Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
Στους ρυθμούς του τρίτου μνημονίου κινείται από σήμερα η κυβέρνηση, καθώς οι αρμόδιοι υπουργοί πρέπει να «τρέξουν» μεταρρυθμίσεις και αλλαγές που θα υλοποιούν τα προαπαιτούμενα, ώστε με την άφιξη των τεχνικών κλιμακίων εντός της εβδομάδος, αλλά και του κουαρτέτου την επόμενη στην Αθήνα να ξεκινήσει ομαλά η νέα διαπραγμάτευση για την εκταμίευση των δόσεων της συμφωνίας, η οποία παράλληλα θα «ξεκλειδώσει» και τη συζήτηση για την απομείωση του χρέους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα χρονοδιαγράμματα που έχουν οριστεί, το κουαρτέτο των ελεγκτών αναμένεται να φθάσει στην Αθήνα το πρώτο 15ήμερο του Οκτωβρίου -δηλαδή αμέσως μετά το Eurogroup που έχει προγραμματιστεί για τις 5 Οκτωβρίου- και θα απαιτήσει από το νέο οικονομικό επιτελείο διαβεβαιώσεις ότι όχι μόνο θα ψηφίσει τα προαπαιτούμενα, αλλά και ότι θα τα υλοποιήσει μέχρι κεραίας.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα μέτρα που θα τεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και των οποίων απαιτείται η άμεση ψήφιση από τη Βουλή, μεταξύ άλλων, είναι και τα εξής:
- νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο από 1/1/2016,
- επίλυση του θέματος των «κόκκινων» δανείων και «απελευθέρωση» των πλειστηριασμών φυσικών προσώπων,
- πλήρης εφαρμογή των «εργαλειοθηκών» του ΟΟΣΑ στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών,
- κατάθεση προσχέδιου Προϋπολογισμού 2016 στις 5 Οκτωβρίου.
Οι δανειστές θα ελέγξουν τη δημοσιονομική κατάσταση, καθώς στα μέσα Οκτωβρίου θα πρέπει να κατατεθεί το Μεσοπρόθεσμο με τα νέα μέτρα περίπου 7 δισ. ευρώ και αφού θα έχουν ήδη κατατεθεί στη Βουλή το προσχέδιο προϋπολογισμού 2016 και ο συμπληρωματικός προϋπολογισμός 2015.
Στην περίπτωση φυσικά που οι επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών δεν καταφέρουν να παρουσιάσουν το πώς θα καλυφθεί η «μαύρη τρύπα» του προϋπολογισμού, που ήδη καταγράφει απώλειες άνω των 4 δισ. ευρώ στο σκέλος των εσόδων, τότε δεν αποκλείεται να ζητηθούν και νέα πρόσθετα εισπρακτικά μέτρα για φέτος.
Αλλά ακόμη κι αν οι δανειστές πειστούν ότι ο φετινός προϋπολογισμός θα κλείσει ισοσκελισμένος, οι φορολογούμενοι θα βάλουν το επόμενο διάστημα πολύ βαθιά το χέρι στην τσέπη αφού, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», το υπουργείο Οικονομικών αρχίζει από τον επόμενο μήνα να ταχυδρομεί τα νέα εκκαθαριστικά του φόρου εισοδήματος, του ΕΝΦΙΑ, το νέο δοσολόγιο για όσους έχουν ενταχθεί στη ρύθμιση των 100 δόσεων, αλλά και τα νέα τέλη κυκλοφορίας του 2016.
Οι 100 δόσεις
Υπενθυμίζεται ότι με βάση τις διατάξεις που έχουν ψηφιστεί για τη ρύθμιση των 100 δόσεων, από τις 15 Οκτωβρίου, όπως θα προβλέπει και η σχετική υπουργική απόφαση, η έκδοση της οποίας εκκρεμεί και αναμένεται εντός της εβδομάδος, θα αυξηθεί το επιτόκιο και θα μειωθεί ο αριθμός των δόσεων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται κάποιοι οφειλέτες και να «αποβληθούν» από τη ρύθμιση.
Συγκεκριμένα για το επιτόκιο, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, αφού οι διατάξεις που έχουν ψηφιστεί ορίζουν ότι:
1. Αυξάνεται στο 5% από 3% σήμερα το επιτόκιο για τη ρύθμιση των εκατό δόσεων για όσους έχουν οφειλές άνω των 5.000 ευρώ.
2. Για φορολογουμένους με χαμηλότερες οφειλές, έως 5.000 ευρώ, για να μην ισχύσει επιτόκιο 5% θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
- ο οφειλέτης είναι φυσικό πρόσωπο, το οποίο δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα,
- η ακίνητη περιουσία του οφειλέτη σύμφωνα με το Ε9 είναι αντικειμενικής αξίας έως 150.000 ευρώ και
- το ετήσιο εισόδημά του να μην υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ.
Χιλιάδες φορολογούμενοι, όμως, εκτιμάται ότι τους επόμενους μήνες θα χάσουν και τη ρύθμιση των εκατό δόσεων, αφού ήδη προβλέπεται ότι όσοι δεν εξοφλούν πλέον εντός τριμήνου τις νέες τους υποχρεώσεις, θα εκπίπτουν από τη ρύθμιση. Το υπουργείο Οικονομικών, εξάλλου, θα προχωρήσει στη μείωση του αριθμού των δόσεων για οφειλέτες, οι οποίοι θα κριθεί ότι μπορούν να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους σε λιγότερες δόσεις, με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, τα οποία θα οδηγούν τις δόσεις από εκατό ακόμα και στις πενήντα.
Ο ΦΠΑ στα νησιά
Επισημαίνεται, εξάλλου, ότι από την 1η Οκτωβρίου το πρώτο «κύμα» μείωσης της έκπτωσης που ισχύει σήμερα 30% στους συντελεστές ΦΠΑ θα «χτυπήσει» και τους νησιώτες στις Κυκλάδες, ειδικότερα δε σε Μύκονο, Σαντορίνη, Πάρο, Νάξο, Μήλο, Σύρο, Τήνο και Ανδρο.
Κριτήρια στα τέλη κυκλοφορίας
Κριτήρια αναμένεται να θεσπιστούν και για τα τέλη κυκλοφορίας, χωρίς μάλιστα να αποκλείεται να ισχύσουν από φέτος, προκειμένου να αυξηθούν τα έσοδα του Δημοσίου που πέρυσι ανήλθαν περίπου σε 1,1 δισ. ευρώ.
Τα εν λόγω κριτήρια θα αφορούν το συνολικό αριθμό Ι.Χ. ανά νοικοκυριό, το άθροισμα των κυβικών των Ι.Χ. κάθε οικογένειας, αλλά και την εμπορική αξία για όσα Ι.Χ. ταξινομήθηκαν μετά τον Νοέμβριο του 2010 ανάλογα με τους ρύπους που εκπέμπουν.
Εξορθολογισμός προστίμων – Εξετάζεται νέα περαίωση
Καθώς το «ποτάμι» των ληξιπροθέσμων χρεών «φουσκώνει» κάθε μήνα επικίνδυνα, με αποτέλεσμα να ξεπερνά ήδη τα 80 δισ. ευρώ, αλλά και με δεδομένο το «φοροτσουνάμι» που θα πλήξει όλους τους φορολογουμένους και ενδέχεται να οδηγήσει σε νέα «στάση πληρωμών», το οικονομικό επιτελείο εξετάζει σοβαρά να θέσει υπόψη του κουαρτέτου τη θέσπιση χαμηλότερων – λογικότερων προστίμων.
Βασική αιτιολογία της νέας πρότασης θα είναι φυσικά, όπως επισημαίνουν κορυφαίοι παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, ότι είναι προτιμότερο να εισπράττονται τα πρόστιμα παρά να είναι εξοντωτικά με αποτέλεσμα και οι φορολογούμενοι να μην μπορούν να τα πληρώσουν και το Δημόσιο να μην εισπράττει και να «κυνηγά» χωρίς κανένα αποτέλεσμα τα ληξιπρόθεσμα.
Αλλωστε, όπως υπογραμμίζουν οι ίδιοι παράγοντες, τα πρόστιμα δεν οδηγούν στην πολυπόθητη φορολογική συνείδηση και ως εκ τούτου ετοιμάζονται να προτείνουν στους δανειστές την περαιτέρω μείωσή τους, τόσο στις περιπτώσεις που δεν κόβονται αποδείξεις και σήμερα κυμαίνονται από 250 έως και 500 ευρώ όσο και στα πρόστιμα για άλλες παραβάσεις (μη συνεργασία σε φορολογικό έλεγχο, ελλιπής συμμόρφωση σε θέματα τήρησης βιβλίων), που αγγίζουν τις 2.500 ευρώ.
Από την άλλη πλευρά, αν και γνωρίζουν ότι αποτελεί πάγια θέση του κουαρτέτου η μη χορήγηση νέων ευνοϊκών ρυθμίσεων, εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να προτείνουν στα τεχνικά κλιμάκια τη θέσπιση νέας περαίωσης για τις υποθέσεις που εκκρεμούν στα Διοικητικά Δικαστήρια ή στη Διεύθυνση Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών, με την παροχή κινήτρου για καταβολή μόνο του 40% των φόρων και προστίμων που τους έχουν επιβληθεί από τις φορολογικές αρχές.
Το βασικό σκεπτικό είναι ότι οι υποθέσεις αυτές εκκρεμούν επί χρόνια, χωρίς το Δημόσιο να έχει τη δυνατότητα παρέμβασης με αποτέλεσμα να μένουν στα συρτάρια ποσά που σήμερα ξεπερνούν τα 7 δισ. ευρώ.
Ουσιαστικά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών επιχειρεί με τις κινήσεις αυτές όχι μόνο να «τονώσει» τα έσοδα του Δημοσίου, αλλά να πείσει τους δανειστές ότι υπάρχουν κονδύλια που μπορούν να εισπραχθούν άμεσα και να υποκαταστήσουν ακόμη και τα ισοδύναμα που αναζητούνται με στόχο τον περιορισμό των επιβαρύνσεων που φέρνουν τα προαπαιτούμενα που πρέπει να ψηφιστούν το επόμενο δίμηνο.
Αλλαγές και στη φορολογία κεφαλαίου
Στο πλαίσιο αύξησης των δημοσίων εσόδων, το νέο μνημόνιο προβλέπει αλλαγές και στη φορολογία κληρονομιών, γονικών παροχών και δωρεών.
Οι δανειστές θεωρούν ως ιδιαίτερα ευνοϊκό το ισχύον καθεστώς, καθώς τα υψηλά αφορολόγητα όρια και οι χαμηλοί συντελεστές φέρνουν μειωμένα έσοδα στα δημόσια ταμεία.
Με δεδομένες εξάλλου τις αυξομειώσεις στις αντικειμενικές αξίες, που θα πρέπει να προσαρμοστούν στις εμπορικές τιμές, το κουαρτέτο θεωρεί δεδομένες τις παρεμβάσεις στις κλίμακες και στα αφορολόγητα όρια, ώστε να μην υπάρξουν και νέες απώλειες στις εισπράξεις.
Οι παρεμβάσεις που εξετάζονται συγκεκριμένα αφορούν το πρώτο κλιμάκιο στις κληρονομιές και γονικές παροχές, που σήμερα για περιουσία άνω των 150.000 ευρώ που είναι το αφορολόγητο όριο ο συντελεστής φορολόγησης είναι 1%. Βέβαια, δεν αποκλείεται να υπάρξουν μειώσεις για τα άλλα κλιμάκια, που θα ευνοήσουν τους φορολογουμένους, καθώς ο ανώτατος συντελεστής ανέρχεται σήμερα στο 10% για μεγάλες περιουσίες.
Στο υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζουν πυρετωδώς πάντως το «οπλοστάσιό» τους, αφού οι δανειστές έχουν, και κατά το παρελθόν, ζητήσει αλλαγές και στα αφορολόγητα όρια απόκτησης πρώτης κατοικίας -που σήμερα είναι 200.000 ευρώ για τον άγαμο και 250.000 για τον έγγαμο με προσαύξηση κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά- αλλά και στον συντελεστή που ισχύει πλέον από το 2013 στις μεταβιβάσεις και έχει μειωθεί στο 3%.
