Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
Στην κόψη του «ξυραφιού» κινείται ο κρατικός προϋπολογισμός στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου, εμφανίζοντας μεν πλεόνασμα, αλλά οφείλεται αποκλειστικά στη μετάθεση πληρωμών στο απώτερο μέλλον.
Η τακτική αυτή του υπουργείου Οικονομικών, που εφαρμόστηκε μέχρι και τον Ιούλιο, επιβλήθηκε από την έλλειψη συμφωνίας και την απουσία χρηματοδότησης από τους θεσμούς, με συνέπεια όλες οι «ελαστικές» υποχρεώσεις, κυρίως πληρωμές προς προμηθευτές του Δημοσίου και επιστροφές φόρων συνολικού ύψους 2 δισ. ευρώ, να αναβληθούν. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης, το επτάμηνο καταγράφηκε πρωτογενές πλεόνασμα 2,353 δισ. ευρώ έναντι 2,868 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Η υστέρηση σε σχέση με πέρυσι -515 εκατ. ευρώ είναι η μείωση του πλεονάσματος από το 7μηνο του 2014 στο 7μηνο του 2015- θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη αν σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης δεν ακολουθούνταν η πρακτική της μετάθεσης των πληρωμών για αργότερα. Πράγματι, το πλεόνασμα της κεντρικής διοίκησης έφτασε στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου στα 3,463 δισ. ευρώ, αισθητά ενισχυμένο κατά 1,8 δισ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι (σ.σ.: στο επτάμηνο του 2014 το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης ήταν 1,659 δισ. ευρώ). Ολοι οι υπόλοιποι τομείς εμφανίζουν σημαντική επιδείνωση:
1. Στους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εμφανίστηκε μικρό πλεόνασμα 49 εκατ. ευρώ (ήταν 273 εκατ. ευρώ πέρυσι). Συγκριτικά με τον Ιούνιο, το πλεόνασμα περιορίστηκε αισθητά καθώς στο εξάμηνο εμφανιζόταν θετικό αποτέλεσμα 145 εκατ. ευρώ.
2. Στους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης καταγράφηκε πρωτογενές έλλειμμα 458 εκατ. ευρώ έναντι πλεονάσματος 359 εκατ. το 2014. Στο εξάμηνο το έλλειμμα έφτανε στο 1,026 δισ. ευρώ.
Για τα ασφαλιστικά ταμεία, ο Ιούλιος εμφανίζεται «καλός μήνας», τουλάχιστον στα χαρτιά. Τα έσοδα σε μηνιαία βάση ανήλθαν στα 3,303 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένα σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2014. Είναι η πρώτη φορά που μήνας του 2015 εμφανίζει περισσότερα έσοδα σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό.
Αυτό οφείλεται σε δύο λόγους: πρώτον, δεν προκύπτει πλέον αρνητικό αποτέλεσμα σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2014 λόγω της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, κάτι που συνέβαινε και για τους πρώτους έξι μήνες του 2015. (σ.σ.: οι μειωμένοι συντελεστές των ασφαλιστικών εισφορών, κυρίως για τους εργαζόμενους και δευτερευόντως για τους εργοδότες, ισχύουν από τον Ιούλιο του 2014). Ετσι, τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων ήταν 3,303 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2015, ενώ τον αντίστοιχο περσινό μήνα ήταν 3,193 δισ. ευρώ.
Ο δεύτερος λόγος στον οποίο μπορεί να αποδοθεί αυτή η αύξηση των εσόδων είναι η επιβολή των capital controls και η απειλή τότε για «κούρεμα» καταθέσεων που ώθησε αρκετούς (ειδικά κατά το πρώτο 15νθήμερο του Ιουλίου) να πληρώσουν οφειλές και υποχρεώσεις για να αδειάσουν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς. Τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων στο επτάμηνο διαμορφώθηκαν στα 19 δισ. ευρώ (από 21,384 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα).
Οι εργοδότες έχουν καταβάλει στους επτά μήνες 5,45 δισ. ευρώ ως ασφαλιστικές εισφορές (από 6,155 πέρυσι), ενώ οι εργαζόμενοι 3,9 δισ. ευρώ (από 4,023 δισ. ευρώ πέρυσι). Οι δαπάνες έφτασαν στα 19,461 δισ. ευρώ (από 21,034 δισ. ευρώ πέρυσι, με το μεγαλύτερο μέρος του «ψαλιδίσματος» να αφορά τον ΕΟΠΥΥ). Ετσι προκύπτει και το έλλειμμα των 460 εκατ. ευρώ.
Το δημόσιο χρέος
Το ακαθάριστο χρέος τον Ιούλιο ανήλθε στα 313,17 δισ. ευρώ από 324,128 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2014. Η μείωση αποδίδεται στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του επταμήνου η χώρα αποπλήρωνε δόσεις προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, χωρίς όμως να εκταμιεύει καινούργια δάνεια. Τα δάνεια από το ΔΝΤ και τους δύο μηχανισμούς στήριξης διαμορφώθηκαν στα 202,654 εκατ. ευρώ στο τέλος Ιουλίου από 217,925 δισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του 2014.
Με δεδομένο ότι τον Αύγουστο η χώρα εκταμίευσε 23 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο του 3ου προγράμματος χρηματοδότησης, τα στοιχεία του Αυγούστου θα δείξουν μεγάλη αύξηση στο ύψος του δημόσιου χρέους.
Άνοδος εσόδων τον Αύγουστο
Ενισχυμένα κατά 617 εκατ. ευρώ ήταν τα έσοδα των ΔΟΥ και των ελεγκτικών κέντρων τον Αύγουστο του 2015 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2014, παρουσιάζοντας έτσι αύξηση της τάξεως του 28,17%, αναφέρει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών.
Στην ίδια ανακοίνωση, το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι -παρά τη μεταφορά εσόδων λόγω φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων για τον Αύγουστο- παρατηρήθηκε υπέρβαση των εσόδων σε σχέση με τον στόχο του προϋπολογισμού κατά 1,6%.
«Ο προϋπολογισμός προέβλεπε 3,991 δισ. ευρώ και τα έσοδα έφτασαν στα 4,055 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι ο στόχος τον οποίο αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών αφορά τα έσοδα προ επιστροφών φόρου. Δεν δίνονται στοιχεία για τα έσοδα μετά επιστροφών φόρου, όπως επίσης και για τα καθαρά έσοδα, τα οποία ακριβώς λόγω της μεταφοράς του φόρου εισοδήματος (σ.σ.: κάθε δόση είναι 1 δισ. ευρώ) θα έπρεπε να εμφανίσουν πολύ μεγάλη αύξηση τον Αύγουστο.
