Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Νέες εγγυήσεις μέσω ενός σύνθετου προϊόντος προκύπτουν για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, προκειμένου αυτές να στηρίξουν με τη σειρά τους τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που συνεχίζουν να πλήττονται από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού.
Περίπου 13 δισ. ευρώ θα διανεμηθούν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Ευρώπης και πια αποτελεί επιτακτική ανάγκη οι ελληνικές τράπεζες, που θα κληθούν να μοχλεύσουν ποσό μεγαλύτερο του 1 δισ. ευρώ, να βρουν έναν τρόπο αξιολόγησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με στόχο να επεκτείνουν τους πελάτες οι οποίοι είναι δικαιούχοι των δανείων αυτών. Πρόκειται για επιχειρήσεις οι οποίες έχουν πληγεί από τον κορονοϊό, κάτι που δείχνει πως η πανδημία δυστυχώς παραμένει παρούσα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, βάσει των κανόνων της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις, τη διάθεση νέου προϊόντος με τη μορφή εγγυήσεων για τμήματα σύνθετης τιτλοποίησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων υπό τη διαχείριση του ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων -ο οποίος αποτελείται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ)- για τη στήριξη των επιχειρήσεων που πλήττονται από την έξαρση του κορονοϊού στα 22 συμμετέχοντα κράτη-μέλη. Με προβλεπόμενο ειδικό προϋπολογισμό ύψους 1,4 δισ. ευρώ, το νέο προϊόν αναμένεται να κινητοποιήσει νέα δάνεια ύψους τουλάχιστον 13 δισ. ευρώ σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) που πλήττονται από την έξαρση της νόσου. Πρόκειται για σημαντική συμβολή στον συνολικό στόχο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων για την κινητοποίηση πρόσθετης χρηματοδότησης ύψους έως και 200 δισ. ευρώ στα 22 συμμετέχοντα κράτη-μέλη.
Η εκτελεστική αντιπρόεδρος Μαργκρέτε Βεστάγκερ, αρμόδια για την Πολιτική Ανταγωνισμού, δήλωσε: «Αυτό το νέο προϊόν θα συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη του συνολικού στόχου του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων να κινητοποιήσει έως και 200 δισ. ευρώ για την ευρωπαϊκή οικονομία, βοηθώντας να χορηγηθούν νέα δάνεια ύψους τουλάχιστον 13 δισ. ευρώ από ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς προς τις μμε που έχουν πληγεί σοβαρά από την έξαρση του κορονοϊού. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων, υπό τη διαχείριση του ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, συγκεντρώνει στήριξη από 22 κράτη-μέλη και συμπληρώνει τα εθνικά καθεστώτα στήριξης».
Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων Βάλντις Ντομπρόβσκις δήλωσε: «Εξακολουθούμε να επιδιώκουμε τον στόχο μας για στήριξη των επιχειρήσεων της Ε.Ε., ιδίως των ΜμΕ, ώστε να αντιμετωπίσουν την κρίση. Χάρη στο νέο προϊόν σύνθετης τιτλοποίησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων, θα εισρεύσει περαιτέρω χρηματοδότηση με τη μορφή νέων δανείων για τις επιχειρήσεις της Ε.Ε. που την έχουν πραγματικά ανάγκη. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων είναι το τρίτο δίχτυ ασφαλείας που συμφωνήθηκε από το Συμβούλιο. Ενθαρρύνουμε τα κράτη-μέλη να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν και τα τρία εργαλεία αντιμετώπισης της κρίσης στον μέγιστο δυνατό βαθμό για να στηρίξουν τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις τους».
Τον Απρίλιο του 2020 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τη σύσταση Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων υπό τη διαχείριση του ομίλου ΕΤΕπ, στο πλαίσιο της συνολικής αντίδρασης της Ε.Ε. στην πανδημία του κορονοϊού. Συμφωνήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με στόχο τον μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων στους εργαζομένους, στις επιχειρήσεις και στις χώρες. Μέχρι στιγμής, η ΕΤΕπ και το ΕΤαΕ έχουν εγκρίνει έργα συνολικού ύψους 17,8 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων, τα οποία αναμένεται να οδηγήσουν σε κινητοποίηση επενδύσεων συνολικού ύψους περίπου 143,2 δισ. ευρώ. Το Ταμείο παρέχει επίσης εγγυήσεις για μετοχικά μέσα, τα οποία ωστόσο δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της απόφασης του Δεκεμβρίου 2020.
Το νέο προϊόν
Τα 22 συμμετέχοντα κράτη-μέλη κοινοποίησαν στην Επιτροπή, βάσει των κανόνων της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις, τη διάθεση νέου προϊόντος σύνθετης τιτλοποίησης που θα υλοποιηθεί από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων. Η πλήρης κοινοποίηση, μαζί με την επίσημη κοινοποίηση από το τελευταίο συμμετέχον κράτος-μέλος, ελήφθη στις 9 Αυγούστου 2021.
Η σύνθετη τιτλοποίηση αποτελεί χρηματοοικονομική τεχνική με την οποία μια αρχική οντότητα χορήγησης (π.χ., μια τράπεζα) προσδιορίζει μια ομάδα υφιστάμενων στοιχείων ενεργητικού (π.χ., ένα χαρτοφυλάκιο δανείων) που διαθέτει στον ισολογισμό της, δημιουργεί τμήματα με διαφορετικά προφίλ κινδύνου/απόδοσης έναντι της εν λόγω ομάδας και στη συνέχεια μεταφέρει μέρος του κινδύνου που απορρέει από την ομάδα αγοράζοντας προστασία για συγκεκριμένο τμήμα (για παράδειγμα, με τη λήψη εγγύησης για το σχετικό τμήμα κινδύνου) από πωλητή προστασίας. Σε αντάλλαγμα, η αρχική οντότητα χορήγησης καταβάλλει ασφάλιστρο στον πωλητή προστασίας.
Στο πλαίσιο του νέου μέσου, ο όμιλος ΕΤΕπ, ενεργώντας ως πωλητής προστασίας, θα παρέχει προστασία σε ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό με τη μορφή εγγύησης για συγκεκριμένο τμήμα κινδύνου για χαρτοφυλάκιο υφιστάμενων στοιχείων ενεργητικού, με την προϋπόθεση ότι το εν λόγω χαρτοφυλάκιο πληροί ορισμένες απαιτήσεις όσον αφορά το μέγιστο μέγεθος και περιέχει μόνο εξυπηρετούμενα ανοίγματα.
Ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός θα πρέπει να μετακυλίει το οικονομικό πλεονέκτημα που απορρέει από την πράξη, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, στους τελικούς δικαιούχους του νέου μέσου, δηλαδή στις ΜμΕ που θα λαμβάνουν νέα δάνεια. Ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός θα υποχρεώνεται να χρησιμοποιεί ρυθμιστικά κεφάλαια που έχουν απελευθερωθεί χάρη στην εγγύηση του Ταμείου για τη δημιουργία νέας ομάδας στοιχείων ενεργητικού (π.χ., χαρτοφυλακίου δανείων), με σκοπό την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας των ΜμΕ, τηρώντας παράλληλα ορισμένες προϋποθέσεις όσον αφορά την επικινδυνότητα, τον όγκο και τη λήξη των νέων δανείων. Εκτός από την υποχρέωση αυτή, οι όροι κάθε πράξης θα παρέχουν επίσης και κίνητρα στον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό για τη χορήγηση νέων δανείων.
Σκοπός του νέου προϊόντος είναι να συμβάλει στη χορήγηση νέων δανείων υψηλότερου κινδύνου από ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς προς μμε. Στόχος είναι να απελευθερωθεί δανειοδοτική ικανότητα ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών και να αποτραπεί η μετατόπιση των πόρων τους προς στοιχεία ενεργητικού χαμηλότερου κινδύνου αντί για δάνεια προς ΜμΕ. Είναι υπαρκτός ο κίνδυνος τέτοιας μετατόπισης, δεδομένης της οικονομικής κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία του κορονοϊού, η οποία αναμένεται να οδηγήσει σε υποβαθμίσεις των υφιστάμενων χαρτοφυλακίων δανείων που κατέχουν οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και, ως εκ τούτου, σε αύξηση της ζήτησης για ρυθμιστικά κεφάλαια των εν λόγω ενδιάμεσων οργανισμών.
