Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Από σήμερα, Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου, μια μαύρη σελίδα στην οικονομία της χώρας αποτελεί παρελθόν, καθώς οι κεφαλαιακοί περιορισμοί που ίσχυαν αίρονται και επομένως το ελληνικό ευρώ παύει να διαφέρει από τα ευρώ των υπολοίπων χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και μπορεί η αλλαγή status καθ’ υπερβολή να διαφοροποίησε επί 50 μήνες την αξία του ελληνικού ευρώ, σίγουρα όμως κατά κυριολεξία διαφοροποίησε την αγοραστική αξία του νομίσματος σε ό,τι αφορά τους συναλλασσόμενους σε αυτό εκτός Ελλάδος.
Τα συστήματα των τραπεζών προετοιμάστηκαν, όμως πιο πολύ προετοιμάζονται τα δίκτυα των τραπεζών που θα επιχειρήσουν να ανακτήσουν τις καταθέσεις που έφυγαν το 2015 προς τράπεζες της Ε.Ε. Ήδη οι αλλαγές είναι ορατές. Προχθές ήταν η τελευταία ημέρα λειτουργίας και της αρμόδιας επιτροπής εγκρίσεων στο υπουργείο Οικονομικών. Σε ό,τι αφορά τα τεχνικά θέματα, αυτά άπτονται των άμεσων οδηγιών της άρσης, αλλά και -αργότερα- της προσαρμογής των συστημάτων παρακολούθησης των ροών. Tις τελευταίες λοιπόν διαδικασίες προχώρησαν οι τράπεζες σε ό,τι αφορά τους κεφαλαιακούς περιορισμούς, περνώντας στο καινούργιο καθεστώς από χθες, 01/09/2019, όταν έπαψαν πια να υφίστανται όλοι οι περιορισμοί στην ανάληψη μετρητών και στη μεταφορά κεφαλαίων που είχαν θεσπιστεί με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 18ης Ιουλίου 2015 (Α’ 84).
Παύση ελέγχων
Μετά την άρση παύουν όλοι οι συστημικοί έλεγχοι και καταργούνται οι σχετικές διαδικασίες και τα έντυπα που ίσχυαν και χρησιμοποιούνταν για τον σκοπό αυτό. Ειδικά, για αιτήματα που καταχωρήθηκαν στα συστήματα των τραπεζών μέχρι και την Παρασκευή 30/08/2019 ισχύουν τα ακόλουθα: Μέχρι και την Παρασκευή ήταν δυνατή η καταχώρηση αιτημάτων που ενέπιπταν στα capital controls στην ειδική εφαρμογή των τραπεζών για τον σκοπό αυτόν. Όμως τα αιτήματα αυτά εκτελέσθηκαν μέχρι και το Σάββατο.
Από σήμερα, 02/09/2019, όσα αιτήματα για εμβάσματα έχουν μείνει σε εκκρεμότητα στα συστήματα σε status Εισήγησης και Αξιολόγησης προκειμένου να εκτελεστούν θα πρέπει να ακυρωθούν και να καταχωρηθούν εκ νέου με την κανονική διαδικασία.
Από την Κυριακή οι τράπεζες δέχονταν τη μεταφορά κεφαλαίων χωρίς πρόβλημα, αλλά οι πράξεις λογίζονται στο σύστημα την πρώτη εργάσιμη, δηλαδή τη Δευτέρα το πρωί, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλα τα εμβάσματα.
Έκκληση για επαναπατρισμό
Από σήμερα τα καταστήματα θα καλούν τους πελάτες τους που οδήγησαν στο εξωτερικό τα κεφάλαιά τους για να τους προτείνουν τον επαναπατρισμό.
Ήδη κάποιες τράπεζες δίνουν σχετικά στοιχεία χαρακτηριστικά των προθέσεών τους. Άλλωστε η τάση αύξησης των καταθέσεων αφορά όλα τα πιστωτικά ιδρύματα. Οι τράπεζες έχουν ανακτήσει περίπου τις μισές καταθέσεις από εκείνες που έχασαν το 2015. Εκτιμούν ότι η άρση των capital controls μπορεί να οδηγήσει στο τραπεζικό γκισέ άνετα άλλο ένα 10%-15% από τα κεφάλαια που χάθηκαν εκείνη τη δύσκολη για την οικονομία περίοδο. Η άρση των κεφαλαιακών περιορισμών αναμένεται να οδηγήσει σε αναβαθμίσεις τα πιστωτικά ιδρύματα, ενώ δεν αποκλείεται το ελληνικό Δημόσιο να προχωρήσει γρήγορα σε μία νέα έκδοση.
Ικανοποιητική τάση στα μεγέθη πιστωτικών ιδρυμάτων
Ένα βήμα μπροστά, έως και αλλαγή σελίδας θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει τα αποτελέσματα των τραπεζών το πρώτο εξάμηνο και πιο εξειδικευμένα το 2ο τρίμηνο, καθώς τα αποτελέσματα αυτά κατέγραψαν μια διαφορετική τάση στην πορεία των πιστωτικών ιδρυμάτων προς το μέλλον.
Δεν ήταν τόσο συγκλονιστικά τα μεγέθη αυτά καθαυτά, λένε οι αναλυτές, όσο η διαμόρφωση μιας νέας τάσης για τον κλάδο. Μολονότι τα αποτελέσματα των τραπεζών επηρεάστηκαν σημαντικά από έκτακτα γεγονότα -και θετικά και αρνητικά-, όπως για παράδειγμα η Εθνική από την πώληση της Πανγαία, όλες οι τράπεζες από την πορεία των ομολόγων, επιβαρύνθηκαν με τις εθελουσίες κ.λπ., εντούτοις η τάση στην κερδοφορία τους είναι θετική. Πολύ μπροστά στις προοπτικές βγήκε η Eurobank, που μίλησε για απόδοση κεφαλαίων 10% στο άμεσο μέλλον, ενώ σε όρους πραγματικής κερδοφορίας ξεχώρισε η Εθνική και η Alpha Bank.
Σε 384 εκατ. ευρώ ανήλθαν τα αναλογούντα κέρδη στους μετόχους το α’ εξάμηνο από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Είναι λοιπόν γεγονός πως παρά τις έκτακτες θετικές συνθήκες σε κεφάλαια, σε κερδοφορία, NPEs και ρευστότητα, οι εγχώριες τράπεζες ξεπέρασαν τις εκτιμήσεις των αναλυτών. Αυτό άλλωστε είναι που βοήθησε και τη χρηματιστηριακή τους παρουσία μετά τις 16 Αυγούστου.
Τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν λάβει τα μηνύματα πως οι ξένοι βλέπουν πια ξανά τον κλάδο, αρκεί να μην ανατραπούν όσα έχουν μέχρι στιγμής κατοχυρωθεί. Σε ικανοποιητικά επίπεδα κινείται η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, με τα σκήπτρα να κατέχει η Alpha bank και να ακολουθεί η Εθνική και η Eurobank σε επίπεδο CET 1.
Μεγάλη βελτίωση παρουσιάζουν τα NPEs, ενώ η αναμονή για το APS εκτιμάται πως θα οδηγήσει σε θεαματική αλλαγή τα αποτελέσματα των πιστωτικών ιδρυμάτων. Οι συνιστώσες κινδύνου των τραπεζών έχουν περιορισθεί αισθητά ιδιαίτερα των καθαρών εσόδων από τόκους, αλλά και άλλων πηγών, όπως οι προμήθειες και οι συναλλαγές, που καλύπτουν τις απώλειες από τη διάθεση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Σημαντικές είναι οι προσπάθειες των τραπεζών για πιστωτική επέκταση. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Τράπεζας Πειραιώς, που θα συνεχίσει τις νέες εκταμιεύσεις με στόχο τα 4 δισ. ευρώ για φέτος. Η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών αντανακλάται και στα σχέδια των τραπεζών. Η Alpha Bank στις παρουσιάσεις της εστίασε σε ειδήσεις στο 4ο τρίμηνο, η Πειραιώς προχωράει με την Intrum, ενώ η Eurobank ανακοίνωσε την τελική έγκριση του SSM για την τιτλοποίηση του χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων Pillar.
Ειδικότερα ό,τι αφορά τα κόκκινα δάνεια, περιορίστηκε ιδιαίτερα ο ρυθμός της δημιουργίας νέων NPEs. Αυτό αποδίδεται στις καλύτερες ρυθμίσεις που προσέφεραν τα πιστωτικά ιδρύματα, στη συνεχιζόμενη άνοδο στις τιμές των ακινήτων που δίνει κίνητρο στην εξυπηρέτηση των δανείων, καθώς και στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος.
Αναβαθμίσεις
Η πλήρης άρση των κεφαλαιακών περιορισμών αποτελεί ένα θετικό βήμα προς την κανονικότητα και ένα ισχυρό, θετικό μήνυμα προς την επενδυτική κοινότητα, το οποίο θα δώσει ώθηση στο οικονομικό κλίμα και θα συμβάλει στην επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας και στην εμπιστοσύνη υπέρ του συστήματος. Αυτό αναμένεται να μεταφραστεί σε αναβαθμίσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων, επιφέροντας συνθήκες ακόμη πιο θετικές σε ό,τι αφορά την πιστοληπτική τους αξιολόγηση.
Κατά τη Moody’s στο «Caa1» βρίσκονται οι Εθνική, Alpha και Eurobank με προοπτικές θετικές, στο «Caa2» οι Πειραιώς και Παγκρήτια με θετικές προοπτικές και στη βαθμίδα «Caa3» η Attica Bank και πάλι με προοπτικές θετικές. Σε ό,τι αφορά την S&P, στο «B-» βρίσκονται και οι τέσσερις συστημικές με προοπτικές σταθερές, ενώ σε ό,τι αφορά τη Fitch οι Eurobank, Alpha και NBG έχουν αξιολόγηση «CCC+» και η Piraeus Bank «CCC».
Το πρώτο road show του Σεπτεμβρίου στο οποίο θα μετέχουν θα πραγματοποιηθεί σήμερα. Διοργανωτής είναι η Goldman Sachs στο Λονδίνο, ενώ ακολουθεί στις 3 έως τις 5 Σεπτεμβρίου το επενδυτικό forum της HSBC, επίσης στο Λονδίνο. Στις 18 και στις 19 Σεπτεμβρίου γίνεται το ετήσιο road show του Ελληνικού Χρηματιστηρίου, στο οποίο μετέχουν και εταιρείες και τράπεζες, ενώ στις 24 έως τις 26 Σεπτεμβρίου διενεργείται το ετήσιο χρηματοοικονομικό συνέδριο της BofAML, που θα λάβει χώρα και πάλι στο Λονδίνο.
