Παρά τη συγκράτηση που σημειώθηκε τον Νοέμβριο στον ρυθμό μεταβολής του εναρμονισμένου ΔΤΚ -μεταβολή 9% από 9,5% τον Οκτώβριο-, στα τρόφιμα καταγράφηκε ο υψηλότερος ρυθμός μεταβολής από το ξέσπασμα της πληθωριστικής κρίσης.
Σε μείζον ζήτημα εξελίσσεται ο πληθωρισμός στα τρόφιμα. Στην Ελλάδα, ο επιμέρους δείκτης «τρέχει» πλέον με ρυθμό 12,8% από 12,3% τον Οκτώβριο και 8,8% τον Σεπτέμβριο. Τα ολοένα και ακριβότερα τρόφιμα αποτελούν πρόβλημα για ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς ο κλαδικός δείκτης της Ευρωζώνης εκτοξεύτηκε στο +13,6% (από 13,1% τον Οκτώβριο), επίσης το υψηλότερο ποσοστό από το ξέσπασμα της πληθωριστικής κρίσης.
Ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή για τον μήνα Νοέμβριο έκλεισε σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Eurostat στο 9%. Τον Οκτώβριο διαμορφώθηκε στο 9,5%. Αντίστοιχα, ο πληθωρισμός για ολόκληρη την Ευρωζώνη υποχώρησε τον Νοέμβριο στο 10% από 10,6% που ήταν τον Οκτώβριο.
Η πτώση -και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη- οφείλεται κυρίως στην αποκλιμάκωση των τιμών στα προϊόντα ενέργειας. Ο σχετικός δείκτης στην Ευρωζώνη «έτρεξε» με ρυθμό 34,9% τον Νοέμβριο, από 41,5% τον Οκτώβριο, ενώ καταγράφηκε αύξηση 13,6% στα τρόφιμα από 13,1% τον Οκτώβριο. Είναι σαφές λοιπόν ότι και στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη η ανησυχία μεταφέρεται πλέον και στο σκέλος των ειδών διατροφής.
Τρόφιμα
Τα στοιχεία για την πορεία των τιμών στα τρόφιμα κατά τον μήνα Νοέμβριο αναμένονταν με ιδιαίτερη αγωνία από την κυβέρνηση. Αφορούν έναν μήνα πλήρους εφαρμογής του «καλαθιού του νοικοκυριού», μέτρο που αποσκοπεί στη συγκράτηση των τιμών σε είδη πρώτης ανάγκης τόσο «εντός» όσο και «εκτός» του καλαθιού. Η συνδρομή του μέτρου στη διαμόρφωση του κλαδικού πληθωρισμού δεν μπορεί εύκολα να υπολογιστεί, καθώς στο καλάθι μετέχουν μερικές εκατοντάδες κωδικοί, όταν ο πληθωρισμός των τροφίμων επηρεάζεται από χιλιάδες διαφορετικές τιμές. Το +12,8% που μέτρησαν η ΕΛΣΤΑΤ και η Eurostat για τον μήνα Νοέμβριο στην Ελλάδα αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό μέχρι τώρα. Επίσης, ο Νοέμβριος έγινε στην Ελλάδα ο 7ος διαδοχικός μήνας με διψήφιο ποσοστό μεταβολής στον κλαδικό δείκτη των τροφίμων. Επειδή οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα πλήττουν κατά κύριο λόγο τα φτωχά νοικοκυριά, το πρόβλημα η κυβέρνηση θα το βρει μπροστά της και στο ξεκίνημα της νέας χρονιάς. Δεδομένου ότι έχει αποκλειστεί η παρέμβαση στους συντελεστές της έμμεσης φορολογίας (ΦΠΑ και ειδικούς φόρους κατανάλωσης), το μόνο «εργαλείο» που απομένει εκτός από τη συνταγή συνεννόησης με τις εταιρείες του κλάδου (π.χ. «καλάθι του νοικοκυριού») είναι η άμεση εισοδηματική ενίσχυση των φτωχότερων νοικοκυριών, ενώ σταδιακά θα ανοίξει η συζήτηση και για την αύξηση των μισθών, ειδικά του κατώτατου. Υπαρκτό το πρόβλημα με τις ανατιμήσεις στα τρόφιμα και στην υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς με εξαίρεση τη Μάλτα σε όλες τις υπόλοιπες χώρες που έχουν δώσει στοιχεία για τον κλαδικό δείκτη καταγράφεται αύξηση. Ο δείκτης για την Ευρωζώνη ανήλθε στο 13,6% από 13,1% τον Οκτώβριο. Στο Βέλγιο είχαμε αύξηση στο 13,2% από 11,7%, η Γαλλία είχε αύξηση 10,8% από 10,6% τον Οκτώβριο, ενώ στην Ιταλία το ποσοστό διαμορφώθηκε στο 12%.
Ενέργεια
Από τις χώρες που ανακοίνωσαν στοιχεία μεταβολής τιμών στο μέτωπο της ενέργειας, η Ελλάδα εμφάνισε τον μικρότερο κλαδικό πληθωρισμό, ήτοι μόλις 12,3%. Εκτός από το 34,9% που ήταν ο μέσος όρος της Ευρωζώνης, καταγράφηκαν ποσοστά 37,9% στο Βέλγιο, 39,8% στη Γερμανία, 67,8% στην Ιταλία και 41,6% στην Ολλανδία. Η σύγκριση μεταξύ των χωρών δεν είναι εύκολη, καθώς η μεταβολή των τιμών έχει να κάνει με το πότε ξεκίνησε το ράλι των αυξήσεων στην κάθε χώρα, αλλά και από το πότε αποφάσισε η κάθε κυβέρνηση να παρέμβει στην αγορά. Η Ελλάδα κρατά το γεγονός ότι σταδιακά οι τιμές αρχίζουν να παρουσιάζουν μικρές μεταβολές με τα περσινά αντίστοιχα επίπεδα. Ειδικά τον Νοέμβριο, το πετρέλαιο θέρμανσης (και λόγω των επιδοτήσεων) επανήλθε στα επίπεδα του 2021. Το πετρέλαιο κίνησης και η αμόλυβδη παραμένουν ακριβότερες από πέρυσι, αλλά οι τιμές διόρθωσαν αισθητά μέσα στον Νοέμβριο, ενώ για ρεύμα και φυσικό αέριο οι τιμές έχουν πλησιάσει αρκετά τις αντίστοιχες περσινές. Το ότι ο ενεργειακός πληθωρισμός μειώνεται δεν σημαίνει ότι οι τιμές δεν είναι ακριβές. Σημαίνει απλώς ότι περιορίζεται ο ρυθμός αύξησης σε σχέση με τα αντίστοιχα περσινά επίπεδα τιμών.
Από την έντυπη έκδοση
