Της Έφης Αχτσιόγλου
Τομεάρχη Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
Το λεγόμενο «καλάθι του νοικοκυριού» αποτελεί ένα ακόμη επεισόδιο στην επίμονα μονόπλευρη επικοινωνιακή διαχείριση του τεράστιου προβλήματος των ακραίων ανατιμήσεων από την κυβέρνηση της ΝΔ.
Η ακρίβεια καλπάζει, οι αυξήσεις σε τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης είναι πολύ μεγαλύτερες του γενικού δείκτη πληθωρισμού, ενώ στην ενέργεια είναι πολλαπλάσιες του γενικού δείκτη, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Η χώρα μας έχει το τρίτο υψηλότερο κόστος ενέργειας στην ΕΕ μετά και τις επιδοτήσεις σε όρους αγοραστικής δύναμης των πολιτών (έκθεση για το 2022 των Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER)). Την ίδια στιγμή η αγοραστική δύναμη των πολιτών βρίσκεται στις χαμηλότερες θέσεις στην Ευρώπη και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ. Η φτώχεια και οι ανισότητες μεγαλώνουν.
Η συντριπτική πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας, συνεπώς, δεν βιώνει μόνο τις συνέπειες μιας παγκόσμιας κρίσης, αλλά μια ειδική, μια πιο επώδυνη, μια πρόσθετη κρίση: Το εκρηκτικό μείγμα των ακραίων τιμών και των αδύναμων εισοδημάτων. Βιώνει την ειδική συνθήκη που έχει διαμορφώσει η πολιτική της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη.
Σ’ αυτό το περιβάλλον, το «καλάθι του νοικοκυριού» επ’ ουδενί δεν συνιστά λύση στο αδιέξοδο των λαϊκών και των μεσαίων στρωμάτων, παρά τις απέλπιδες κυβερνητικές προσπάθειες να παρουσιαστεί ως τέτοια.
Το συγκεκριμένο μέτρο αφορά μόλις 50 από τα χιλιάδες προϊόντα. Ακόμα, όμως, και για τα προϊόντα που εντάσσονται σ’ αυτό δεν διασφαλίζεται καμία συγκεκριμένη και ουσιαστική μείωση τιμών. Το να διαφημίζεται δήθεν «συγκράτηση» ή «προσιτότητα» τιμών σε 50 προϊόντα, όταν έχει προηγηθεί μία ξέφρενη κούρσα ανατιμήσεων σε όλο το φάσμα των ειδών πρώτης ανάγκης και των τροφίμων, μόνο ως επιχείρηση εξαπάτησης μπορεί να εκληφθεί. Την ίδια στιγμή, δεν διασφαλίζεται ότι η όποια «συγκράτηση» τιμών στο «καλάθι» δεν θα αντισταθμιστεί από τα σούπερ-μάρκετ με επιπλέον αυξήσεις στα προϊόντα εκτός «καλαθιού», οπότε οι πολίτες αντί να ευνοηθούν, τελικά να ζημιωθούν.
Εξάλλου, φορείς της αγοράς, ενώσεις καταναλωτών και η ίδια η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχουν εκφράσει ενστάσεις, αντιρρήσεις και διαφωνίες για ένα μέτρο που δεν μπορεί να προστατεύσει τους πολίτες από τη σαρωτική ακρίβεια, ενώ έχει και χαρακτήρα επικοινωνιακής αξιοποίησης προς όφελος των μεγάλων επιχειρήσεων εις βάρος των μικρομεσαίων.
Η πραγματικότητα είναι ότι οι συνθήκες παρατεταμένης ασφυξίας στην κοινωνία έχουν δημιουργηθεί και διατηρούνται από τις επιλογές της κυβέρνησης. Την επιλογή της μη παρέμβασης στην αγορά ενέργειας με ρυθμιστικό τρόπο, της απουσίας ελέγχων, την επιλογή δηλαδή όχι απλώς της ανοχής, αλλά της στήριξης της αισχροκέρδειας, την επιλογή της μη μείωσης των έμμεσων φόρων σε καύσιμα και είδη πρώτης ανάγκης, την επιλογή της μη φορολόγησης των ιλιγγιωδών υπερκερδών στον τομέα της ενέργειας, την επιλογή της επιδότησης αυτών από φορολογικά υπερέσοδα που έχουν κυριολεκτικά σαρώσει το εισόδημα των νοικοκυριών.
Το μόνο «καλάθι», λοιπόν, που πραγματικά γεμίζει η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι αυτό των ολιγοπωλιακών υπερκερδών. Κι αυτή η επιλογή, δεν είναι μια αστοχία, αλλά μια στρατηγική πολιτική επιλογή. Γι’ αυτό και η πολιτική αλλαγή είναι η μόνη απάντηση στην κρίση.
