Από την έντυπη έκδοση
Του Κώστα Δεληγιάννη
[email protected]
Το πρώτο βήμα για την εμπορική ωρίμανση του EastMed πραγματοποιήθηκε χθες, με την υπογραφή του Προσυμφώνου Συνεργασίας (Letter of Intent) μεταξύ της ΔΕΠΑ και της Energean Oil & Gas, για την προμήθεια φυσικού αερίου μέσω του αγωγού.
Το προσύμφωνο αφορά την προοπτική αγοράς από τη ΔΕΠΑ 2 δισ. κυβικών μέτρων καυσίμου (bcm) σε ετήσια βάση, τα οποία θα παράγονται από κοιτάσματα που εκμεταλλεύεται η Energean στην ισραηλινή ΑΟΖ και θα μεταφέρονται μέσω του EastMed. Έτσι, αν συμβασιοποιηθούν οριστικά οι εν λόγω ποσότητες, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για τη δέσμευση του 20% της δυναμικότητας του αγωγού, με δεδομένο ότι η αρχική μεταφορική του ικανότητα προβλέπεται να είναι 10 bcm ετησίως.
Με το προσύμφωνο των δύο εταιρειών τίθεται για πρώτη φορά σε απτή εμπορική βάση η υλοποίηση του έργου. Η Energean επενδύει 1,7 δισ. δολάρια για την ανάπτυξη των κοιτασμάτων Karish και Tanin στην ισραηλινή ΑΟΖ, μέσω της πρώτης πλωτής μονάδας παραγωγής, αποθήκευσης και εκφόρτωσης (FPSO) Energean Power, η οποία θα είναι έτοιμη το 2021. Μάλιστα, από τη δυναμικότητα του FPSO έχει δεσμεύσει τα 5 από τα 8 δισ. κυβικά μέτρα αερίου για την τοπική αγορά του Ισραήλ, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα 3 δισ. κυβικά μέτρα, τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την προμήθεια της ΔΕΠΑ.
Παράλληλα, από την τελευταία ανακάλυψη που έκανε η Energean στο κοίτασμα Karish North, διαθέτει ήδη τις απαιτούμενες ποσότητες για την προμήθεια της ΔΕΠΑ. Την ίδια στιγμή, έχει άλλες εννέα άδειες αξιοποίησης κοιτασμάτων στην ισραηλινή ΑΟΖ, από τις οποίες εκτιμά ότι θα προκύψουν και άλλες ποσότητες καυσίμου, διαθέσιμες για τον αγωγό.
Διεθνής «παίκτης»
Από την άλλη πλευρά, η προοπτική διασφάλισης μέσω του EastMed φυσικού αερίου από ισραηλινά κοιτάσματα εξυπηρετεί τα σχέδια της ΔΕΠΑ να μετεξελιχθεί σε έναν σημαντικό διεθνή «παίκτη» στην εμπορία φυσικού αερίου, στην Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Επίσης, όπως είναι γνωστό, η ΔΕΠΑ συμμετέχει με 50% στο μετοχικό κεφάλαιο της IGI Poseidon, της κοινοπραξίας με την Edison που μεταξύ άλλων αναπτύσσει τον EastMed. Επομένως, η υλοποίηση του αγωγού θα ενισχύσει τον ρόλο της εταιρείας στην κατασκευή υποδομών φυσικού αερίου, με στόχο τη διαφοροποίηση των πηγών ανεφοδιασμού και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μας και της ευρύτερης περιοχής.
Ορόσημο για τη βιωσιμότητα του έργου, το οποίο πολλοί αναλυτές έχουν αποκαλέσει «αγωγό όνειρο» αμφισβητώντας την πραγματοποίησή του, χαρακτήρισε ο υπουργός Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης τη χθεσινή υπογραφή του προσυμφώνου.
«Λυπάμαι που θα τους απογοητεύσουμε», πρόσθεσε χαρακτηριστικά. «Μπορεί ο αγωγός αυτός να είναι όνειρο για ορισμένους και εφιάλτης για κάποιους άλλους, αλλά σήμερα αποδεικνύεται ότι τίθενται οι βάσεις για την υλοποίησή του. Σήμερα δείχνουμε, τόσο με το προσύμφωνο όσο και με τη Διακυβερνητική Συμφωνία, ότι έχουμε ένα όραμα συνεργασίας ανάμεσα σε κράτη και σε εταιρείες που συνασπίζονται για την υπεράσπιση του διεθνούς δικαίου στη Ν.Α. Μεσόγειο και στην προώθηση της συνεργασίας ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα», συμπλήρωσε ο υπουργός.
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, ο EastMed είναι τεχνικά και εμπορικά υλοποιήσιμος, ενώ είναι σαφώς ανταγωνιστικότερος συγκριτικά με άλλες εξαγωγικές εναλλακτικές που θα πρέπει να κατασκευασθούν εκ του μηδενός. Έτσι, αποτελεί την καλύτερη στρατηγική επιλογή για όλα τα συμβαλλόμενα κράτη αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφορικά με τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο.
Με την υπογραφή του προσυμφώνου διεθνοποιείται ακόμα περισσότερο ο ρόλος της ΔΕΠΑ – ένα ρόλο που εδώ και αρκετά χρόνια πολύ έντονα προσπαθεί να αποκτήσει και με τους συνεταίρους από την Edison, αλλά και με τις δικές της πρωτοβουλίες, σημείωσε από την πλευρά του ο Κωνσταντίνος Ξιφαράς, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας. Όπως πρόσθεσε, στους τελευταίους δύο μήνες έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί όλες οι αξιολογήσεις για όλες τις μελέτες που χρειάζεται ο αγωγός για να φτάσει σε δύο χρόνια στην τελική επενδυτική απόφαση.
«Ήδη από τις προκαταρκτικές μελέτες έχουμε καταλάβει ότι το έργο είναι βιώσιμο -οι τεχνολογίες έχουν αλλάξει- και σε οικονομία κλίμακος αλλά και σε τεχνικό επίπεδο, ενώ και τα κόστη θα είναι μικρότερα. Αυτά θα το κάνουν ακόμη περισσότερο βιώσιμο ως έργο», συμπλήρωσε.
Σύμφωνα με τον κ. Μαθιό Ρήγα, διευθύνοντα σύμβουλο της Energean, ο αγωγός θα δημιουργήσει μια διέξοδο στο αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη, η οποία όχι μόνο θα αυξήσει την ασφάλεια εφοδιασμού αλλά θα εντείνει τον ανταγωνισμό, κάτι που είναι πολύ σημαντικό και για την Ελλάδα και για την υπόλοιπη αγορά. «Θέλω να πιστεύω ότι εκτός από τα κοιτάσματά μας στο Ισραήλ θα έχουμε σύντομα επιτυχία και στις γεωτρήσεις στην Ελλάδα, για να βρούμε αέριο στη χώρα μας και να φέρουμε ακόμα περισσότερες ποσότητες στην περιοχή», πρόσθεσε.
