στα budget του 2023. Μετά από όλη την παραπάνω περιγραφόμενη κατάσταση η εκτίμηση είναι πως οι τράπεζες θα αρχίσουν να ανανεώνουν άμεσα τις προθεσμιακές καταθέσεις με μεγαλύτερα επιτόκια και τούτο θα κορυφωθεί στο αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα.
Σημειώνεται πως σε αυτή τη φάση το μέσο επιτόκιο των νέων καταθέσεων είναι 0,05% σταθερό. Το μέσο επιτόκιο των νέων δανείων τον Οκτώβριο αυξήθηκε κατά 0,26% και διαμορφώνεται σε 4,86%,
Η απάντηση του Επόπτη
Στενά παρακολουθεί το θέμα ο SSM που δεν πρόκειται ως επόπτης να διατυπώσει άποψη πριν το τέλος της επίσημης πρότασης. Θεωρητικά και οι τράπεζες και η κυβέρνηση γνωρίζουν τα όρια λένε κάποιες πηγές.
Άλλωστε το Ισπανικό μοντέλο ήταν ένα παράδειγμα προς αποφυγή καθώς οι εκτιμήσεις για νέα κόκκινα δάνεια αν τελικώς ισχύσει είναι μεγάλες και η αντίδραση του SSM επίσης. Η ρητορική και η διαβούλευση για το μοντέλο αυτό βύθισε τις τράπεζες στη γείτονα, κάτι που κανείς δεν θα ήθελε να συμβεί και εδώ.
