Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Η απειλή της ύφεσης τρομάζει, αλλά δεν παύει να προσφέρει ένα «δώρο» στις κυβερνήσεις που επιθυμούν να δανειστούν από τις αγορές. Οι αποδόσεις (επιτόκια) των κρατικών ομολόγων υποχωρούν διεθνώς σε νέα ιστορικά χαμηλά επίπεδα, επιτρέποντας σε ορισμένες οικονομίες να δανειστούν όχι απλά χωρίς τόκο, αλλά με τους επενδυτές να πληρώνουν εκείνοι. Υπό τις συνθήκες αυτές ορισμένες τολμούν να εκδώσουν ομόλογα διάρειας έως και 100 ετών. Δεν είναι ακόμη πολλές. Αλλά θα μπορούσαν πολύ σύντομα να πολλαπλασιαστούν.
Η Γερμανία την περασμένη Τετάρτη εξέδωσε για πρώτη φορά στα χρονικά κρατικό ομόλογο διάρκειας 30 ετών με αρνητικό επιτόκιο. Οι επενδυτές την πληρώνουν για να κρατησει τα χρήματά τους για τρεις δεκαετίες σε ένα ασφαλές καταφύγιο, αποκαλύπτοντας ότι φοβούνται ύφεση και αναταράξεις μακράς διαρκείας. Η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία άντλησε έτσι 824 εκατ. ευρώ, αλλά θα χρειαστεί να επιστρέψει μόνο 795 εκατ. ευρώ έως το 2050.
Ελβετία, Ιαπωνία και Σουηδία έχουν εκδώσει ομόλογα διάρκειας άνω των 10 ετών επίσης με αρνητικό επιτόκιο. Στις ΗΠΑ το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με πληροφορίες της Wall Street Journal, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει την έκδοση ομολόγων διάρκειας 50 και 100 ετών, καθώς είδε αυτόν τον μήνα για πρώτη φορά το επιτόκιο στο 30ετή ομόλογα να υποχωρεί κάτω από το 2%.
Τα ομόλογα διάρκειας 100 ετών δεν είναι νέο φαινόμενο, αλλά σίγουρα σπάνιο. Πολύ πριν την εποχή των αρνητικών επιτοκίων, υπήρξαν χώρες που θέλησαν να εκμεταλλευθούν ευνοϊκές συγκυρίες για να δανειστούν για έναν αιώνα. Η Κίνα το έπραξε το 1996, διαβάζουμε στη WSJ, και ένα χρόνο αργότερα την μιμήθηκαν οι Φιλιππίνες.
Μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση η τάση αυτή είχε παγώσει. Το 2010 τόλμησε με έκδοση ομολόγου 100 ετών το Μεξικό. Τα πρώτα βήματα στην Ευρώπη έγιναν και πάλι το 2016, με την Ιρλανδία και το Βέλγιο να προχωρούν σε εκδόσεις των λεγόμενων «ομολόγων του αιώνα». Έναν χρόνο αργότερα ακολούθησε η Αυστρία, αλλά και η Αργεντινή. Παράλληλα από τις αρχές του 2014 η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Βρετανία και άλλες χώρες έχουν εκδόσει συνολικά ομόλογα αξίας 130 δισ. δολαρίων με διάρκεια 50 ετών.
Η Αυστρία ενθαρρυμένη από την επιτυχία του 2017 και έχοντας εκδώσει δεκατές ομολόγο με αρνητικό επιτόκιο εξέδωσε και νέο τίτλο διάρκειας 100 ετών. Οι Bank of America Merrill Lynch, Goldman Sachs, JPMorgan, Νomura και UniCredit ανέλαβαν την έκδοση.
Aκόμη και η «ατίθαση Ιταλία» που βιώνει διαρκή σκαμπανεβάσματα στις σχέσεις της με τις Βρυξέλλες και ένα μονίμως ρευστό πολιτικό τοπίο έως τον Ιούνιο είχε καλύψει περισσότερο από το 60% των χρηματοδοτικών αναγκών της ύψους 250 δισ. ευρώ για το 2019. Το μεγαλύτερο μέρος με ομόλογα μακράς διαρκείας, που εξασφάλισαν χαμηλό επιτόκιο. Αν οι επενδυτές ποντάρουν σε περαιτέρω ακόμη πτώση των αποδόσεων (και άνοδο των τιμών) των συγκεκριμένων ομολόγων στο μέλλον, τότε τα πράγματα μαλλον δεν είναι ιδιαίτερα ευοίωνα για την παγκόσμια οικονομία.
