Την «ακαμψία των τιμών» να επιστρέψουν σε προ πληθωριστικών πιέσεων επίπεδα και μετά το πέρας της πολύπλευρης κρίσης επιβεβαίωσε χθες ο γ.γ. Καταναλωτή, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, από το διαδικτυακό βήμα του 13ου συνεδρίου του ΙΕΛΚΑ «The agile retail Era: Doing business in extreme environment».
Ωστόσο, το κύμα ακρίβειας οδηγεί ήδη τα εγχώρια νοικοκυριά να ξοδεύουν 25% περισσότερα από το εισόδημά τους, προκειμένου να καλύψουν βασικές ανάγκες, γεγονός που «υποθηκεύει» την κατανάλωση για την επόμενη τριετία.
«Ακαμψία»
Αναλυτικότερα, ερωτηθείς σχετικά με τη δυνατότητα οι τιμές να επιστρέψουν σε προ κρίσης-πολέμου επίπεδα ο κ. Αναγνωστόπουλος ανέφερε: «Η οικονομική ιστορία έχει αποδείξει ότι οι τιμές δεν επιστρέφουν ποτέ στο επίπεδο από το οποίο ξεκίνησαν. Είναι σαφές αυτό. Αυτό ονομάζεται στην οικονομική επιστήμη ακαμψία των τιμών προς τα κάτω. Στην πραγματικότητα αυτό που θα συμβεί μερικώς όταν παρέλθει η ενεργειακή κρίση και εξομαλυνθεί η κατάσταση στην Ουκρανία, κάτι που δεν φαίνεται πολύ σύντομα, είναι ότι θα έχουμε μια εξομάλυνση των τιμών και ένα κομμάτι των ανατιμήσεων θα υποχωρήσει σε χαμηλότερα επίπεδα. Δεν θα μπορέσουμε όμως ποτέ να φτάσουμε τα επίπεδα τιμών προ αυτής της κρίσης, το επίπεδο δηλαδή του Ιουνίου 2021, όταν και ξεκίνησε ο κύκλος πληθωριστικών πιέσεων εξαιτίας του ανοίγματος της αγοράς μετά την κρίση Covid 19».
Ο ίδιος επισήμανε ότι η επιστροφή των τιμών σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα δεν εξαρτάται μόνο από τις επιχειρήσεις, αλλά και από την καταναλωτική συμπεριφορά. «Είναι πάρα πολύ σημαντικό» είπε «ο καταναλωτής να συνεχίσει να ψάχνει και να δίνει έμφαση στην καλύτερη σχέση ποιότητας και κόστους», ενώ πρόσθεσε ότι «στο πλαίσιο αυτό, το κράτος και ειδικότερα η Γενική Γραμματεία Εμπορίου, θα προσπαθήσει να ενημερώσει τους καταναλωτές και να τους δώσει περισσότερα εργαλεία για να παρακολουθούν το επίπεδο των τιμών και τις προσφορές, προκειμένου αυτό να επιτρέψει στις τιμές να αποκλιμακωθούν όσο αυτό είναι οικονομικά δυνατό».
Πάντως, το «κόστος» της ακρίβειας είναι ήδη σημαντικό για τα εγχώρια νοικοκυριά, γεγονός που χαμηλώνει τις προσδοκίες για τη μελλοντική πορεία της κατανάλωσης. Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο καθηγητής Γεώργιος Δουκίδης, από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, επιστημονικός σύμβουλος του ΙΕΛΚΑ, το 70% των μηνιαίων εισοδημάτων των νοικοκυριών καλύπτει τις δαπάνες για λογαριασμούς, φόρους και ενοίκια, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις νοικοκυριών στα οποία το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 90%. «Αυτό θα επηρεάσει το καταναλωτικό κλίμα τα επόμενα
2-3 χρόνια» τόνισε ο καθηγητής.
1/3 στους λογαριασμούς
Συνεχίζοντας ο κ. Δουκίδης ανέφερε ότι ήδη «οι προσδοκίες αγορών για το επόμενο διάστημα είναι χαμηλές, καθώς το 81% των καταναλωτών θεωρεί ότι είναι κακή περίοδος για μεγάλες αγορές για το σπίτι και ένας στους δύο δηλώνει ότι θα μειώσει τα έξοδά του για καταναλωτικά είδη και θα αυξήσει τα έξοδα για λογαριασμούς.
Οι λογαριασμοί είναι το 1/3 της δαπάνης του νοικοκυριού. Η ελληνική οικογένεια κατά μέσο όρο ξοδεύει 25% περισσότερο από το εισόδημά της. Αυτό το 25% προέρχεται από την αποταμίευση, από κάρτες και δανεικά. Αυτό το σημείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς καθορίζει πως θα εξελιχθεί η κατάσταση στην κατανάλωση την επόμενη τριετία και πενταετία».
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι καταναλωτές, εκτιμώντας ότι η ακρίβεια -πέρα από τα επιβαρυμένα κόστη λειτουργίας- είναι αποτέλεσμα κερδοσκοπίας και του υψηλού ΦΠΑ, δείχνουν «κίτρινη κάρτα» στην αγορά και την κυβέρνηση.
Προετοιμάζονται εορταστικά καλάθια, αλλά και πρόστιμα
Εορταστικό καλάθι αλλά και πρόστιμα προετοιμάζει το υπουργείο Ανάπτυξης για την περίοδο των Χριστουγέννων. Όπως γνωστοποίησε χθες μιλώντας στο συνέδριο του ΙΕΛΚΑ ο αρμόδιος υπουργός, Άδωνις Γεωργιάδης, τις επόμενες μέρες αναμένεται να «κλειδώσει» μια νέα λίστα κατηγοριών που θα συνθέτουν το «καλάθι του νοικοκυριού» εμπλουτίζοντάς το με αμιγώς χριστουγεννιάτικα εδέσματα, π.χ. βασιλόπιτες και λοιπά εποχικά γλυκίσματα, αλλά και σοκολάτες,
ενώ εκτιμάται ότι θα ενταχθεί και το μοσχαρίσιο κρέας. Το εορταστικό καλάθι θα έχει περιορισμένη διάρκεια, ενδεχομένως μέχρι τη γιορτή των Θεοφανίων.
Παράλληλα, όμως, το ΥΠΑΝ ετοιμάζει μια «έκπληξη», όπως τη χαρακτήρισε ο κ. Γεωργιάδης, καθώς προωθεί για το ίδιο εορταστικό διάστημα τη δημιουργία ενός «παράλληλου» καλαθιού που θα περιέχει παιχνίδια και εποχικά είδη. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην παρούσα φάση εξετάζεται μαζί με την Επιτροπή Ανταγωνισμού το βέλτιστο μοντέλο του προτεινόμενου εγχειρήματος, στο οποίο δεν θα υπάρχει υποχρεωτικότητα συμμετοχής, αλλά θα είναι ανοιχτό για όλες τις επιχειρήσεις λιανικής παιχνιδιών και συναφών ειδών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι κατηγορίες προϊόντων θα είναι πιο γενικές, π.χ. επιτραπέζια, εκπαιδευτικά παιχνίδια, παζλ κ.λπ. και βέβαια έχει ενδιαφέρον να φανεί η ανταπόκριση ή όχι των ισχυρών αλυσίδων παιχνιδιών, αλλά και ο αντίκτυπος στα μικρά παραδοσιακά σημεία.
Στο μεταξύ, το «καλάθι του νοικοκυριού» κάθε αλυσίδας βρίσκεται συνεχώς στο μικροσκόπιο των ελεγκτικών μηχανισμών της ΔΙΜΕΑ. «Έχουμε ήδη στείλει σε κάποιες αλυσίδες εκθέσεις ελέγχου με προτεινόμενα πρόστιμα για ορισμένα προϊόντα. Ευτυχώς όχι μεγάλα, σχετικά μικρά πρόστιμα, κάτω από το όριο των 50.000 ευρώ που θα επέβαλε η νομοθεσία τη δημοσιοποίηση του ονόματος της αλυσίδας. Αλλά πάντως σε κάποια προϊόντα ακόμα και μέσα στο καλάθι βρήκαμε παραβίαση του περιθωρίου κέρδους. Αυτό είναι απαράδεκτο. Δεν είναι απαράδεκτο οικονομικά, είναι απαράδεκτο ηθικά» ανέφερε ο κ. Γεωργιάδης.
Πάντως, από την πλευρά του, ο γ.γ. Καταναλωτή, Σ. Αναγνωστόπουλος, μιλώντας αργότερα σε πάνελ, ανέφερε ότι μέχρι στιγμής δεν έχουν επιβληθεί πρόστιμα και πως τώρα βρισκόμαστε στη διαδικασία ελέγχου.
