Η κατάρρευση της Lehman Brothers στις 15 Σεπτεμβρίου 2008 πυροδότησε ισχυρούς τριγμούς παγκοσμίως, αναγκάζοντας χρηματοπιστωτικούς κολοσσούς, κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις να αναθεωρήσουν αντιλήψεις, νοοτροπίες και πρακτικές. Δαπανηρά σχέδια διάσωσης, αντισυμβατικά νομισματικά “όπλα” και ένα πολύ αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις τράπεζες επιστρατεύθηκαν για την αντιμετώπιση της κρίσης. Δεν αποφεύχθηκαν ωστόσο οι μεγάλες πληγές στην πραγματική οικονομία και οι ανατροπές στο πολιτικό σκηνικό. Δέκα χρόνια μετά κάποιες εξ αυτών τις βιώνουμε ακόμη.
Η δυναμική επέκταση τω χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών είχε εντείνει τις φωνές για ισχυρότερη εποπτεία και εργαλεία διαχείρισης του ρίσκου πριν και από το 2008. Πολλοί ζητούσαν μάλιστα και περιορισμό του κλάδου, που εξακολουθεί, ωστόσο, να καλύπτει ακόμη και σήμερα σημαντικό ποσοστό της χρηματοοικονομικής δραστηριότητας.
Στο επίκεντρο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης ήταν οι τιτλοποιήσεις δανείων. Το «πακετάρισμα» των δανείων θεωρήθηκε πιο ασφαλής επιλογή για τους επενδυτές. Ωστόσο όταν μία μικρή γωνιά της συγκεκριμένης αγοράς, τα λεγόμενα suprbirme δάνεια, κοκκίνησε, ολόκληρη η αγορά των τιτλοποιήσεων πάγωσε.
Πολλοί πιστεύουν ότι η επόμενη πηγή της κρίσης θα είναι ο λεγόμενος «σκιώδης τραπεζικός τομέας». Πρόκειται για οργανισμούς εκτός του παραδοσιακού τραπεζικού κλάδου, που προσφέρουν χρηματοδότηση, χωρίς, ωστόσο, προς το παρόν να υπόκεινται στο ίδιο ρυθμιστικό πλαίσιο.
Άλλοι πάλι προειδοποιούν ότι η μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας είναι οι διευρυνόμενες εισοδηματικές ανισότητες. Τα τελευταία 10 χρόνια, χάρη και στην υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική, που πυροδότησε ένα ράλι διαρκείας μετοχών και ομολόγων, ο αριθμός των εκατομμυριούχων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη αυξήθηκε από τα τρια στα πέντε εκατομμύρια και η ψαλίδα των ανισοτήτων άνοιξε αντί να κλείσει.
Το ποσοστό των ανθρώπων σε κίνδυνο φτώχειας και αποκλεισμού αυξήθηκε σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων ήταν βεβαίως και η Ελλάδα.
Η νέα οικονομική πραγματικότητα μετά την κρίση δεν άργησε να αποτυπωθεί και στο πολιτικό πεδίο, με τη ραγδαία αύξηση της εκλογικής δύναμης των λεγόμενων «αντι-συστημικών» κομμάτων.
Όσο για τις παραδοσιακές δυνάμεις της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς βρίσκονται σε σταθερή τροχιά συρρίκνωσης.
Πηγή γραφημάτων: Reuters
naftemporiki.gr
