Από την έντυπη έκδοση
Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Σε αγώνα δρόμου, προκειμένου να μη χαθούν κοινοτικοί πόροι ύψους σχεδόν 5 δισ. ευρώ που αφορούν την ολοκλήρωση του τρέχοντος και την εκκίνηση του νέου ΕΣΠΑ καλείται να επιδοθεί η υπηρεσιακή κυβέρνηση, που ορίζεται κατά πάσα πιθανότητα αύριο, και η όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές.
Τα χρονοδιαγράμματα είναι ασφυκτικά, ιδίως για την απορρόφηση του ΕΣΠΑ 2007-2013 που λήγει οριστικά στις 31/12/2015. Αν δεν υπάρξει άμεση κινητοποίηση και επιτυχής μεταφορά κονδυλίων από τα επιχειρησιακά προγράμματα που «χωλαίνουν», τότε η χώρα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να απολέσει πόρους ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ. Στα 3 δισ. ευρώ εκτιμώνται οι πόροι (κοινοτικοί και εθνικοί) του νέου ΕΣΠΑ, που θα πρέπει να απορροφηθούν το αργότερο έως τις αρχές του 2016.
Τη σοβαρότητα της κατάστασης ανέδειξε χθες ο υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού Γιώργος Σταθάκης, ο οποίος σε συνέντευξη Τύπου -απολογισμό του επταμήνου- επεσήμανε ότι καταβάλλεται η μέγιστη δυνατή προσπάθεια ώστε να μη χαθεί ούτε ευρώ από τα κοινοτικά κονδύλια.
Οπως ο ίδιος ανέφερε, το πρόβλημα που παρουσιάστηκε το προηγούμενο τρίμηνο στη χρηματοδότηση των έργων του ΕΣΠΑ, λόγω των γνωστών προβλημάτων, αποκαθίσταται σταδιακά. Εκτίμησε δε ότι έως τις 10 Σεπτεμβρίου θα έχει αποκατασταθεί πλήρως η χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ, καθώς σε καθημερινή βάση εκταμιεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδας 10 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή έργων του προγράμματος.
Αν και η αποκατάσταση των πληρωμών θεωρείται βέβαιη, ο δυσκολότερος γρίφος που καλείται να επιλύσει το υπουργείο είναι η αναθεώρηση της τελευταίας στιγμής κυρίως των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη και Ψηφιακή Σύγκλιση, η απορροφητικότητα των οποίων παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Για το Ε.Π. Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη η απορροφητικότητα ανέρχεται στο 78,33% και στο Ε.Π. Ψηφιακή Σύγκλιση μόλις στο 60%.
Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Αλέξης Χαρίτσης, αυτή τη στιγμή όλα τα προγράμματα της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου 2007-2013 βρίσκονται σε μια διαδικασία αναθεώρησης και εξυγίανσης. Η διαδικασία ολοκληρώνεται 30 Σεπτέμβρη, όταν και πρέπει να υποβληθούν τα νέα προγράμματα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τότε θα υπάρχει και η πλήρης εικόνα των ποσών τα οποία απαιτούνται για το κλείσιμο των προγραμμάτων, με το σενάριο εργασίας του υπουργείου Οικονομίας να προβλέπει ότι δεν θα χαθούν κοινοτικοί πόροι που προβλέπονται για τη χώρα μας για την περίοδο 2007-2013. Τα υπό κίνδυνο να χαθούν κονδύλια αυτή τη στιγμή ανέρχονται στα 2 δισ. ευρώ και όπως τόνισε ο κ. Χαρίτσης, αυτό οφείλεται στον κακό σχεδιασμό του προηγούμενου ΕΣΠΑ.
Σε ό,τι αφορά την προγραμματική περίοδο 2014-2020, η προσοχή είναι στραμμένη στην πρόσφατη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την υποκατάσταση του 5% της εθνικής συμμετοχής από ευρωπαϊκούς πόρους και το διπλασιασμό της προκαταβολής για το νέο ΕΣΠΑ από 7% σε 14%.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η προκαταβολή του νέου ΕΣΠΑ που γίνεται με την έναρξη κάθε προγράμματος και που αναμένεται να εισρεύσουν εντός του 2015 ή το αργότερο στις αρχές του 2016, από 1,4 δισ. ευρώ που προϋπολογίζονταν θα ανέλθουν στα 2,8 δισ. ευρώ. Αυτή η απόφαση θα πρέπει να επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που συνεδριάζει στις 3 Σεπτεμβρίου, διότι γίνεται κατ’ εξαίρεση των κοινοτικών κανονισμών.
Για να επιτευχθεί η εμπροσθοβαρής ενεργοποίηση του νέου ΕΣΠΑ απαιτείται και ο σχεδιασμός των επιμέρους δράσεων των επιχειρησιακών και περιφερειακών προγραμμάτων. Ηδη, όπως ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Οικονομίας, πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) έχουν σχεδιαστεί και θα προκηρυχθούν τρία προγράμματα.
Αυτά αφορούν: α) την ενίσχυση τουριστικών επιχειρήσεων για τον εκσυγχρονισμό τους και την τοπική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, β) την ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, γ) την ενίσχυση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
Δάνεια από την ΕΤΕπ
Πλέον των παραπάνω ποσών, έχει υπολογισθεί να εισρεύσουν στο αμέσως επόμενο διάστημα και άλλα 350 εκατ. ευρώ, προερχόμενα από δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), για την κάλυψη των αναγκών της εθνικής συμμετοχής τόσο για το τρέχον όσο και για το νέο ΕΣΠΑ.
Σύμφωνα με τον κ. Χαρίτση, εντός των επόμενων ημερών αναμένεται η συμφωνία με την ΕΤΕπ για έκτακτη δανειοδότηση ύψους 50 εκατ. ευρώ που θα καταβληθούν ως εθνική συμμετοχή για το ΕΣΠΑ 2007-2013, ενώ πάλι άμεσα αναμένεται η ολοκλήρωση της συμφωνίας για δάνειο ύψους 1 δισ. ευρώ που θα χρησιμοποιηθεί για τη συνεισφορά της εθνικής συμμετοχής στην προγραμματική περίοδο 2014-2020. Στο πλαίσιο αυτό υπάρχει συμφωνία να προκαταβληθεί το 30% του δανείου, ήτοι 300 εκατ. ευρώ για την κάλυψη των αναγκών της εμπροσθοβαρούς ενεργοποίησης του νέου ΕΣΠΑ.
Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων, ο κ. Σταθάκης απαντώντας σε σχετικό ερώτημα σημείωσε πως το τελικό πλαίσιο θα υπάρξει μετά τις νέες διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς, τον Οκτώβριο. Τόνισε, ωστόσο, ότι το όλο σύστημα διαχείρισης θα εξαρτηθεί από τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος, αλλά και με την προϋπόθεση προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Αναφερόμενος στα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια, υπογράμμισε ότι μία από τις λύσεις που υπάρχουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές είναι και η δημιουργία μιας «κακής τράπεζας», ενώ λόγω των τεράστιων οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων που έχει η διαχείριση των εταιρικών δανείων κάλεσε τις τράπεζες να προχωρήσουν στην εξυγίανση και την αναδιάρθρωση αυτών των δανείων με πιο ισορροπημένο τρόπο.
Για το συνολικό πλαίσιο των ιδιωτικοποιήσεων, ο κ. Σταθάκης ήταν κατηγορηματικός ότι θα προχωρήσουν όπως έχει προβλεφθεί, τονίζοντας ότι «τα συμφωνηθέντα είναι συμφωνηθέντα, θα τα εφαρμόσουμε, τελεία».
Ανάλογη ήταν η απάντησή του και για την υιοθέτηση της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ, αναφέροντας ότι «δεν επικρότησα ποτέ, ούτε τώρα επικροτώ την εργαλειοθήκη την πρώτη, αλλά είναι μέρος της συμφωνίας, τι να κάνουμε;».
Καύσιμα
Παριστάμενος στη συνέντευξη ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Καταναλωτή Αντώνης Παπαδεράκης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση είπε πως δεν υπήρξε κερδοσκοπία με τις τιμές των καυσίμων εξαιτίας των κεφαλαιακών ελέγχων, ενώ πρόσθεσε πως πραγματοποιείται έρευνα ώστε να διαπιστωθεί γιατί η τιμή της βενζίνης δεν ακολούθησε την πτωτική πορεία του πετρελαίου. Ο ίδιος ανακοίνωσε ότι διεξάγεται έρευνα και για τις μεγάλες διαφορές που καταγράφονται στο υγραέριο κίνησης σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
«Σύντομα» άρση capital controls
Αισιόδοξος για τα capital controls εμφανίστηκε ο κ. Σταθάκης, αφού κληθείς να προβεί σε μια εκτίμηση για την άρση τους απάντησε: «Σύντομα πάντως. Για να γίνω πιο ακριβής: πολύ σύντομα». Ο ίδιος σημείωσε πως εξετάζεται και αναμένεται να ικανοποιηθεί το αίτημα του εμπορικού κόσμου ώστε να πραγματοποιούνται χωρίς γραφειοκρατικές διατυπώσεις εισαγωγές μέχρι 20.000 ευρώ.
Ερωτηθείς για τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης των περιφερειακών αεροδρομίων, ο υπουργός Οικονομίας σημείωσε ότι «η ιδιωτικοποίηση προφανώς είναι μέρος της συμφωνίας της 12ης Ιουλίου, υπενθυμίζω σε επίπεδο αρχηγών, και υπάρχει και στο τρίτο πρόγραμμα στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων».
Απαντώντας για τις τελευταίες ενστάσεις που σύμφωνα με πληροφορίες ήγειρε η επιλαχούσα εταιρεία τόνισε ότι «η Fraport δεν ξέρω αν θέτει θέμα, έβγαλε μια ανακοίνωση η οποία είναι λίγο αμφίσημη. Πιθανό να υπάρχει θέμα αναζήτησης χρηματοδότησης από τη συγκεκριμένη εταιρεία, αλλά αυτά είναι θέματα που δεν έχουν κοινοποιηθεί.
Αν βάλει θέμα μείωσης του τιμήματος, αυτό προφανώς θα θέσει θέμα μιας συνολικότερης επαναδιαπραγμάτευσης, που θα το δούμε. Αλλά δεν υπάρχει κάποια εξέλιξη διαφορετική, επίσημα εννοώ, από αυτό το οποίο είναι δεδομένο ότι η ιδιωτικοποίηση προχωράει ακριβώς όπως βρίσκεται στη διαδικασία όπως έχει γίνει από διεθνή διαγωνισμό και θεωρητικά θα ολοκληρωθεί τον Μάρτιο του 2016».
