Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Τα καμπανάκια για τη βιωσιμότητα του ιταλικού χρέους και εν γένει για το μέλλον της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας του ευρώ στη νομισματική ένωση έχουν βάλει στο στόχαστρο όχι μόνα τα ομόλογα, αλλά και τις τράπεζες. Και τούτο γιατί επαναφέρουν στο προσκήνιο τους φόβους για τον φαύλο κύκλο, που δημιουργείται ανάμεσα σε αδύναμα χρηματοπιστωτικά συστήματα και υπερχρεωμένα κράτη.
Για πρώτη φορά από το 2012 είναι και πάλι τόσο έντονες οι αναφορές στο λεγόμενο «doom loop» τραπεζών- κυβερνήσεων: Τράπεζες, που έχουν στην κατοχή τους κρατικά ομολόγα, δέχονται ισχυρές πιέσεις όταν τα δημοσιονομικά του κράτους επιδεινώνονται και τα ομόλογα θεωρούνται υψηλού ρίσκου. Εξελίσσονται έτσι με τη σειρά τους σε νέο πρόβλημα για το κράτος, του οποίου η δημιοσιονομική θέση κινδυνεύει με νέα επιδείνωση.
Ενώ λοιπόν οι τράπεζες, όπως και συνολικά οι επενδυτές, τείνουν να καταφεύγουν στα κρατικά ομόλογα για περισσότερη ασφάλεια σε περιίοδους αναταραχής, στην περίπτωση της Ιταλίας καλούνται να πληρώσουν την επιλογή τους αυτή ως επένδυση υψηλού ρίσκου. Δηλώσεις όπως αυτές του Μπόργκι περί των πλεονεκτημάτων, που προσφέρει η έξοδος από το ευρώ, αλλά και η αδυναμία της ιταλικής κυβέρνησης να πείσει πως θα μειώσει το χρέος με αυξημένες παροχές και ανατροπή μεταρρυθμίσεων, έχουν σίγουρα παίξει το ρόλο τους.
Η αντιπαράθεση για τον ιταλικό προϋπολογισμό και ειδικά για το στόχο για έλλειμμα 2,4% έχει πυροδοτήσει τα τελευταία 24ωρα ένα ξεπούλημα των ιταλικών ομολόγων, οδηγώντας τις αποδόσεις τους στα υψηλότερα επίπεδα από το 2014, το spread έναντι των γερμανικών σε υψηλά πενταετίας και εκείνο έναντι των ελληνικών στα χαμηλότερα από το 2009 (σύμφωνα με υπολογισμούς της Algebris Macro Credit).
Παράλληλα τροφοδοτεί ένα σφυροκόπημα των ιταλικών τραπεζών, που οδηγεί τις μετοχικές τιμές τους σε ναδίρ σχεδόν δύο ετών. Είναι γνωστό ότι από τον Μάιο όταν οι ξένοι επενδυτές γυρνούσαν την πλάτη στα ιταλικά ομόλογα, οι τράπεζες της χώρας αγόραζαν προκειμένου να τα στηρίξουν.
Οι τοποθετήσεις των τοπικών τραπεζών σε κρατικό χρέος έχουν αυξηθεί κατά 12% στα 374,58 δισ. ευρώ από τις αρχές του έτους έως τον Αύγουστο, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Έτσι το ιταλικό κρατικό χρέος καλύπτει πλέον περισσότερο από το 10% του συνολικού ενεργητικού των ιταλικών πιστωτικών ιδρυμάτων, όπως υπολογίζει η Wall Street Journal.
Οι επενδύσεις αυτές είναι, που καθιστούν τις τράπεζες πιο ευάλωτες στο στόχαστρο των κερδοσκόπων, οι οποίοι ούτως ή άλλως τα τελευταία χρόνια έβρισκαν πεδίο δράσης εξαιτίας του μεγάλου όγκου των κόκκινων δανείων, που βάρυναν τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς της Ιταλίας. Οι μετοχές της Unicredit καταγράφουν απώλειες 12% στις τρεις τελευταίες συνεδριάσεις και της Intesa Sanpaolo έχουν υποχωρήσει περίπου 13,5%. Πρόκειται για τους δύο μεγαλύτερους πιστωτικούς οργανισμούς της χώρας. Ο τραπεζικός δείκτης FTSE Italia All Share Banks είχε σκαρφαλώσει στις 12,656.29 μονάδες μόλις τον περασμένο Απρίλιο και σήμερα έχει βυθιστεί κοντά στις 8.600 μονάδες.
Την ανιούσα ακολουθούν βεβαίως και τα λεγόμενα ασφάλιστρα κινδύνου (δηλαδή το κόστος προστασίας των επενδυτών έναντι πιθανής χρεοκοπίας) των ιταλικών τραπεζών. Το κόστος έναντι στάσης πληρωμών για χρέος αξίας 10 εκατ. δολ. των UniCredit και Intesa Sanpaolo έχει αυξηθεί κατά 25.000 στα 167.000 δολάρια και 176.000 δολάρια, αντίστοιχα, σύμφωνα με στοιχεία της IHS Markit.
Θα πρέπει να πούμε ότι προς το παρόν δεν έχουμε σε καμία περίπτωση μία επανάληψη των δραματικών στιγμών του 2012, που ανάγκασαν τον Ιταλό επικεφαλής της ΕΚΤ να δεσμευθεί να κάνει «ό,τι χρειαστεί» για να σώσει το ευρώ. Επιστρέφουν όμως ένα- ένα τα φαντάσματα του παρελθόντος.
naftemporiki.gr
