Θέμα χρόνου, μετά τις χθεσινές δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Πάτρα, πρέπει να θεωρείται ένα νέο πρόγραμμα επιδότησης των στεγαστικών δανείων ως εξισορρόπηση της μεγάλης αύξησης των επιτοκίων.
«Επειδή υπάρχει αύξηση του κόστους δανεισμού, έχω ζητήσει από το υπουργείο Οικονομικών να εξαντλήσουμε τι μπορούμε να κάνουμε για τους συνεπείς δανειολήπτες σε συνεννόηση με τις τράπεζες». Αυτά είπε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στην Πάτρα και ανοίγοντας ουσιαστικά διάπλατα την πόρτα για τη δημιουργία ενός προγράμματος που θα «γεφυρώσει» το χάσμα των παλιών και των νέων αυξημένων επιτοκίων με μια κρατική επιδότηση.
Αυτό είναι κάτι που όχι μόνο επιθυμούν οι τράπεζες, αλλά το έχουν ζητήσει από το υπουργείο Οικονομικών καταθέτοντας και προτάσεις προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας δεν επιθυμούν νέα γενιά κόκκινων δανείων.
Την ίδια στιγμή η Ισπανία ανακοίνωσε για πρώτη φορά αντίστοιχο πρόγραμμα, παρά το γεγονός πως είναι η χώρα που διαχειρίστηκε με την πιο μεγάλη σκληρότητα κατά την κρίση του 2010 το θέμα της κατοικίας.
«Είναι εξαιρετικά δυσάρεστο να χάνει ένας άνθρωπος το σπίτι του σε πλειστηριασμό», δήλωσε ο πρωθυπουργός στην Πάτρα, υπενθυμίζοντας πως η κυβέρνηση προσφέρει δυνατότητες για την προστασία της 1ης κατοικίας. Στην ουσία ο πρωθυπουργός προφανώς και αναφερόταν τόσο στο θέμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού των αδυνάτων, του φορέα διαχείρισης ακινήτων που θα δημιουργηθεί, αλλά και στα προγράμματα «Γέφυρα» 1 και 2 που επιδότησαν τις δόσεις των δανείων για ιδιώτες και επιχειρήσεις κατά τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Ρυθμίστε και χρηματοδοτήστε
Τις σημαντικές πρωτοβουλίες και δράσεις της κυβέρνησης στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ώστε να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες προκλήσεις των τελευταίων δυόμισι ετών, αλλά και τις μεγάλες ευθύνες του ίδιου του τραπεζικού συστήματος στην παρούσα εποχή υψηλής -διεθνώς- αβεβαιότητας και ανοδικών κινδύνων, ανέδειξε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στη χθεσινή ομιλία του στο 20th Bank Management Conference.
Ο κ. Σταϊκούρας τόνισε ότι η κυβέρνηση έχει στηρίξει ουσιαστικά και αποτελεσματικά το τραπεζικό σύστημα της χώρας, ώστε αυτό να μπορέσει να αντιμετωπίσει με επάρκεια ενδογενείς και εξωγενείς, παλαιότερες και νέες προκλήσεις, να γυρίσει σελίδα και να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην επιδίωξη της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Όπως ανέφερε, «ως αποτέλεσμα της αποτελεσματικής οικονομικής πολιτικής και των θετικών προοπτικών της ελληνικής οικονομίας, το τραπεζικό σύστημα παρουσιάζει σήμερα μια πολύ πιο εύρωστη εικόνα και ευοίωνες προοπτικές».
Επισήμανε, ωστόσο, ότι οι προκλήσεις της περιόδου είναι τεράστιες, γι’ αυτό και υπογράμμισε ότι «το τραπεζικό σύστημα οφείλει:
– να συμβάλει στην πιστωτική επέκταση με όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, ώστε να ενισχύσει την περίμετρο των δυνητικών προς χρηματοδότηση πελατών, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες ανάγκες που δημιουργεί το μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον,
– να εντατικοποιήσει τις προσπάθειες για την ταχεία υλοποίηση ρυθμίσεων οφειλών μέσω του νέου και σύγχρονου εξωδικαστικού μηχανισμού, ώστε να θωρακιστεί επαρκώς ενάντια στους νέους κινδύνους που ελλοχεύουν,
– να αναμορφώσει την τιμολογιακή πολιτική δανείων, καταθέσεων και προμηθειών, με τρόπο που δεν επιβαρύνει δυσανάλογα επιχειρήσεις και νοικοκυριά, καθώς βγαίνουμε από το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων,
– να δείξει ευαισθησία στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες,
– να εκπαιδεύσει προσωπικό και πελάτες στην ψηφιακή μετάβαση των εργασιών του,
– να συμβάλει στον πράσινο μετασχηματισμό της οικονομίας».
Τι έχει μπει στο τραπέζι
Οι προτάσεις που έχουν ξεκινήσει να συζητούνται αφορούν στεγαστικά δάνεια με προσημείωση πρώτης κατοικίας, αλλά και επιχειρηματικά δάνεια κατά τα πρότυπα του προγράμματος «Γέφυρα» 2. Θα είναι το κράτος που θα επιδοτήσει την επιβάρυνση από την αύξηση των επιτοκίων ενήμερων δανείων και πιθανόν μη ενήμερων υπό προϋποθέσεις (αφού γίνουν πρώτα ενήμερα).
Υπάρχει πιθανότητα για αξιοποίηση του κονδυλίου των 100 εκατ. ευρώ του ενδιάμεσου προγράμματος προστασίας των ευάλωτων -μέχρι τη δημιουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων-, το οποίο είναι ουσιαστικά αναξιοποίητο. Ας σημειωθεί πως ο φορέας θα είναι έτοιμος το νωρίτερο το 3ο τρίμηνο του 2023.
Πιο συγκεκριμένα, σε μια δόση δανείου ύψους 600 ευρώ που αυτή έχει καταλήξει να γίνει 690, θα επιδοτούνται τα 90 ευρώ κλιμακωτά. Το σύνολο για το α’ τρίμηνο, το 75% για το β’ τρίμηνο, για τη συνέχεια το 50% και το 25% της αύξησης στο τελευταίο τρίμηνο του προγράμματος.
Ο οφειλέτης έτσι θα κινητροδοτείται για να συνεχίσει να πληρώνει τη δόση του και μετά τη λήξη του προγράμματος αφού θα υπάρχει συνακόλουθη επιτήρηση, ενώ και οι μη ενήμεροι δανειολήπτες για να ενταχθούν στο πρόγραμμα θα πρέπει με νέες ρυθμίσεις να καταστούν ενήμεροι.
Το νέο πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα καλύψει δάνεια αξίας από 6 έως 12 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Αν κάποιος παραβιάσει τις δόσεις του, μετά τη λήξη του προγράμματος θα κληθεί να επιστρέψει την επιδότηση. Στο πρόγραμμα αυτό, όπως και στις προηγούμενες «γέφυρες» θα μπορούν να ενταχθούν και οι δανειολήπτες του «νόμου Κατσέλη».
Τα μεγέθη θα είναι ίδια με εκείνα που ίσχυσαν και στα προηγούμενα προγράμματα: Μέγιστο εισόδημα 5μελούς οικογένειας τα 57.000 ευρώ, αξία κατοικίας στα 300.000 ευρώ, καταθέσεις οικογένειας 40.000 ευρώ κοκ., κατ’ ανώτατο.
Προϋποθέσεις ένταξης στο πρόγραμμα επιδότησης
Εξυπηρετούμενα δάνεια (συμπεριλαμβανομένων και των δανείων που ρυθμίστηκαν στο παρελθόν και παραμένουν εξυπηρετούμενα) και που δεν έχουν καθυστέρηση πληρωμής άνω των 90 ημερών:
* η αξία της κύριας κατοικίας έως 300.000 ευρώ
* υπόλοιπο του δανείου 300.000 ευρώ ανά τράπεζα
* οικογενειακό εισόδημα να μην ξεπερνά τις 24.000 ευρώ, προσαυξημένο
κατά 18.000 ευρώ για τον/τη σύζυγο και κατά 5.000 ευρώ για κάθε
εξαρτώμενο μέλος (έως 3 μέλη), ήτοι μέγιστο ποσό 57.000 ευρώ
* οικογενειακές καταθέσεις έως 40.000 ευρώ
* οικογενειακή ακίνητη περιουσία έως 600.000 ευρώ
* Μεταφορικά μέσα τελευταίας τριετίας έως 80.000 ευρώ
