Στο οικονομικό-επιχειρηματικό συνέδριο της Ναυτεμπορικής απηύθυνε χαιρετισμό ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, στην ομιλία του, αναφερόμενος στο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, όπως διαμορφώνεται από τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης, τόνισε πως «η Ελλάδα έχει αφεθεί χωρίς καμία ρύθμιση και κυρίως χωρίς κανέναν έλεγχο να διαμορφώνει τις τιμές».
Ο κ. Τσίπρας έκανε λόγο για «ωραιοποίηση της πραγματικότητας» από την πλευρά της κυβέρνησης, λέγοντας πως μεταξύ άλλων, «για τους μισθωτούς του βασικού μισθού χρειάζονται 2 μισθοί για να πληρώσει το ηλεκτρικό ρεύμα».
«Η μαζική επένδυση στα δημόσια συστήματα υγείας, η κρατική παρέμβαση για την στήριξη των εισοδημάτων, η ενεργοποίηση μηχανισμών άμυνας απέναντι στην ενεργειακή ανασφάλεια και την κρίση ακρίβειας μέσω των δημόσιων επιχειρήσεων ηλεκτρισμού και των εργαλείων παρέμβασης που έχει το κράτος στην ελεύθερη αγορά», αποτελούν, όπως τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας «παραδείγματα κοινής λογικής και πολιτικής οξυδέρκειας» ως απάντηση στην κρίση.
«Και τα βλέπουμε παντού. Στην Ευρώπη, η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών ακολούθησαν αυτό το δρόμο. Με κρατικοποιήσεις στην ενέργεια, με παρεμβάσεις στον κατώτατο μισθό, με ενεργοποίηση των μηχανισμών ελέγχου και συγκράτησης των τιμών», υπογράμμισε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην ομιλία του στο συνέδριο της «Ν».
Ο κ. Τσίπρας εκτίμησε ότι «η κρίση αυτήν την στιγμή αφορά το ιδιωτικό χρέος. Τα χρέη των ιδιωτών προς το Δημόσιο να έχουν αυξηθεί σε σχέση με το καλοκαίρι του 2019 κατά 8,2 δισ. ευρώ για την εφορία, φτάνοντας τα 112,6 δισ. και κατά 10,4 δισ. ευρώ προς τα ασφαλιστικά ταμεία, φτάνοντας τα 45,5 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο 2022».
Ο Αλέξης Τσίπρας, υποστήριξε πως είναι αναγκαία μια «προοδευτική πολιτική με τριπλή στόχευση κατά της ακρίβειας»:
α) Παρεμβολή στην λειτουργία των αγορών αξιοποιώντας τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του κράτους και διευκολύνοντας τον ρόλο των ανεξάρτητων αρχών ώστε να εξαφανιστεί η αισχροκέρδεια και ο υπερβάλλων εγχώριος πληθωρισμός,
β) Επαναφορά του δημόσιου χαρακτήρα των εταιρειών κοινής ωφέλειας (πχ ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ) που μπορούν να δράσουν εξισορροπητικά στην λειτουργία της αγοράς και να αξιοποιηθούν ως εργαλεία προώθησης δημόσιων πολιτικών με στόχο την στήριξη του συνόλου της οικονομίας.
γ) Προώθηση αναδιανεμητικών μηχανισμών φορολογώντας τα υπερκέρδη ώστε να στηρίζει με δημοσιονομικά μέτρα τα νοικοκυριά και τους πλέον αδύναμους.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εξέφρασε τον «φόβο ότι ο πρωθυπουργός εξελίσσεται σε παράγοντα πολιτικής αστάθειας», καλώντας τον παράλληλα να προσέλθει στη Βουλή, αλλά και να προκηρύξει εκλογές.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά στην ομιλία του από το βήμα του συνεδρίου της Ναυτεμπορικής: «οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι είναι τουλάχιστον ασύμβατο με την ιδιότητά του να αρνείται να προσέλθει θεσμικά στη Βουλή να δώσει απαντήσεις για τη δημοκρατική εκτροπή των παράνομων παρακολουθήσεων και την άλλη να περιφέρεται σε κομματικές συγκεντρώσεις δηλώνοντας ότι του μυρίζει εκλογές.
Αν μυρίζει εκλογές έχει την ευθύνη να τις προκηρύξει άμεσα».
Ολόκληρη η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στο οικονομικό-επιχειρηματικό συνέδριο της «Ν»:
Κυρίες και κύριοι,
Πάντα η συζήτηση για την οικονομία έχει ένα αφετηριακό σημείο. Τις συνθήκες γύρω από τις οποίες δομείται. Ποιο είναι το διεθνές περιβάλλον, ποιες είναι οι δομικές αδυναμίες και ποια τα στρατηγικά πλεονεκτήματα.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει ταλαιπωρηθεί πολύ από στρατηγικές επιλογές που είτε υποτίμησαν είτε αγνόησαν αυτή την αφετηρία.
Και σήμερα νομίζω ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει.
Μια ματιά να ρίξει κανείς σήμερα στην Ευρώπη και τον κόσμο που αλλάζει με καταιγιστικούς ρυθμούς, θα διαπιστώσει ότι ιδίως σε συνθήκες κρίσης κανείς δε μένει προσκολλημένος στο δόγμα των συνταγών του ’90 και του ’00.
Είναι συνταγές ακατάλληλες να προσδώσουν προοπτική και κυρίως ασφάλεια στην οικονομία και την κοινωνία.
Η πανδημία και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, έχουν την επίδραση ενός big bang στην παγκόσμια κοινότητα και τη διεθνή οικονομία.
Πρόκειται για καταστάσεις όπου δεν υπάρχει εγχειρίδιο διαχείρισης, σίγουρα όμως υπάρχουν ορισμένες απαντήσεις που ακουμπούν στην κοινή λογική και την πολιτική οξυδέρκεια.
Η μαζική επένδυση στα δημόσια συστήματα υγείας, η κρατική παρέμβαση για την στήριξη των εισοδημάτων, η ενεργοποίηση μηχανισμών άμυνας απέναντι στην ενεργειακή ανασφάλεια και την κρίση ακρίβειας μέσω των δημόσιων επιχειρήσεων ηλεκτρισμού και των εργαλείων παρέμβασης που έχει το κράτος στην ελεύθερη αγορά, είναι τέτοια παραδείγματα.
Και τα βλέπουμε παντού.
Στην Ευρώπη, η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών ακολούθησαν αυτό το δρόμο. Με κρατικοποιήσεις στην ενέργεια, με παρεμβάσεις στον κατώτατο μισθό, με ενεργοποίηση των μηχανισμών ελέγχου και συγκράτησης των τιμών.
Ακόμα και αν σε επίπεδο συλλογικής ηγεσίας, η ΕΕ για άλλη μια φορά παρουσιάζεται κατώτερη των περιστάσεων και αδυνατεί εξαιτίας της σύγκρουσης συμφερόντων και του ελλείματος ηγεσίας να διαμορφώσει ενιαία πολιτική γεγονός που οξύνει την ενεργειακή κρίση.
Εντούτοις , στη συντριπτική πλειοψηφία ακολουθήθηκαν πολιτικές ισχυρής δημόσιας παρέμβασης στη λειτουργία της αγοράς. Χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα η ίδια η Γερμανία που ενώ αρνείται το ευρωπαϊκό πλαφόν στη τιμή του φυσικού αερίου εντούτοις σπεύδει να θεσπίσει πλαφόν στην εσωτερική αγορά.
Δυστυχώς, για μια ακόμη φορά στην Ελλάδα αφήνουμε την αγορά χωρίς καμία ρύθμιση και κυρίως χωρίς κανέναν έλεγχο να διαμορφώνει τις τιμές. Η κυβέρνηση προχώρησε στην περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της ενέργειας.
Τα αποτελέσματα τα βιώνει κάθε νοικοκυριό και κάθε επιχείρηση.
Μας απαντάνε: Μα η ακρίβεια είναι εισαγόμενη.
Ναι αλλά η αισχροκέρδεια δεν είναι καθόλου εισαγόμενη. Η αισχροκέρδεια είναι made in Greece.
Και αποτελεί γέννημα θρέμμα των επιλογών της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Τα αρνητικά πανευρωπαϊκά ρεκόρ πληθωρισμού, ενεργειακού πληθωρισμού σε συνδυασμό με μία καρτελοποιημένη αγορά και τους χαμηλότερους μισθούς της Ευρωζώνης, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αμφισβήτησης.
Με λίγα λόγια, η σημερινή κυβέρνηση κατάφερε κάτι μοναδικό πανευρωπαϊκά: Να βαθύνει την κρίση, να γίνει πρωταθλήτρια στην ακρίβεια αλλά και να διογκώσει ακόμα περισσότερο δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, όπως οι ανισότητες.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, φέτος το δεύτερο τρίμηνο, στην Ελλάδα οι μισθοί αυξήθηκαν μόνο 0,8% με τον πληθωρισμό να τρέχει με 10,4%.
Ενώ στην Ευρωζώνη αυξήθηκαν πέντε φορές πιο πολύ (4,1%) με τον πληθωρισμό να είναι μικρότερος από ό,τι στην Ελλάδα στο 8%. Και τον Σεπτέμβριο φτάσαμε να έχουμε πληθωρισμό 12,1% έναντι 10% μέσου όρου στην Ευρωζώνη, δηλαδή είχαμε τον 6ο υψηλότερο πληθωρισμό μεταξύ των 19 της Ευρωζώνης.
Ταυτόχρονα μια νέα κρίση χρέους απειλεί ξανά την ελληνική οικονομία.
Αυτή τη φορά όχι του Δημόσιου, χάρη στη ρύθμιση χρέους που πέτυχε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Που αν δεν την είχαμε θα είμασταν πάλι με το κεφάλι μέσα στο νερό.
Αυτή τη φορά όμως η κρίση αφορά το ιδιωτικό χρέος.
Τα χρέη των ιδιωτών προς το Δημόσιο να έχουν αυξηθεί σε σχέση με το καλοκαίρι του 2019 κατά 8,2 δισ. ευρώ για την εφορία, φτάνοντας τα 112,6 δισ. και κατά 10,4 δισ. ευρώ προς τα ασφαλιστικά ταμεία, φτάνοντας τα 45,5 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο 2022.
Συνολικά, 4.200.000 πολίτες έχουν μη εξυπηρετούμενες οφειλές σε τράπεζες, σε funds, στην εφορία και στον ΕΦΚΑ.
Ενώ 1 εκατ. τραπεζικοί λογαριασμοί είναι κατασχεμένοι.
Με δυο λόγια η μισή Ελλάδα χρωστάει και η περιβόητη μεσαία τάξη που δήθεν θα έβλεπε μια άσπρη μέρα, είναι χρεωμένη μέχρι το λαιμό.
Από την άλλη, όμως, για να είμαι δίκαιος, υπάρχουν και κάποιοι που τα τελευταία τρία χρόνια δεν έχουν παρόμοια συναισθήματα, γιατί τα πάνε περίφημα.
Οι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρίες θα έχουν αναμενόμενα κέρδη για φέτος, για το 2022, που θα φθάσουν τα 11 δις, ήτοι το 5,5% του ΑΕΠ.
Για να έχουμε μια εικόνα του τι σας λέω, παραδοσιακά τα κέρδη των εισηγμένων στην καλύτερη χρονιά πριν από την κρίση, ας πούμε το 2007, ήταν περίπου 4,5% του ΑΕΠ.
Το 2019 ήταν μόλις 1% του ΑΕΠ.
Ενώ μεσοσταθμικά κινούνται περίπου στο 3%.
Συνεπώς τα φετινά κέρδη, εν μέσω της κρίσης, κάνουν ρεκόρ εικοσαετίας.
Η ίδια εικόνα και για τις τράπεζες που ενώ έχουν σφαλίσει την κάνουλα της ρευστότητας στη συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων, φέτος εμφανίζουν κέρδη μεσοσταθμικά ένα δις η κάθε μία, μέσα από την αύξηση των επιτοκίων χορηγήσεων και τις χρεώσεις των τραπεζικών συναλλαγών.
Και αναρωτιέμαι είναι δυνατόν οι τράπεζες που έχουν αφαιμάξει το δημόσιο ταμείο με διαρκείς ανακεφαλαιοποιήσεις και τον αναβαλλόμενο φόρο, να παρουσιάζουν τέτοια κέρδη από τα υψηλά επιτόκια χορηγήσεων, τα καθηλωμένα επιτόκια καταθέσεων, τις χρεώσεις συναλλαγών και η κυβέρνηση να τους παρακολουθεί και να χειροκροτεί ;
Κι όμως είναι.
Γιατί ακριβώς το ίδιο κάνει και με τα δημόσια έσοδα.
Πανηγυρίζει για την υπέρβαση στα φορολογικά έσοδα, δήθεν μέσω της ανάπτυξης, ενώ στην πραγματικότητα μιλάμε για κρατική αισχροκέρδεια και για φορολογική λεηλασία μέσω του ΦΠΑ.
Που σε μια σειρά από χώρες έχει μειωθεί στα είδη βασικής κατανάλωσης, μόλις σκαρφάλωσε ο πληθωρισμός, αλλά εδώ παρέμεινε ο ίδιος με γελοία επιχειρήματα.
Και η λεηλασία αυτή αποτυπώνεται στα 4 δις της αύξησης εσόδων από τους έμμεσους φόρους.
Αυτό λοιπόν που γίνεται σήμερα στη χώρα είναι μια γιγαντιαία και άδικη αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου.
Μέσα από την υψηλή έμμεση φορολογία και τους τρομακτικούς λογαριασμούς του ρεύματος.
Μια άδικη αναδιανομή πλούτου από τους πολλούς στους ισχυρούς.
Ενώ η κρίση αντιμετωπίζεται με ένα σχέδιο που θα έχει στόχο το ακριβώς αντίθετο.
Μια δίκαιη διανομή πλούτου και εισοδήματος από τους λίγους και ισχυρούς στους πολλούς.
Στους αδύναμους και στη μεσαία τάξη.
Η Ελλάδα είναι σήμερα μια χώρα άδικη για τους πολλούς, αλλά και χωρίς βιώσιμη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή στρατηγική.
Και μια χώρα πολύ πιο ευάλωτη σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη καθώς στις εξωγενείς διαταραχές προστίθενται τα αποτελέσματα των κυβερνητικών επιλογών που μεγεθύνουν αντί να αμβλύνουν τις χρόνιες παθογένειες της οικονομίας.
Εδώ λοιπόν είναι που η δημοκρατία έρχεται να σώσει και την οικονομία.
Γιατί προσέξτε, σε μια δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα.
Αλλά κυρίως σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία δε μπορεί να υπάρξει οικονομική σταθερότητα, που είναι ίσως το πιο σημαντικό για μια οικονομία που χρειάζεται επενδύσεις, αν δεν υπάρχει και σεβασμός στους κανόνες της δημοκρατικής λειτουργίας, αν δεν υπάρχει σεβασμός στο κράτος δικαίου.
Σταθερότητα και αντιδημοκρατικές συμπεριφορές, σταθερότητα και ασέλγεια στους θεσμούς, σταθερότητα υποτίμηση της δημοκρατίας δε μπορεί να υπάρξει.
Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε καμία άλλη ευρωπαϊκή φιλελεύθερη δημοκρατία.
Και οι στρατηγικοί επενδυτές, όχι οι εφήμεροι, όπως και οι φορείς της υγιούς επιχειρηματικότητας γνωρίζουν καλά ότι σημαντικότερο ζήτημα από το ύψος της κερδοφορίας τους, είναι η πολιτική και οικονομική σταθερότητα.
Πολύ φοβάμαι ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας έχει μεταβληθεί σε παράγοντα πολιτικής αστάθειας.
Και οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι είναι τουλάχιστον ασύμβατο με την ιδιότητά του να αρνείται να προσέλθει θεσμικά στη Βουλή να δώσει απαντήσεις για τη δημοκρατική εκτροπή των παράνομων παρακολουθήσεων και την ίδια ώρα να περιφέρεται σε κομματικές συγκεντρώσεις δηλώνοντας ότι του μυρίζει εκλογές. Ο πρωθυπουργός δεν μυρίζει τις εκλογές, τις προκηρύσσει.
Αν μυρίζει εκλογές έχει την ευθύνη να τις προκηρύξει άμεσα.
Θα ήταν η καλύτερη δυνατή εξέλιξη για τον τόπο.
Να ορίσει την ημερομηνία τους.
Και να μην αφήνει το τόπο σε μια διαρκή πολιτική αβεβαιότητα με τη δική του παρουσία στο ρόλο του πρωθυπουργού με ημερομηνία λήξης.
Η πολιτική αλλαγή σήμερα είναι μια ανάγκη και για να επανέλθουμε στη θεσμική ομαλότητα και την αποκατάσταση του κράτους δικαίου, μετά από όσα έχουν συμβεί.
Αλλά και για την αποκατάσταση της πολιτικής σταθερότητας που αποτελεί προϋπόθεση της οικονομικής σταθερότητας.
Ταυτόχρονα όμως είναι και το αναγκαίο βήμα, για να ξεκινήσουμε να δουλεύουμε σε στέρεες βάσεις, με ειλικρίνεια, σχέδιο και μέθοδο για την ανάταση της ελληνικής οικονομίας.
Ο πληθωρισμός είναι ίσως σήμερα η μεγαλύτερη πηγή ανασφάλειας, καθώς δρα ως μηχανισμός που διανέμει αντίστροφα και άνισα τον παραγόμενο πλούτο.
Μια μεγάλη επιχείρηση με ισχυρή θέση στην αγορά, μπορεί να μετακυλήσει την αύξηση των τιμών στον καταναλωτή.
Την ίδια στιγμή οι μικρότερες επιχειρήσεις έχουν πολύ στενότερα περιθώρια.
Οι τράπεζες αυξάνοντας τα επιτόκια χορηγήσεων αλλά όχι καταθέσεων κερδίζουν σε βάρος των δανειοληπτών και σε βάρος των καταθετών.
Η δραματική αύξηση των τιμών επιβαρύνει δυσανάλογα τα χαμηλότερα εισοδήματα.
Για παράδειγμα, αυτό που συμβαίνει με τα καύσιμα με τη χώρα να έχει την ακριβότερη βενζίνη στην Ευρώπη, ενώ η κυβέρνηση αρνείται να μειώσει τον ΕΦΚ είναι το άκρον άωτον μιας τυφλής, δογματικής και κοινωνικά επικίνδυνης στρατηγικής.
Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα νέο σχέδιο. Ή μάλλον χρειαζόμαστε ένα άλλο σχέδιο.
Να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες του σήμερα και να οργανώσουμε τις δυνατότητες του αύριο.
Άμεσα λοιπόν, μια προοδευτική και αποτελεσματική πολιτική κατά της ακρίβειας πρέπει να έχει τριπλή στόχευση:
α) Να παρεμβαίνει στην λειτουργία των αγορών αξιοποιώντας τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του κράτους και διευκολύνοντας τον ρόλο των ανεξάρτητων αρχών ώστε να εξαφανιστεί η αισχροκέρδεια και ο υπερβάλλων εγχώριος πληθωρισμός,
β) Να επαναφέρει τον δημόσιο χαρακτήρα των εταιρειών κοινής ωφέλειας (πχ ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ) που μπορούν να δράσουν εξισορροπητικά στην λειτουργία της αγοράς και να αξιοποιηθούν ως εργαλεία προώθησης δημόσιων πολιτικών με στόχο την στήριξη του συνόλου της οικονομίας.
γ) Να προωθεί αναδιανεμητικούς μηχανισμούς φορολογώντας τα υπερκέρδη ώστε να στηρίζει με δημοσιονομικά μέτρα τα νοικοκυριά και τους πλέον αδύναμους.
Σε ό,τι δε αφορά το ιδιωτικό χρέος που επίσης αποτελεί ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της οικονομίας μας, το δικό μας σχέδιο στηρίζεται επίσης σε τρεις πυλώνες:
Έναν για τις επιχειρήσεις, έναν για τα φυσικά πρόσωπα και τα νοικοκυριά και έναν για τις οφειλές προς το ευρύτερο Δημόσιο.
Με ειδική μέριμνα για τα χρέη που γεννήθηκαν από την περίοδο της πανδημίας, για οφειλές προς το δημόσιο με κούρεμα της βασικής οφειλής και αποπληρωμή του υπολοίπου σε 120 δόσεις.
Κυρίες και κύριοι,
Τα άμεσα μέτρα και η ανακούφιση από τις συνέπειες της σημερινής κρίσης, πιστεύω ότι αποτελούν και την υγιή βάση ενός συνολικού πλαισίου μετασχηματισμού του παραγωγικού μοντέλου σε προοδευτική κατεύθυνση σε μεσο-μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, που είναι εξίσου αναγκαία για τη προοπτική της οικονομίας μας.
Θα μου επιτρέψετε όμως να μην επεκταθώ σε αυτό που αποτελεί ίσως μια ξεχωριστή όσο και κρίσιμη συζήτηση.
Αλλά να κλείσω με το εξής:
Η χώρα πάνω απ’ όλα σήμερα έχει ανάγκη από ασφάλεια και δικαιοσύνη.
Δικαιοσύνη Παντού.
Τα όσα δυσώδη βγαίνουν στο φως τις τελευταίες εβδομάδες, δείχνουν ότι μάλλον ζούμε τις τελευταίες μέρες της Πομπηίας.
Η κοινωνία και η οικονομία ταλαιπωρήθηκαν αφάνταστα από μια κυβέρνηση που στην αρχή έμοιαζε απλά δογματική αλλά εν τέλει φάνηκε επικίνδυνη ακόμα και για την ίδια τη δημοκρατία.
Επιστράτευσε άθλια μέσα γιατί ήταν ίσως ο μόνος τρόπος να επιβάλει μια άδικη και εν τέλει άθλια πολιτική.
Αυτή η σκοτεινή εποχή, σύντομα θα τελειώσει.
Σήμερα το καθήκον όλων όσων πιστεύουμε ότι η Ελλάδα οφείλει να είναι μια σύγχρονη, ευρωπαϊκή χώρα, είναι να βάλουμε σε τάξη το ίδιο μας το σπίτι.
Να αποκαταστήσουμε την κοινωνική συνοχή, να απελευθερώσουμε τη δυναμική της οικονομίας μας, να χτίσουμε ένα ισχυρό κράτος δικαίου με απαράβατους κανόνες και αρχές.
Το οικονομικό κλίμα δεν είναι ξεκομμένο από το πολιτικό κλίμα. Δεν υπάρχει ανάπτυξη χωρίς οικονομική σταθερότητα και σεβασμό στη Δημοκρατία.
Γιατί τελικά όλα είναι αλληλένδετα μεταξύ τους».
