Η Federal Reserve έχει διοχετεύσει περισσότερα από 200 δισ. δολάρια στο χρηματοπιστωτικό σύστημα αυτή την εβδομάδα. Είναι η πρώτη φορά που λαμβάνει χώρα μία τέτοιου είδους και έκτασης παρέμβαση από το 2008, όταν ο πλανήτης ήρθε αντιμέτωπος με πιστωτική ασφυξία. Θα πρέπει λοιπόν να ανησυχούμε;
Η απόφαση έχει ως στόχο να σταθεροποιήσει ένα τμήμα της αγοράς, που συνήθως χαρακτηρίζεται από ηρεμία. Πρόκειται για την αγορά των repo, όπου τα επιτόκια εκτινάχθηκαν έως και το 10% σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ συνήθως το κόστος δανεισμού στη συγκεκριμένη αγορά τείνει να κινείται κοντά στα επίπεδα του βασικού επιτοκίου της Fed, δηλαδή στο 2%.
Στις αγορές repo τράπεζες, hedge funds και άλλοι παίχτες δανείζονται χρήματα σε βραχυπρόθεσμη βάση για να διασφαλίσουν ότι τα βιβλία τους θα είναι σε τάξη, ανεξάρτητα από τις καθημερινές δραστηριότητες. Οι δανειολήπτες τείνουν να προσφέρουν κρατικά ομόλογα ή άλλα υψηλής ποιότητας στοιχεία ενεργητικού ως εχέγγυα, τα οποία επαναγοράζουν, συν τόκο, όταν αποπληρώνουν το δάνειο (συχνά την επόμενη ημέρα). Από τις συμφωνίες επαναγοράς (repurchase) παίρνει και το όνομά της η αγορά.
Πρόκειται για μία τεράστια αγορά, στην οποία περί τα 3 τρισ. δολάρια αλλάζουν χέρια κάθε ημέρα. Υπό φυσιολογικές συνθήκες τα δάνεια αυτά είναι πολύ φθηνά καθώς θεωρούνται ασφαλή και υπάρχει αρκετό ρευστό, που περνάει από τον έναν στον άλλο παχίτη. Ωστόσο αυτή την εβδομάδα το κόστος δανεισμού όχι απλά ξεπέρασε το ανώτατο όριο του επιτοκίου της Fed (2,25%), αλλά έφτασε σε ορισμένες περιπτώσεις έως και το 10%.
Γιατί συνέβη αυτό; Οι λόγοι είναι κυρίως τεχνικοί και να έχουν να κάνουν με την προσπάθεια της Fed να περιορίσει τον τεράστιο όγκο του ισολογισμού της, η οποία και περιόρισε αισθητά την ρευστότητα στην αγορά. Η κεντρική τράπεζα παρενέβη τέσσερις φορές με ενέσεις ύψους έως και 75 δισ. δολαρίων κάθε φορά προκειμένου να ρίξει το επιτόκιο.
Η εκτίναξη των επιτοκίων στην αγορά των repo ήταν ένα από τα πρώτα σημάδια, που είχαμε πριν ξεσπάσει η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Για αυτό και πρόκειται για μία εξέλιξη, που πυροδοτεί ανησυχία. Οι περισσότεροι ειδικοί εμφανίζονται προς το παρόν καθησυχαστικοί, εξηγώντας ότι πριν από μία δεκαετία ο λόγος δεν ήταν μία τεχνική μείωση της ρευστότητας, αλλά το γεγονός ότι η αγορά ανακάλυπτε αιφνιδίως πως ενεργητικό που θεωρούσε ασφαλές ήταν άκρως ριψοκίνδυνο.
Μερίδα αναλυτών πάντως επιμένει ότι η προσπάθεια της Fed να μειώσει τον ισολογισμό της δεν είναι επαρκής λόγος να εξηγήσει την τόσο μεγάλη άνοδο των επιτοκίων και προειδοποιεί πως ενδεχομένως οι αγορές να εισέρχονται εκ νέου σε «αχαρτογράφητα ύδατα».
naftemporiki.gr με πληροφορίες από BBC, WSJ
