Στην «πρίζα» μπαίνει το αμέσως επόμενο διάστημα ο προσωρινός μηχανισμός ανάκτησης –μέσω επιβολής έκτακτης εισφοράς- των υπερεσόδων και στον κλάδο της προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος, σε συνέχεια της ανάκτησης των υπερεσόδων των εταιρειών παραγωγής.
Η σχετική νομοθετική ρύθμιση περιέχεται σε τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή χθες λίγο πριν τα μεσάνυχτα. Μετά την ψήφισή της -την επόμενη εβδομάδα- ακολουθήσει άμεσα η έκδοση κοινής απόφασης των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών που θα εξειδικεύει τη μεθοδολογία υπολογισμού των υπερεσόδων, την οποία θα κληθεί να εφαρμόσει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Η ενεργοποίηση του Μηχανισμού εντός του Δεκεμβρίου θα προσθέσει ακόμα μία πηγή εσόδων για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης που στην παρούσα φάση είναι ο μοναδικός «πυλώνας» χρηματοδότησης των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Πώς θα λειτουργήσει ο Μηχανισμός
Στη ρύθμιση προβλέπεται ότι ο μηχανισμός θα εφαρμοστεί για την περίοδο Αυγούστου 2022-Ιουλίου 2023 (για να κουμπώνει με την περίοδο αναστολής της Ρήτρας Αναπροσαρμογής), Η έκτακτη εισφορά θα υπολογίζεται και θα επιβάλλεται ανά τρίμηνο, με πρώτη περίοδο αναφοράς την περίοδο Αυγούστου-Οκτωβρίου, με στόχο ο καταλογισμός να γίνει έως στο τέλος του έτους. Καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού των υπερεσόδων στη βάση μιας «Εύλογης Μέσης Τιμή Λιανικής» που θα καθορίζεται ανά μήνα και θα διαφοροποιείται ανά επίπεδο τάσης (Χαμηλή, Μέση, Υψηλή) και ανά τύπο τιμολογίου.
Η εύλογη τιμή θα ενσωματώνει το μέσο κόστος η προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας κατά περίπτωση (που έχει ως βασικές συνιστώσες το χονδρεμπορικό κόστος, τις απώλειες συστήματος, το λειτουργικό κόστος και τις αποκλίσεις) στην οποία θα προστίθεται ένα εύλογο περιθώριο κέρδους. Επιπλέον, υπολογίζεται η Μέση Τιμή Χρέωσης ανά μήνα εξέτασης, ως η μεσοσταθμική τιμή χρέωσης επί των τιμολογίων που παρέχονται από τον κάθε προμηθευτή, στη βάση των καταναλώσεων ανά τιμολόγιο, χωρίς να υπολογίζονται οι κρατικές επιδοτήσεις. Για τον υπολογισμό της Μέσης Τιμής Χρέωσης θα μπορούν να συνυπολογίζονται και τα σταθερά τιμολόγια, καθώς και οι εκπτώσεις που παρέχουν οι προμηθευτές.
Πώς προκύπτει το ποσό των υπερεσόδων
Τα υπερέσοδα έσοδα ανά μήνα για κάθε Προμηθευτή υπολογίζονται ως το γινόμενο της διαφοράς της Μέσης Τιμής Χρέωσης και της αντίστοιχης Εύλογης Μέσης Τιμής Λιανικής, επί την ποσότητα της προμηθευόμενης ανά μήνα ηλεκτρικής ενέργειας. Θα αφαιρούνται τα ποσά που ο κάθε προμηθευτής έχει καταβάλει για πράξεις αντιστάθμισης κινδύνου (hedging), κάτι που είχε ζητήσει με επιστολή του προς το ΥΠΕΝ ο Σύνδεσμος Προμήθειας Εταιρειών Προμήθειας Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ).
Εφόσον τα υπερέσοδα που προκύπτουν ανά μήνα από την φόρμουλα αυτή έχουν θετική τιμή, τότε «σχηματίζουν» την έκτακτη εισφορά. Αν η τιμή είναι αρνητική, τότε η εισφορά για το μήνα αυτό λογίζεται ως μηδενική και ποσό απομειώνει την έκτακτη εισφορά των επόμενων μηνών.
Η ρύθμιση προβλέπει ότι μέχρι το πέρας του χρονικού διαστήματος ισχύος του παρόντος Προσωρινού Μηχανισμού (Ιούλιος 2023) επιβάλλεται και εισπράττεται σε τριμηνιαία βάση το εξήντα τοις εκατό (60%) της έκτακτης εισφοράς. Το υπολειπόμενο 40% θα επιβληθεί και θα εισπραχθεί μετά το επόμενο καλοκαίρι, οπότε και θα πραγματοποιηθεί συνολική εκκαθάριση της εισφοράς που αντιστοιχεί στα τυχόν υπερβάλλοντα έσοδα του συνόλου της περιόδου.
Προβλέπεται επίσης η επιβολή προσωρινού ποσού εισφοράς αν κατά τον χρόνο υπολογισμού, οι μετρήσεις ορισμένων καταναλώσεων δεν είναι διαθέσιμες. Τε έσοδα αποδίδονται στον ΔΑΠΕΕΠ (ως Διαχειριστή του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης), στον οποίο δίνεται και η δυνατότητα να προβαίνει σε συμψηφισμούς αν εκκρεμούν αιτήματα πληρωμής από το ΤΕΜ προς τους προμηθευτές.
Μηχανισμός για μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας
Στην ίδια τροπολογία προβλέπεται η Υπηρεσία Μείωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, δηλαδή ο μηχανισμός μέσω του οποίου θα επιτευχθεί η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 5% τις ώρες αιχμής όπως επιτάσσεται από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό που ψηφίστηκε τον περασμένο μήνα, στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης. Οι εταιρείες Υψηλής και Μέσης Τάσης θα μειώνουν την ζήτησή τους μέσα από διαγωνιστικές διαδικασίες που θα διοργανώνει ο ΑΔΜΗΕ, έναντι οικονομικού αντισταθμίσματος που θα καταβάλλεται από το ΤΕΜ. Εάν οι εταιρείες δεν επιτύχουν τον περιορισμό της ισχύος για τον οποίο δεσμεύθηκαν, θα τους επιβάλλονται Χρεώσεις Μη Συμμόρφωσης που αποτελούν έσοδο του ΤΕΜ.
