Από την έντυπη έκδοση
Επανάληψη της διαδικασίας καθορισμού των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, από μηδενική βάση, σε χιλιάδες περιοχές της χώρας αποφάσισε εκτάκτως το υπουργείο Οικονομικών. Στόχος του υπουργείου είναι να ακυρωθούν οι αντικειμενικές αξίες που ορίστηκαν την 1η-1-2022 και να οριστούν νέες, πολύ χαμηλότερες.
Ο επανακαθορισμός των αντικειμενικών αξιών θα γίνει, συγκεκριμένα, στις περιοχές για τις οποίες θα αποδειχθεί η βασιμότητα των καταγγελιών των τοπικών δημοτικών αρχών ότι οι αυξήσεις οι οποίες επιβλήθηκαν την 1η-1-2022 αποφασίστηκαν χωρίς να ληφθεί υπόψη η δική τους γνώμη, ήταν υπέρμετρες και δεν δικαιολογούνταν από τα πραγματικά δεδομένα της κτηματαγοράς. Για τον επανακαθορισμό θα ληφθούν υπόψη γνωμοδοτήσεις που θα κληθούν να υποβάλουν οι ίδιοι οι δήμοι της χώρας οι οποίοι διαμαρτύρονται για αδικαιολόγητα μεγάλες αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών στις περιοχές των χωρικών τους αρμοδιοτήτων.
Η επανάληψη της διαδικασίας καθορισμού των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε πολλές περιοχές της χώρας θα έχει ως συνέπεια να μειωθεί εκ νέου ο ΕΝΦΙΑ από το 2023 για χιλιάδες φορολογουμένους που κατοικούν στις περιοχές αυτές. Επιπλέον, το αποτέλεσμα του επανακαθορισμού των αντικειμενικών αξιών θα είναι να μειωθούν οι φορολογικές επιβαρύνσεις στις μεταβιβάσεις, τις γονικές παροχές, τις δωρεές και τις κληρονομιές ακινήτων, καθώς και πλήθος άλλων επιβαρύνσεων στην κατοχή και την απόκτηση ακινήτων, για τους φορολογούμενους των συγκεκριμένων περιοχών.
Πιθανή και αναδρομική ισχύς
Υπάρχει μάλιστα η πιθανότητα, ο επανακαθορισμός των αντικειμενικών αξιών σε επίπεδα χαμηλότερα να ισχύσει αναδρομικά από την 1η-1-2022, οπότε το υπουργείο Οικονομικών θα υποχρεωθεί να επιστρέψει σε χιλιάδες φορολογούμενους τα επιπλέον ποσά ΕΝΦΙΑ που πλήρωσαν φέτος λόγω των υπέρμετρων αυξήσεων των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων τους ή τυχόν επιπλέον ποσά φόρων μεταβίβασης, γονικών παροχών, δωρεών ή κληρονομιών που κατέβαλαν επίσης για την ίδια αιτία. Σε μια τέτοια περίπτωση, χιλιάδες άλλοι φορολογούμενοι θα επανακτήσουν, αναδρομικά από την 1η-1-2022, το δικαίωμα είσπραξης κοινωνικών παροχών και επιδομάτων που έχασαν φέτος εξαιτίας του γεγονότος ότι οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων τους αυξήθηκαν υπέρμετρα και ξεπέρασαν τα όρια αντικειμενικών αξιών που προβλέπουν τα περιουσιακά κριτήρια χορήγησης των συγκεκριμένων παροχών και επιδομάτων.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αποφάσισε να θεσπίσει μια έκτακτη διορθωτική διαδικασία ανάκλησης των αυξήσεων που επιβλήθηκαν την 1η-1-2022 στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων σε πολλούς δήμους της ελληνικής επικράτειας. Η διαδικασία θα προβλέπει, για τους συγκεκριμένους δήμους, την ακύρωση των υψηλών αντικειμενικών τιμών ζώνης που καθορίστηκαν, την επανάληψη της διαδικασίας αναπροσαρμογής των τιμών από μηδενική βάση και τον επαναπροσδιορισμό τους, μετά από μια προσεκτικότερη εξέταση και εκτίμηση των συνθηκών της κτηματαγοράς. Ο εκ νέου προσδιορισμός των αντικειμενικών τιμών θα γίνει αυτή τη φορά όχι με βάση εισηγήσεις πιστοποιημένων εκτιμητών, αλλά απευθείας με βάση στοιχεία και προτάσεις που θα υποβάλουν στο υπουργείο Οικονομικών οι ίδιοι οι δήμοι που διαμαρτύρονται για τις υπερβολικές αυξήσεις.
Η έκτακτη αυτή διαδικασία θεσπίζεται με νομοθετική ρύθμιση που περιλαμβάνεται σε ένα νέο φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο έθεσε σε δημόσια διαβούλευση (στην ιστοσελίδα opengov.gr) αργά το βράδυ της περασμένης Παρασκευής ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Η εν λόγω ρύθμιση βρίσκεται στο άρθρο 34 του νομοσχεδίου και προβλέπει, συγκεκριμένα, τη δυνατότητα επανάληψης της διαδικασίας καθορισμού των αντικειμενικών τιμών ζώνης ανά τ.μ., δηλαδή των τιμών εκκίνησης των περιοχών, οι οποίες είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων. Η επανάληψη της διαδικασίας θα γίνει κατόπιν υποβολής, από την 1η-12-2022 έως και την 31η-12-2022, της προβλεπόμενης γνώμης των δημοτικών συμβουλίων των οικείων δήμων.
Οι γνώμες θα πρέπει να κατατεθούν ηλεκτρονικά στη βάση δεδομένων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και να συνοδεύονται από κάθε πραγματικό αποδεικτικό στοιχείο που ανάγεται στο χρονικό διάστημα συλλογής στοιχείων… Η αρμόδια Επιτροπή του ΥΠΟΙΚ, ύστερα από πρόσβαση στη βάση δεδομένων, θα εξετάσει τις γνώμες χωρίς προηγούμενη εισήγηση του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων και θα εισηγηθεί στον υπουργό Οικονομικών τις ζώνες για τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των οποίων πιθανολογείται ισχυρά η ανάγκη επανάληψης της διαδικασίας. Ο υπουργός Οικονομικών δύναται, βάσει της εισήγησης αυτής, να αποφασίσει την επανάληψη της διαδικασίας.
Επιστολές διαμαρτυρίας
Όπως προκύπτει από στοιχεία που συνέλεξε η «Ν», στο υπουργείο Οικονομικών έχει αποσταλεί πλήθος επιστολών διαμαρτυρίας από δήμους της χώρας οι οποίοι επισημαίνουν ότι οι αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων οι οποίες επιβλήθηκαν την 1η-1-2022 στις περιοχές τους ήταν υπέρμετρες, αδικαιολόγητα υψηλές. Ορισμένες από τις επιστολές αυτές χρησιμοποιήθηκαν από βουλευτές του ίδιου του κυβερνώντος κόμματος αλλά και κομμάτων της αντιπολίτευσης για την κατάθεση σχετικών ερωτήσεων κοινοβουλευτικού ελέγχου προς τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα.
Τι αναφέρεται στη συνοδευτική αιτιολογική έκθεση
Στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τη νέα αυτή έκτακτη νομοθετική ρύθμιση η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνει ότι «κατά τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, βάσει της υπό στοιχεία 57732 ΕΞ 2021 κοινής απόφασης του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών (Β’ 2375) (σ.σ.: η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η-1-2022), διαπιστώθηκε ότι υπήρξαν περιοχές στη χώρα για τις οποίες δεν εκφράστηκε η γνώμη των δημοτικών συμβουλίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη σημαντική άνοδο των τιμών εκκίνησης σε ορισμένες περιοχές δημιούργησε σε κάποιους δήμους επιφυλάξεις, καθώς επικαλούνται πραγματικά στοιχεία, τα οποία ίσως δεν ελήφθησαν υπόψη και σε επανεξέταση θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε διαφορετικά αποτελέσματα, ως προς τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης του συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού ακινήτων».
Επιπλέον, από την αιτιολογική έκθεση προκύπτει -εμμέσως πλην σαφώς- ότι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους αποφασίστηκε να επαναληφθεί η διαδικασία καθορισμού των αντικειμενικών τιμών σε πολλές περιοχές της χώρας είναι το γεγονός ότι εξαιτίας των υπέρμετρων αυξήσεων των τιμών αυτών πολλοί φορολογούμενοι υποχρεώθηκαν να πληρώσουν σημαντικά αυξημένους φόρους για τα ακίνητά τους ή έχασαν δικαιώματα να εισπράξουν από το κράτος κοινωνικές παροχές, για τις οποίες ισχύουν περιουσιακά κριτήρια χορήγησης που αφορούν το ύψος της συνολικής αντικειμενικής αξίας των ακινήτων τους.
Ποιοι φόροι και επιβαρύνσεις θα μειωθούν
1) Ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων
2) Μεταβίβασης ακινήτων
3) Χρησικτησίας κτισμάτων
4) Ανταλλαγής – συνένωσης οικοπέδων
5) Διανομής ακινήτων
6) Τέλος Ακίνητης Περιουσίας
7) Ο δημοτικός φόρος για μεταβιβάσεις
8) Τα τέλη υπέρ Ταμείου Νομικών
9) Το πρόσθετο τέλος μεταγραφής συμβολαίων
10) Δωρεάς ακινήτων
11) Γονικής παροχής ακινήτων
12) Κληρονομιάς ακινήτων
13) Το τέλος εγγραφής ακινήτων στο Κτηματολόγιο
14) Τα πολεοδομικά πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτων κτισμάτων
15) Τα πολεοδομικά πρόστιμα κατασκευής νέων αυθαιρέτων
16) Οι εισφορές σε γη και χρήμα για την ένταξη ακινήτων στα σχέδια πόλεων
17) Ο ειδικός φόρος ακινήτων 15%
18) Ο φόρος επί των τεκμαρτών εισοδημάτων
19) Ο φόρος επί του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοχρησιμοποίηση επαγγελματικής στέγης και από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας.
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
