Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Iδρύθηκε το 1841 και το πρώτο εγχείρημα της Thomas Cook ήταν ένα σύντομο ταξίδι από το Λέστερ της κεντρικής Αγγλίας στο γειτονικό Λάφμπορο. Ένα ειδικό τρένο μετέφερε 500 επιβάτες σε μία απόσταση 19 χιλιομέτρων για μία συνάντηση υπέρ της ποτοαγόρευσης. Χρειάστηκε να περάσουν περίπου 15 χρόνια για το πρώτο της μεγάλο ταξίδι στην Ευρώπη, αλλά ακόμη και τότε δύσκολα οι ιδρυτές της θα μπορούσαν να φανταστούν ότι θα εξελιχθεί σε ένα από τα κορυφαία τουριστικά γραφεία στον πλανήτη. Κατά τα 178 χρόνια λειτουργίας της δεν έλειψαν οι προκλήσεις.
Πληγωμένη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εθνικοποιήθηκε, για να περάσει και πάλι σε ιδιωτικά χέρια τη δεκαετία του 1970. Άρχισε τότε μία μακρά περίοδος συνεχούς επέκτασης, που την οδήγησε στην κορυφή. Πώς ήρθε λοιπόν η πτώση;
H αρχή του τέλους σύμφωνα με τους ειδικούς ήρθε το 2013, όταν και προώθησε ένα «σχέδιο ανάκαμψης» και αναγκάστηκε να αντλήσει 425 εκατ. λίρες για να μείνει στη ζωή. Υποτίθεται ότι η στρατηγική που αποφασίστηκε τότε διασφάλιζε τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά της. Ωστόσο τα σχέδια όσο ενθαρρυντικά και εάν φαίνονται στα χαρτιά, αποδεικνύονται πάντα πολύ πιο δύσκολα στην πράξη. Ο εντεινόμενος ανταγωνισμός και η συνεχής επιδείνωση του οικονομικού περιβάλλοντος ήταν αρκετά για να φουσκώσουν τα χρέη της εταιρείας σε σημείο που να μην μπορεί πια να τα σηκώσει.
Το 2015 έγινε μία προσπάθεια να ξεπεραστούν τα προβλήματα, με την είσοδο ενός κινεζικού κολοσσού, της Fosun, στη μετοχική σύνθεση ενός από τα πιο ιστορικά και ισχυρά βρετανικά brands. H στρατηγική συνεργασία αυτή φάνηκε να αποδίδει για λίγο. Ωστόσο από την άνοιξη του 2018 έως και τον εφετινό Μάιο η εταιρεία αναγκάστηκε να εκδώσει τρεις φορές προειδοποίηση για τα οικονομικά της αποτελέσματα. Το θερμόμετρο άρχισε να ανεβαίνει επικίνδυνα μέσα στο καλοκαίρι για τη διοίκηση της Thomas Cook, που αναζητούσα εναγωνίως σωτηρία. Τον Αύγουστο γεννήθηκαν ελπίδες ότι η κατάρρευση θα αποφευχθεί.
Ο δοκιμαζόμενος τουριστικός όμιλος ανακοίνωσε ότι κατέληξε σε συμφωνία με την Fosun, τις τράπεζες και την πλειονότητα των ομολογιούχων σε ένα σχέδιο που διασφαλίζει τη βιωσιμότητά του. Βάσει του σχεδίου ο κινεζικός κολοσσός θα αποκτούσε τον έλεγχο του βρετανικού ομίλου. Είχε συμφωνήσει να καταβάλλει 450 εκατ. λίρες για ένα μερίδιο ύψους τουλάχιστον 75% στις δραστηριότητες tour operator και 25% στην αεροπορική εταιρεία του ομίλου. Οι τράπεζες και οι ομολογιούχοι θα προσέφεραν από την πλευρά τους επίσης 450 εκατ. λίρες για μέριδιο 75% της αεροπορικής εταιρείας και έως και 25% στις δραστηριότητες tour operator.
Πριν από λίγες ημέρες το σχέδιο ναυάγησε και οι διαπραγματεύσεις άρχισαν από το μηδέν, καθώς οι τράπεζες απαίτησαν από την εταιρεία να βρει επιπλέον κεφάλαια ύψους 200 εκατ. λιρών. Παρά τις προσπάθειες και τις εκκλήσεις στην κυβέρνηση να παρέμβει προσφέροντας η ίδια σανίδα σωτηρίας, η κατάρρευση δεν απετράπη. Τα ξημερώματα της Δευτέρας υποβλήθηκε η αίτηση για υπαγωγή σε καθεστώς χρεοκοπίας.
Aυτό που εκπλήσσει και έχει προκαλέσει την οργή της κοινής γνώμης και οξύτατη κριτική από τα μέσα ενημέρωσης στη Βρετανία είναι το γεγονός ότι την τελευταία πενταετία- και ενώ τα προβλήματα ήταν απολύτως ορατά- τα κορυφαία στελέχη έλαβαν περισσότερα από 20 εκατ. λίρες σε αμοιβές και μπόνους. Ο διευθύνων σύμβουλος είχε απολαβές 8,3 εκατ. λιρών από το 2014, στις οποίες περιλαμβάνεται και ένα μπόνους 2,9 εκατ. λιρών το 2015. Οι απολαβές του οικονομικού διευθυντή στο ίδιο διάστημα άγγιξαν τα 7 εκατ. λίρες.
Αξίζει να θυμηθούμε τους κυριότερους σταθμούς στην ιστορία της εταιρείας:
1841- Η Thomas Cook οργανώνει το πρώτο ταξίδι με τρένο από το Λέστερ στο Λάφμπορο.
1855 – Η πρώτη περιοδεία στην Ευρώπη. Παραλαμβάνει ταξιδιώτες από το Χάργουιτς και τους μεταφέρει στην Αμβέρσα και από εκεί στις Βρυξέλλες, στην Κολωνία, το Στρασβούργο και τελικά στο Παρίσι για τη Διεθνή Έκθεση. Για πρώτη φορά την ίδια χρονιά προσφέρει ένα ολοκληρωμένο «πακέτο διακοπών» με μεταφορά, διαμονή και διατροφή.
1865- Ανοίγει το πρώτο της μεγάλο γραφείο στο Λονδίνο.
1874- Φτάνει έως την Νέα Υόρκη
1896- Η Thomas Cook & Son ορίζεται επίσημο ταξιδιωτικό γραφείο για τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα.
1919- Γίνεται η πρώτη βρετανική ταξιδιωτική εταιρεία που διαφημίζει αεροπορικά ταξίδια αναψυχής.
1928- Oι Φρανκ και Έρνεστ Κουκ, εγγονοί του Τόμας Κουκ, παραιτούνται και πωλούν την εταιρεία στην Compagnie Internationale des Wagons-Lits et des Grands Express Européens.
1948 – Εθνικοποιείται και περνάει στον έλεγχο της British Transport Holding Company.
1972 – Ιδιωτικοποιείται και πάλι. Αγοραστές οι Britain’s Midland Bank, Trust House Forte και Automobile Association.
1990 – Αποκτά την Deak International.
1992 – Η γερμανική τράπεζα Westdeutsche Landesbank και ο επίσης γερμανικός όμιλος LTU Group εξαγοράζουν την Thomas Cook από την Midland Bank.
1994 – Η Thomas Cook εξαγοράζει την Interpayment Services Limited, θυγατρική της Barclays.
1994 – Πωλούνται δραστηριότητες διαχείρισης ταξιδιών στην American Express.
1999 – Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκρίνει τη συγχώνευσή της με τη βρετανική μονάδα της Carlson Leisure Group.
2001 – Η Thomas Cook ολοκληρώνει την πώληση του τμήματος Global and Financial Services στην Travelex και η ίδια εξαγοράζεται από την γερμανική ταξιδιωτική Condor & Neckermann, που αλλάζει το όνομά της σε Thomas Cook AG.
2007 – Η Thomas Cook AG και MyTravel Group συγχωνεύονται και συγκροτούν τον όμιλο Thomas Cook Group plc.
2011 – Η Thomas Cook συγχωνεύει τις βρετανικές δραστηριότητες λιανικής με τις Co-operative Group και Midlands Co-operative Society, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη αλυσίδα ταξιδιωτικών γραφείων στη Βρετανία.
2015 – Ανακοινώνει νέα στρατηγική συνεργασία με την κινεζική Fosun International Limited.
Μάιος 2019 – Εκδίδει την τρίτη, σε διάστημα ενός έτους, προειδοποίηση για τα κέρδη.
Αύγουστος 2019- Η Thomas Cook καταλήγει σε συμφωνία για ένα σχέδιο διάσωσης, με το οποίο η Fosun θα αποκτήσει τον έλεγχό της.
Σεπτέμβριος 2019- Οι τράπεζες υποβάλλουν αίτημα για εύρεση πρόσθετων κεφαλαίων 200 δισ. λιρών.
22 Σεπτεμβρίου- Μέτοχοι, πιστωτές και διοίκηση πραγματοποιούν διαπραγματεύσεις της τελευταίας στιγμής για να βρεθεί λύση. Απλώς επιβεβαιώνεται το αδιέξοδο.
23 Σεπτεμβρίου- Υποβάλλει αίτηση υπαγωγής σε καθεστώς πτώχευσης και ζητάει συγγνώμη από τους 22.000 εργαζομένους τους και τους εκατομμύρια πελάτες που την έχουν στηρίξει ανά τα χρόνια. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε ταξίδια στο εξωτερικό 600.000 πελάτες της.
Με πληροφορίες από Reuters, BBC
